گومرگی هەرێمی کوردستان: دەبێت لە بڕیارەکانی پەیوەست بە دەروازەکان بەشدار بین

 

 

ساماڵ عەبدولڕەحمان، بەڕێوەبەری گشتیی گومرگی هەرێمی کوردستان، رۆژی پێنجشەممە 23-11-2023، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بۆ پێکهێنانی لیژنەیەکی هاوبەش لە بارەی دەروازە سنوورییەکانەوە، بڕیار و هەنگاوێکی باشە، ئێمەش لە هەرێمی کوردستان دادەنیشین و لێکۆڵینەوە لەو بابەتە دەکەین، بۆ ئەوەی وەک سەرجەم وەزارەت و لایەنە پەیوەندیدارەکانی هەرێمی کوردستان قسەمان یەک بێت و دەروازەکان لەگەڵ حکومەتی عێراقی پێشبخەین".

 

ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق لە کۆبوونەوەی رۆژی سێشەممە، 21-11-2023، بڕیاری پێکهێنانی لیژنەیەکی دا بە سەرۆکایەتیی وەزیری پلاندانان و ئەندامییەتی هەریەک لە وەزیرانی ناوخۆ، ئاوەدانکردنەوە، خوێندنی باڵا، داد و وەزیرانی ناوخۆ و دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئەمینداری گشتیی ئەنجوومەنی وەزیران، سەرۆکی فەرمانگەی یاسایی لە ئەنجوومەنی وەزیران، بەڕێوەبەری گشتیی گومرگەکان، سەرۆکی دەستەی دەروازە سنوورییەکان و بەڕێوەبەری گشتیی باجەکان.

 

لیژنەکە سێ ئەرکی سەرەکی دەبێت، یەکەم: پێداچوونەوە بە رێکارەکانی یەکخستنی سیاسەتی گومرگی لە سەرجەم دەروازە سنوورییەکان بە وشکانی، ئاوی و فڕۆکەخانەکانەوە. دووەم: دانانی دیدگایەکی گشتگیر و یەکگرتوو بۆ جێبەجێکردنی سیاسەتی گومرگی و یاساکانی پاراستنی بەرهەمەکان. 

 

بەڕێوەبەری گشتیی گومرگی هەرێمی کوردستان پێیوایە لە ماوەی مانگێکدا دەتوانرێت راپۆرتێکی باش ئامادە بکرێت و دەڵێت، "پرسی دەروازە سنوورییەکان گرنگە، یەکێک لە کێشەکانمانە لەگەڵ حکومەتی عێراق، پێمان باشە تاوتوێ بکرێت، چی لە بەرژەوەندی خەڵک و حکومەتی هەرێمی کوردستانە بەو ئاراستەیە هەنگاو بنێین".

 

خاڵی سێیەمی بڕیارەکەی ئەنجوومەنی وەزیران بریتییە لەوەی ئەرکی لیژنەکە پێداچوونەوە بە میکانزمەکانی جێبەجێکردنی یاسای دەستەی دەروازە سنوورییەکان ژمارە (30 ساڵی 2016) و هەموارکردنەوەی لەگەڵ پێشنیازی چارەسەری پێویست، تاوەکو دەستە و لایەنەکان بتوانن کارەکانیان راپەڕێنن، لیژنەکە لە ماوەی مانگێک کارەکانی تەواو دەکات، دەتوانن سوود لە پسپۆڕانیش وەربگرن.

 

ساماڵ عەبدولڕەحمان گوتی، "سەرنج و تێبینی زۆرمان لەسەر یاسای دەستەی دەروازە سنوورییەکان ژمارە (30 ساڵی 2016) هەیە لە رووی پێکهاتەی یاساکە، شێوەی داڕشتنی، ئەو پەیکەرەی لەنێو یاساکە باسکراوە، تێبینمان هەیە لە رووی دەستووری، یاسایی و کارگێڕییەوە. پێشتر یاساکەمان رەتکردووەتەوە، بەڵام ئێستا دەکرێت گفتوگۆی لەسەر بکرێت و  یاساکە هەموار بکرێتەوە". 

 

بەگوتەی ساماڵ عەبدولڕەحمان، "هەرێمی کوردستان چوار دەروازەی نێودەوڵەتی زەوینی زۆر گرنگی هەیە کە زۆر قەرەباڵخن، باشترە هەموو ئەو پرسانەی پەیوەستە بە دارایی، ئابووری و دەروازەکانەوە، حکومەتی هەرێمی کوردستان پشکی گەورەی هەبێت لە داڕشتنی سەرجەم بڕیار، راسپاردە، رێکار، رێنماییەکان و یاساکانی پەیوەست بەم پرسە". 

 

هەرێمی کوردستان 13 دەروازەی سنووری هەیە، کە چوار دەروازەی زەوینی نێودەوڵەتی و حەوت دەروازی زەوینی نافەرمی، لەگەڵ دوو دەروازەی ئاسمانی کە فڕۆکەخانەکانی هەولێر و سلێمانین، عێراقیش 24 دەروازەی سنووری هەیە.