ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان: رۆژانە توانای بەرهەمهێنانی زیاتر لە سێ ملیۆن مەتر سێجا ئاومان هەیە

ئەمڕۆ پێنجشەممە، 10-08-2023، ئاری ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان لەکاتی بەشداریکردنی لە بووڵتەنی کاژێر 13:00ـی تۆڕی میدیایی رووداو کە شەهیان تەحسین پێشکێشی دەکات رایگەیاند، ''لە رێگەی پڕۆژەکانی ئاوی سەرزەوی و ژێرزەوی، رۆژانە توانای بەرهەمهێنانی سێ ملیۆن و 100 هەزار مەتر سێجا ئاومان هەیە.''

 

ئاری ئەحمەد ئاماژەی بەوە کرد، ئەو بڕە ئاوە لە رێگەی پێنج هەزار و 740 بیر، 20 پڕۆژەی ستراتیژی، 61 پڕۆژەی بچووکی دیکە و زیاتر لە 300 کانی کە پڕۆژەیان لەسەر دروستکراوە، بەرهەم دەهێنرێت.

 

وەک بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان گوتی، بڕی بەرهەمهێنانی ئاو لەگەڵ وەرزەکاندا دەگۆڕدرێت، ''لە وەرزی زستان پێویستمان بە ملیۆنێک و 800 هەزار تا دوو ملیۆن مەتر سێجا ئاوە، لە وەرزی پایز و بەهار، نزیکەی دوو ملیۆن تا دوو ملیۆن و 500 هەزار مەتر سێجا پێویستە و لە وەرزی هاوینیشدا زیاتر لە سێ ملیۆن و 100 هەزار مەتر سێجا ئاومان پێویستە.''

 

ژمارەی هاوبەشانی ئاوی پاک لە هەرێمی کوردستان گەیشتووەتە ملیۆنێک و 100 هەزار هاوبەش، ئاری ئەحمەد ئاماژەیدا، ''ئەو ژمارەیە گوندەکانی تێدا نییە و لە داهاتوودا بە سیستمێکی دیکە گوندەکانیش دێنینە نێو رێژەی هاوبەشان، کە ئەوکات رەنگە ژمارەیان بگاتە زیاتر لە ملیۆنێک و 350 هەزار هاوبەش.''

 

بەگوتەی بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان، لەبەرئەوەی چەمچەماڵ پڕۆژەی ئاوی نییە و بیرەکانیشی بڕێکی کەم ئاو دابین دەکەن، خراپترین شوێنە لەڕووی ئاو و دووەم شوێنیش قەزای قوشتەپەیە کە قووڵیی بیرەکانی وەکو تاکە سەرچاوەی ئاو، دەگاتە 700 مەتر.

 

ئاری ئەحمەد گوتیشی، ''ماوەی چەند ساڵە کار لەسەر پڕۆژەی ئاوی قوشتەپە دەکرێت، دیزاینی بۆ ئامادە کراوە و ئاوەکەی لە زێی بچووک وەردەگرێت، زیاتر لە 60 گوند، دوو ناحیە و قەزای قوشتەپە لەسەر ئەم پڕۆژەیە دەبن، ئێستاش تەنیا ماوە بودجەی بۆ دابین بکرێت و بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.''

 

بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان ئەوەشی خستەڕوو، بەرهەمهێنانی هەر مەتر سێجا ئاو، زیاتر لە 150 دینار خەرجیی راستەوخۆی هەیە و وەکو خەرجیی ناڕاستەوخۆش کە کرێی کارەبای دێتەسەر، نزیکەی 500 بۆ 520 دینارە بۆ هەر هەزار لیتر ئاو.

 

بەپێی بەدواداچوونی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان، نزیکەی 25٪ بۆ 42٪ـی ئەو ئاوەی بەرهەم دەهێنرێت، دیار نامێنێت و بەفیڕۆ دەچێت؛ وەک ئاری ئەحمەد گوتی، بەشێکی دیارنەمانی ئاو بەهۆی لێچوونی تۆڕ و بۆڕییەکانە، بەشێکی بەهۆی کارنەکردنی پێوەرەکانی ئاوی هاوبەشانە و بەشێکیشی بەهۆی راکێشانی نایاسایی هێڵی ئاوە.

 

بەڕێوەبەری گشتیی ئاو و ئاوەڕۆی هەرێمی کوردستان هۆشداری دەداتە ئەو کەسانەی بە نایاسایی هێڵی ئاویان راکێشاوە و دەڵێت، ''لە داهاتوودا کار لەسەر ئەو هێڵانە دەکرێت کە بە نایاسایی راکێشراون و بەکارهێنەرانیان پێبژاردن دەکرێن و ئاویان لێ دەگیرێتەوە.''