جووتیارانی سەرگەڕان: ئەو 30 هەزار دۆنمە زەوییەی پار رێگە نەدرا بیکێڵین ئەم ساڵ دەیکێڵین
رووداو دیجیتاڵ
دوای نزیکەی 10 مانگ لە پەسندکردنی پڕۆژەیاسای گەڕاندنەوەی زەوی بۆ خاوەنەکانیان لە پارێزگای کەرکووک، نوێنەرێکی جووتیارانی کورد لەو سنوورە دەڵێ: "یاساکە جێبەجێ نەکراوە و ناتوانین بیرێکی ئاو لە زەوییەکانمان لێبدەین".
پاش چەند جارێک دواخستن بەهۆی ناکۆکیی نێوان لایەنەکانی نێو پەرلەمانی عێراق، 21-01-2025 پڕۆژەیاسای گەڕاندنەوەی زەوی بۆ خاوەنەکانیان دەنگی لەسەر درا و بووە یاسا، بەڵام تاوەکو ئەمڕۆ رێکارەکانی ماون و جێبەجێ نەکراون.
محەممەد ئەمین، نوێنەری جووتیارانی سەرگەڕان لە پارێزگای کەرکووک، ئەمڕۆ شەممە بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "وێڕای دەرچوونی یاساکە و دروستبوونی لیژنە و نووسینی رێکارەکان، تاوەکو ئەمڕۆ یاسای گەڕانەوەی موڵک و ماڵ بۆ خاوەنەکانیان جێبەجێ نەکراوە.
ئەو نوێنەرەی جووتیارانی کورد ئاماژەی بەوەکرد: "نووسراوی کۆتایی یاساکە رەوانەی ئەنجوومەنی شوورا لە عێراق کراوە، بەڵام هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقی بەسەردا هات، بۆیە چاوەڕوانی ئەنجوومەنی شووراین".
لە 08ـی مانگی 11ـی ساڵی رابردوو، لەلایەن عەرەبی هاوردە و بەشێکی سوپای عێراقەوە رێگری کرا لە جووتیارانی کورد لە گوندەکانی پەلکانە، شەناغە، سەربەشاخ و گابەرەکە لە ناحیەی سەرگەڕان لە کەرکووک و رێگەیان نەدا ساڵی رابردوو زەوییەکان بکێڵن.
لەبارەی چارەنووسی زەوی ئەو پێنج گوندەوە محەممەد ئەمین کە خۆی خەڵکی یەكێک لەو گوندانەیە گوتی: "پێش هەڵبژاردنەکان بە بڕیارێکی تایبەتی رێبوار تەها، پارێزگاری کەرکووک رێگەمان پێدرا زەوییەکانمان بەکاربهێنین و ئێستا کاری تێدا دەکەین، بەڵام ئەمە وەکو ئەوە نییە یاساکە جێبەجێ بکرێت".
ئەو زەوییانەی ئەم ساڵ جووتیارانی کورد لە سەرگەڕان دەتوانن کاری تێدا بکەن و ساڵی رابردوو لێیان قەدەخە بوو، نزیکەی 30 هەزار دۆنمە.
لە دوای رووداوەکانی 16ـی ئۆکتۆبەری 2017ـەوە عەرەبە هاوردەکانی سنووری پارێزگای کەرکووک و وەزارەتی بەرگریی عێراق، بە پاساوی خاوەنداری زەوییەکانی کورد، دەیان جار رێگرییان لە کورد کردووە کشتوکاڵ لەسەر زەوییەکانیان بکەن.
یاساکە پەیوەندیی بە 300 هەزار دۆنم زەویی کورد و تورکمان لە کەرکووک و ناوچە کێشە لەسەرەکانی دیکە هەیە. یاساکە تایبەتە بە گەڕاندنەوەی موڵک و ماڵی ئەو کەسانەی کە بەگوێرەی هەشت بڕیاری ئەنجوومەنی سەرکردایەتیی شۆڕشی دەسەڵاتی پێشوو (بەعس) لێیان داگیرکرابوو.
نوێنەری جووتیارانی سەرگەڕان لە کەرکووک ئاماژەی بەوەکرد: "ئێستا راستە بڕیارێک هەیە بۆ کارکردنمان لە زەوی خۆمان، بەڵام هێشتا مەترسییەکان هەن و ئەگەر هەیە دیسان رێگریمان لێ بکرێتەوە. هەروەها تاوەکو یاساکە جێبەجێ نەکرێت و زەوییەکان نەکرێنەوە بە ناوی خۆمانەوە، ناتوانین تەنانەت بیرێکی ئاو لە زەوییەکانمان لێبدەین".
دووشەممە 10-11-2025، خالید شوانی، وەزیری دادی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا گوتی: ''جووتیاران دەتوانن لە 12-10-2025ـەوە سەردانی فەرمانگەی تۆماری خانووبەرە (تەسجیل عەقاری) بکەن بۆ پێشکێشکردنی بەڵگە و مامەڵەکانی سەلماندنی خاوەندارێتیی زەوییەکانیان".
وەزیری دادی عێراق گوتی: "لیژنەیەکی باڵا بە سەرپەرشتیی پارێزگاری کەرکوک پێکهێنراوە کە لەو شوێنانە کێشەی زەویوزار چارەسەر دەکەن و جارێکی دیکە دۆسیەکە رەوانەی فەرمانگەی تۆماری خانووبەرە دەکەنەوە، بۆ ئەوەی زەوییەکان بکەونەوە دەست خاوەنە رەسەنەکانیان".