Haber Merkezi - Afrika Boynuzu’nda otuz yılı aşkın süredir kendi bayrağı, parası, ordusu ve demokratik seçimleriyle yaşayan ancak resmiyet kazanamayan bir ülke: Somaliland. Bugünlerde Washington ve Tel Aviv’den gelen haberlerle tarihindeki en kritik virajı dönüyor.
Çoğu kişi Somaliland’i Somali’nin bir bölgesi sansa da, tarih bambaşka bir hikaye anlatıyor.
Eskiden bir İngiliz Protektorası (himayesi) olan Somaliland, 26 Haziran 1960’ta İngiltere’den bağımsızlığını aldı.
Ancak bu bağımsızlık sadece beş gün sürdü. 1 Temmuz 1960’ta, İtalyan vesayetinden çıkan Somali ile birleşerek "Somali Cumhuriyeti"ni kurdular.
Bu evlilik uzun sürmedi. 1980’lerin sonunda patlak veren kanlı iç savaşın ardından, Somaliland halkı 18 Mayıs 1991’de Burao’daki kabile büyükleri kongresinde birleşmeyi sonlandırdıklarını ve bağımsızlıklarını ilan ettiler.
O günden beri Somaliland, Somali’deki kaosun aksine barışçıl, çok partili ve demokratik bir sistemle yönetiliyor.
"De Facto"dan "De Jure"ye: Uluslararası hukuk krizi
Somaliland, uluslararası hukukta “de facto” (fiilen var olan) bir devlet olarak kabul ediliyor.
Dünyanın 23 ülkesinde temsilciliği bulunsa da, Birleşmiş Milletler nezdinde resmi olarak (de jure) tanınmıyordu.
Ancak 2025 yılı bu statüde devrim niteliğinde değişimlere gebe.
ABD’nin "bağımsızlık yasası" hazırlığı
ABD Kongresi’nde Cumhuriyetçi Pennsylvania Temsilcisi Scott Perry, 12 Haziran 2025 tarihinde sunduğu "HR3992 - Somaliland Cumhuriyeti Bağımsızlık Yasası" ile dengeleri değiştirdi. Bu önerge yasalaşırsa ABD;
Somali’nin Somaliland üzerindeki tüm iddialarını geçersiz sayacak, Somaliland’i resmen bağımsız bir ülke olarak tanıyacak.
Özellikle Cumhuriyetçi kanattan Ted Cruz gibi isimlerin desteğiyle yürüyen bu süreçte, lobi faaliyetlerinin arkasında İsrail-Yahudi etkisinin olduğu da iddialar arasında.
İsrail’den tanıyan ilk ülke oldu
Dünya diplomasi tarihinde bir ilk yaşandı: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Somaliland’i resmen tanıdıklarını açıkladı.
Netanyahu, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar ve Somalilandlı lider Muhammed Abdullahi arasında imzalanan bildiriyle, İsrail dünyada bu toprakları resmi olarak tanıyan ilk ülke olarak kayıtlara geçti.
Karanlık senaryo: Gazze ve resettle (yerleştirme) iddiaları
Bu ani tanınma hamlelerinin arkasında insani bir trajedinin yattığı ileri sürülüyor: Filistinlilerin yerleştirilmesi.
İddiaya göre İsrail, Gazze’den göçe zorladığı Filistinlileri yerleştirmek için Somaliland’i bir "yerleşim yeri" olarak belirledi.
Somaliland hükümeti bu teklifi aldıkları yönündeki haberleri yalanlasa da bölgedeki aktivistler endişeli. İnsan hakları savunucusu Guleid Ahmed Jama, bu durumun Somaliland’i "soykırım suç ortağı" haline getirebileceği konusunda uyarıyor.
Jeopolitik satranç: Berbera Limanı ve BAE
Somaliland’in dünyadan kopmamasını sağlayan en önemli damarı Berbera Limanı.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) için bu liman ticari ve askeri açıdan paha biçilemez.
BAE, Cibuti ile yaşadığı anlaşmazlıklar sonrası Berbera’yı stratejik bir merkez olarak konumlandırdı.
Bu yüzden BAE, Somaliland’in uluslararası alanda tanınması için kulis yapan en güçlü bölgesel aktörlerin başında geliyor.
Etiyopya, Somali ve Cibuti ile komşu olan Somaliland; kısıtlı ekonomik imkanlarına, toprak kıtlığına ve aşiret temelli hassas dengelerine rağmen ayakta durmaya çalışıyor.
Afrika’nın bu "görünmez" ülkesi, artık haritalarda kendine yer arıyor; ancak bu yerin bedeli bölgeyi ateşe atabilir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın