Netanyahu, İran'a karşı askeri seçeneği yeniden gündeme getirdi

Haber Merkezi – ABD eski Başkanı Donald Trump, İran’la yeni bir nükleer anlaşma arayışına girerken, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Tahran’ın nükleer tesislerine olası bir askeri saldırıyı yeniden masaya getirdi.

The New York Times’da yer alan habere göre;  ABD, Avrupa ve İsrail'deki diplomatik kaynaklara göre, Netanyahu, Trump’ın müzakere çabalarını sekteye uğratabilecek tek taraflı bir saldırıyı ciddi şekilde değerlendiriyor.

Trump-Netanyahu arasında kritik görüşme

Trump yönetimi İran ile yeni bir nükleer anlaşma için görüşmeleri sürdürürken, bu durum iki lider arasında gerilime yol açtı. Kaynaklara göre, Trump ile Netanyahu arasında en az bir gergin telefon görüşmesi gerçekleşti; ayrıca son günlerde üst düzey Amerikan ve İsrailli yetkililer arasında yoğun görüşmeler yapıldı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz hafta İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile yaptığı 7 saatlik telefon görüşmesinde, İran’la yürütülen nükleer müzakereleri tehlikeye atacak askeri adımlardan kaçınması yönünde uyarıda bulunduğu bildirildi. Trump’ın, “Şu an durumu tırmandırmanın zamanı değil” mesajı verdiği belirtilirken, Beyaz Saray yetkilileri, Başkan’ın diplomasiye öncelik verdiğini ve Netanyahu’dan temkinli davranmasını istediğini aktardı.

Trump geçtiğimiz Pazar günü yaptığı açıklamada, “önümüzdeki iki gün içinde İran’la ilgili iyi bir şey olabilir” ifadelerini kullandı. Ancak görüşmelere yakın kaynaklar, nihai bir anlaşmadan ziyade sadece ortak ilkeleri içeren bir ön uzlaşmanın gündemde olduğunu belirtiyor.

İsrail, askeri seçeneği masada tutuyor: Trump engelledi

İsrail, bu ay içerisinde İran’ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırı planlamıştı, ancak Trump bu saldırıyı durdurdu. Netanyahu ise Washington’dan bağımsız bir şekilde askeri seçeneği savunmaya devam ediyor.

İsrail, ABD-İran müzakerelerinde taraf olmasa da, İran’ın zayıf düştüğü bu dönemde askeri müdahalenin daha etkili olacağı görüşünde. Netanyahu, İran’ın bu kırılganlığının uzun sürmeyeceğini ve bu nedenle saldırının tam zamanı olduğunu savunuyor. Trump ise bu zayıflığın diplomatik bir fırsata çevrilmesi gerektiğini belirtiyor.

İsrail, savunma hatlarını zayıflattı

İsrail, Ekim ayında İran’ın stratejik hava savunma sistemlerinin bazı bölümlerini imha etti ve bu durum, İsrail jetlerinin İran’a daha rahat yaklaşabilmesini sağladı. Ayrıca, İran’ın desteklediği Hizbullah ve Hamas’a ağır darbeler indirildi. Bu operasyonlar, İran’a yapılacak muhtemel bir saldırıda İsrail’in hava kuvvetlerine karşılık verilmesini zorlaştırdı.

Netanyahu, İran’daki nükleer altyapının tamamen yok edilmediği sürece herhangi bir anlaşmanın “iyi” sayılamayacağını belirtiyor. Bu tesisler arasında yerin altına gömülmüş olan Natanz ve Fordow gibi tesisler de bulunuyor.

Mossad ve CIA görüşmeleri

İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Mossad Başkanı David Barnea, geçen hafta Roma’da Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff ile bir araya geldi. Ardından Washington’a geçerek CIA Direktörü John Ratcliffe ile de görüştüler. Dermer’in, Witkoff ile bir başka görüşmeyi de Salı günü gerçekleştirdiği bildirildi.

Beyaz Saray, Trump’ın hafta sonu yaptığı “bomba düşmemesini tercih ederim” açıklamasına atıfta bulunarak daha fazla yorum yapmadı. Netanyahu’nun ofisi ise habere “sahte haber” ifadesiyle yanıt verdi.

Kritik konu: Uranyum zenginleştirme

ABD ile İran arasındaki müzakerelerdeki en büyük anlaşmazlık, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine devam edip etmeyeceği konusunda yaşanıyor. İran heyeti, bu konuda “sıfır zenginleştirme” şartının masada kalması halinde “konuşacak bir şey kalmaz” mesajını verdi.

ABD’li müzakereci Witkoff, İran’a karşı daha önce reddettiği bazı geçici uzlaşma modellerine şimdi daha açık yaklaşıyor. Bu modellerden biri, İran’ın düşük dereceli zenginleştirilmiş uranyumu ya yurtdışına göndermesini ya da seyreltmesini içeriyor.

İsrail'den ani saldırı uyarısı

ABD istihbaratına göre İsrail, sadece yedi saatlik bir hazırlık süresiyle İran’a saldırı düzenleyebilir. Bu da, ABD’ye Netanyahu’yu vazgeçirmesi için çok az zaman bırakıyor. Ancak ABD askeri yetkilileri, Amerikan desteği olmadan yapılacak bir saldırının sınırlı başarı sağlayacağını düşünüyor.

Trump yönetiminin şimdi, bir ara mutabakat yoluyla İsrail’in saldırı planını engelleme çabasında olduğu belirtiliyor. Ancak İsrail tarafı, böyle bir geçici anlaşmanın bile İran’a zaman kazandıracağından endişe ediyor.

Netanyahu, Nisan ayında Trump’la Beyaz Saray’da yaptığı görüşmenin ardından güvenlik yetkililerine saldırı planlarını sürdürme talimatı verdi. Bu planlar arasında ABD desteği olmadan yürütülebilecek küçük çaplı operasyonlar da bulunuyor.

İsrail’in, İran’ın nükleer programına karşı neredeyse yirmi yıldır tekrar eden şekilde dile getirdiği saldırı tehdidini bu kez daha ciddi bir şekilde hayata geçirebileceği değerlendiriliyor.