Ukrayna'da kritik barış pazarlığı: Donbas'a karşılık güney cephesi masada
Haber Merkezi - Üç buçuk yıldır devam eden Ukrayna savaşını sona erdirmek için yürütülen diplomatik çabalar, Rusya'nın kontrolündeki beş kilit bölge üzerinde yoğunlaşıyor.
Uluslararası basına sızan iddialara göre Moskova, önceliği olan Donbas'ın (Donetsk ve Luhansk) tamamen kendisine bırakılması karşılığında güneydeki Herson ve Zaporijya cephelerini "dondurma" teklifini masaya sürdü.
Savaşın seyrini değiştirebilecek bu pazarlık, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı zirve sonrası Avrupalı liderlerle gerçekleştirdiği telefon görüşmesiyle yeniden alevlendi.
Görüşmeye yakın bir kaynak, Trump'ın bu formülü "desteklemeye meyilli olduğunu" öne sürerken, Kiev yönetimi ise "geçici işgal altındaki" topraklardan taviz vermeyeceğini kesin bir dille reddediyor.
Peki, barış görüşmelerinin kalbindeki bu stratejik bölgelerde son durum ne?
Kremlin'in vazgeçilmezi: Donbas
Rusya'nın ana hedefi, sanayi ve maden yataklarıyla bilinen Donbas bölgesinin tamamını kontrol altına almak. Mevcut durumda Rus güçleri, Luhansk'ın yüzde 99'undan fazlasını ve Donetsk'in ise yaklaşık yüzde 79'unu elinde tutuyor.
Rusya'nın bu bölgelerdeki ilerleyişi, Ukrayna'nın askeri lojistik hatlarını doğrudan tehdit ediyor. Bahmut, Mariupol ve Avdiyivka gibi savaşın en kanlı muharebelerine sahne olan Donbas, 2022'de Rusya tarafından ilhak edilmişti.
Güney cephesi: Herson ve Zaporijya
Savaşın başında Rusya tarafından neredeyse tamamen ele geçirilen Herson'un aynı adlı başkenti, Ukrayna'nın 2022'deki başarılı karşı taarruzuyla geri alınmıştı. Şu anda Rusya, bölgenin yaklaşık yüzde 71'ini kontrol ediyor ve cephe hattı büyük ölçüde kilitlenmiş durumda.
Bir diğer kritik bölge olan Zaporijya'nın ise yüzde 74'ü Rus kontrolünde. Avrupa'nın en büyük nükleer santraline ev sahipliği yapan bölge, çatışma hattına yakınlığı nedeniyle küresel bir endişe kaynağı olmayı sürdürüyor. Her iki taraf da birbirini santrale saldırmakla suçluyor.
Kırım ve "tampon bölge" planı
2014'te ilhak edilen ve Rus hakimiyetinin en güçlü olduğu Kırım konusunda ise Trump'ın "Ukrayna'nın geri alması imkansız" şeklindeki açıklaması dikkat çekti.
Bununla birlikte Rusya'nın, Ukrayna'nın kendi topraklarına yönelik saldırılarını engellemek amacıyla kuzeydeki Sumi ve Harkiv bölgelerinde bir "tampon bölge" oluşturma niyetinde olduğu biliniyor.
Diplomatik kanallar hareketlenirken, bu beş bölgenin geleceği, Ukrayna'da kalıcı bir barışın önündeki en büyük engel olarak durmaya devam ediyor.