شەڕی ئێران و ئیسرائیل بازاڕەکانی جیهان دەهەژێنێت؛ نرخی نەوت بەرزبووەوە و پشکەکان دابەزین

 

 

رۆژی سێشەممە، نرخی نەوت بەشێوەیەکی بەرچاو بەرزبووەوە و زۆربەی بازاڕەکانی پشکیش دابەزینێکی بەرچاویان تۆمارکرد، ئەمەش بەهۆی ترسی وەبەرهێنەران لە فراوانبوونی شەڕی نێوان ئێران و ئیسرائیل و ئەگەری دەستوەردانی ئەمریکا.

 

گەشبینیی رۆژی پێشووی وەبەرهێنەران، کە پێیانوابوو ململانێکە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا فراوان نابێت، لەجێی خۆی نەبوو، چونکە شەڕەکە جیهانی سەرقاڵ کردووە و چووەتە پێنجەم رۆژییەوە.

 

رەس مۆڵد، بەڕێوەبەری وەبەرهێنان لە کۆمپانیای AJ Bell، رایگەیاند: "گرژییەکانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست هیچ نیشانەیەکی کەمبوونەوەیان تێدا نییە، ئەمەش وەبەرهێنەرانی خستووەتە ئەوپەڕی ئامادەییەوە."

 

دوای ئەوەی دۆناڵد ترەمپ لووتکەی G7ـی لە کەنەدا بەجێهێشت رایگەیاند، بەدوای "کۆتاییهێنانێکی راستەقینە"دا دەگەڕێت بۆ ململانێکە، نەک تەنیا ئاگربەست. دواتریش جەی دی ڤانس، جێگری سەرۆکی ئەمریکا، رایگەیاند رەنگە ترەمپ بڕیار بدات "هەنگاوی زیاتر" بۆ راگرتنی پرۆگرامی ئەتۆمیی ئێران پێویستە.

 

پێنوێنە سەرەکییەکانی وۆڵ ستریت هەموویان دابەزینیان تۆمارکرد، هاوکات دابەزینێکی چاوەڕواننەکراو بە رێژەی 0.9% لە فرۆشی تاکەکەسیی ئەمریکا لە مانگی ئایاردا، زیاتر کاریگەریی نەرێنی لەسەر بازاڕەکان دروستکرد.

 

نرخی نەوت رۆژی سێشەممە بە رێژەی 2.9% بەرزبووەوە، دوای ئەوەی لە سەرەتای دەستپێکردنی جەنگەکەوە لە هەڵبەز و دابەزدا بوو. بەڵام ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزە (IEA) لە راپۆرتێکدا رایگەیاند، پێشبینی ناکەن "نرخی بەرزی نەوت بۆ ماوەیەکی زۆر درێژ بمێنێتەوە."

 

مات بریتزمان، شڕۆڤەکاری باڵای پشکەکان لە کۆمپانیای Hargreaves Lansdown، دەڵێت: "نرخی وزە بەشێکی گرنگی مەتەڵی هەڵاوسان پێکدەهێنێت و دابەزینی نرخی نەوت بەردی بناخەی گوشاری سەرۆکی ئەمریکا بوو بۆ هاندانی بانکی ناوەندی بەرەو کەمکردنەوەی رێژەی سوود."

 

 

نەوتی برێنت: بەرزبوونەوە بە رێژەی 2.9%؛ 75.35$ بۆ هەر بەرمیلێک.

 

نەوتی تێکساس (WTI): بەرزبوونەوە بە رێژەی 2.9%؛ 72.30$ بۆ هەر بەرمیلێک.

 

نیویۆرک، داو جۆنز: دابەزین بە رێژەی 0.2%

 

نیویۆرک - S&P 500: دابەزین بە رێژەی 0.4%

 

نیویۆرک، ناسداک: دابەزین بە رێژەی 0.4%

 

لەندەن - FTSE 100: دابەزین بە رێژەی 0.5% 

 

پاریس - CAC 40: دابەزین بە رێژەی 0.8% 

 

فرانکفۆرت - DAX: دابەزین بە رێژەی 1.1% 

 

تۆکیۆ - Nikkei 225: بەرزبوونەوە بە رێژەی 0.6% 

 

یۆرۆ/دۆلار: دابەزین بۆ 1.1521$

 

پاوەند/دۆلار: دابەزین بۆ 1.3500$

 

پەرچەکرداری بازاڕە داراییەکانی جیهان، ئاوێنەی راستەوخۆی ناجێگیریی جیۆپۆلەتیکییە. ئەم دابەزین و بەرزبوونەوەیە چەند راستییەک دەردەخات:

 

"فاکتەری ترەمپ" و نادڵنیایی: کشانەوەی لەناکاوی ترەمپ لە لووتکەی G7 و لێدوانە تووند و ناڕوونەکانی، گەورەترین هۆکاری نادڵنیایین. وەبەرهێنەران رقیان لە نادڵنیاییە و ئەمەش وایان لێدەکات پارەکانیان بکشێننەوە و روو لە سامانی سەلامەتتر بکەن.

 

ترس لە پچڕانی وزە: هەر گرژییەک لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا راستەوخۆ نرخی نەوت بەرزدەکاتەوە، چونکە ترس لە پچڕانی هەناردەی نەوت لە ناوچەکە، بەتایبەتی لە رێگەی گەرووی هورمزەوە، دروست دەکات.

 

کاریگەری لەسەر ئابووریی جیهان: بەرزبوونەوەی نرخی نەوت راستەوخۆ کاریگەری لەسەر هەڵاوسان دادەنێت. ئەمەش گوشار لەسەر بانکە ناوەندییەکانی جیهان، بەتایبەتی بانکی ناوەندیی ئەمریکا دروست دەکات بۆ ئەوەی رێژەی سوود بە بەرزی بهێڵنەوە، کە ئەمەش گەشەی ئابووری خاو دەکاتەوە.

 

قەیرانێکی جیهانی، نەک هەرێمی: کاردانەوەی بازاڕەکانی ئاسیا، ئەورووپا و ئەمریکا دەیسەلمێنێت کە قەیرانی ئێران و ئیسرائیل لە چوارچێوەی هەرێمی دەرچووە و بووەتە هەڕەشەیەکی جیهانی بۆ سەر سەقامگیریی ئابووری.