Erbil (Rûdaw) - Kürdistan Bölgesi Ticaret ve Sanayi Bakanlığı verilerine göre, yıllık yaklaşık 2 milyar dolara yakın araç Kürdistan Bölgesi'ne ithal ediliyor. İthal edilen araçların bir kısmı Irak kentlerine satılıyor.
Kürdistan Bölgesi Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'na bağlı Planlama ve Araştırma Müdürlüğü'nün verdiği bilgilere göre, geçtiğimiz dört yıl içinde 7 milyar 532 milyon dolarlık araç Kürdistan Bölgesi sınır kapıları üzerinden getirilerek Irak kentlerine satıldı. Bu pastadan en büyük payı Kürdistanlı tüccarlar kaptı.
Irak genelinde, 2015 yılında 2 milyar 25 milyon dolarlık araç ithal edildi. İthalatın yüzde 74'ü Kürdistan Bölgesi sınır kapıları üzerinden yapıldı.
2016 yılında yapılan 1 milyar 37 milyon dolarlık ithalatın yüzde 76'sı Kürdistan Bölgesi sınır kapıları üzerinden gerçekleştirildi.
2017 yılında ise 2 milyar 9 milyon dolarlık araç Irak'a ithal edildi. İthalatın yüzde 60'ı Kürt tüccarlar tarafından yapıldı.
2018 yılında ise 2 milyar 461 milyon değerinde araç ithal edildi. 2018 yılındaki ithalatın yüzde 53'ü Kürdistan Bölgesi Sınır Kapıları üzerinden gerçekleştirildi.
İthalat genel olarak otomobil, otobüs, minibüs, kamyonet, kısa damperli kamyon, çekici (tır) ve traktör gibi araçlardan oluştu.
2018'de bir milyar 745 milyon dolarlık otomobil, 578 milyon dolarlık kamyonet ve kısa damperli araç, 72 milyon dolarlık otobüs ve minibüs, 66 milyon dolarlık çekici (tır) ve traktör ithal edildi.
Verilere göre yıllık en az bir milyar dolarlık araç Kürdistan Bölgesi sınırları üzerinden Kürdistan ve Irak kentlerine ithal ediliyor. Araç ithalatı Kürdistan halkı için büyük bir gelir kaynağı oldu.
Rûdaw'a konuşan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Genel Müdürü Newzad Ethem, “Irak kentlerinde satılan araçların yüzde 75'inden fazlası Kürdistan Bölgesi sınırları üzerinden ithal ediliyor” dedi.
Ethem, bu otomobillerin çoğunluğunun Avrupa üretimi olduğu için Türkiye üzerinden Kürdistan Bölgesi'ne getirildiğini ve buradan Irak kentlerine satıldığını kaydetti.
Yeni gümrük yasası satışları olumsuz etkiledi
Kürdistan Bölgesi'ndeki araç fiyatlarının Irak kentlerine göre daha uygun olması sebebiyle alıcılar Kürdistan bölgesine gelerek satın alıyordu. Ancak Irak hükümetinin yeni gümrük yasası satışları olumsuz etkilemeye başladı.
Araç satışı yapan Halis Aziz konuya ilişkin olarak, “Gümrük fiyatlarındaki düzenleme sebebiyle araç ticareti ve satışı olumsuz etkilendi. Çünkü lüks araçlar için gümrük vergisi eskisine göre arttırıldı. Örneğin Toyota Land Cruiser'in vergisi 5 bin dolar, Lexus ve Range Rover için 8 ile 10 bin dolar alınıyor. Bu da araç satışlarını etkiliyor” diye konuştu.
Aziz ayrıca, “Geçen yıl ithal ettiğimiz araçların yüzde 75'ini Arap tüccarlara sattık. Ancak bu seneki gümrük düzenlemesi sonucunda satışlarımız yüzde 50 oranında düştü” ifadelerine yer verdi.
Oto galeri sahibi İvon Betrus ise, “Basra sınır kapısında Iraklı tüccarlara büyük kolaylıklar sağlanıyor. Her araç için sadece 280 dolar alınıyor. Şüphesiz bu ticari gelişimi etkiliyor. Daha önce Iraklı tüccarların çoğunluğu araç alırken Dubai'yi değil Kürdistan Bölgesi'ni tercih ediyordu” dedi.
Daha önce altı pistonlu araç için 2900 dolar gümrük alınırken şimdi 4700 dolar alınıyor. 4 pistonlu araç için 800 dolar alınırken şimdi ise 1300 dolar alınıyor.
Betrus konuya ilişkin olarak, gümrük harcının artırılması sonucunda araç fiyatlarının bin 500 dolar ile 8 bin 500 dolar arasında arttığını belirtti.
Kürdistan Bölgesi ile Irak Merkezi Hükümeti arasındaki anlaşma sonucunda, 18 Ocak itibariyle tüm gümrüklerdeki vergilerin belirlenen yeni standarda göre alınması kararı verildi.
Yeni düzenlemeye göre lüks araçlardaki vergi artırılırken standart araçlar için vergi indirimi kararlaştırıldı.
Kürdistan Bölgesi Gümrük Kapıları Genel Müdürü Samal Abdurrahaman'ın verdiği bilgilere göre, “Model, fiyat ve türüne göre bazı araçların gümrük harcı artırıldı. Bu artış 2 milyon dinar (yaklaşık 9 bin TL) ile 10 milyon dinar (yaklaşık 46 bin TL) arasında değişiyor.”
Irak Bakanlar Kurulu'nun 13 sayılı 2019 yılı kararına göre Irak ve Kürdistan Bölgesi'ndeki tüm gümrük noktalarındaki vergiler tek bir standarda göre alınacak.
Ancak bazı tüccarlar “Irak'ın aşağı bölgelerindeki (Irak'ın güneyinde) daha az vergi alındığını bunun da Kürdistan Bölgesi'ndeki tüccarları olumsuz etkilediğin”i söylüyor.
Abdurrahman bu duruma ilişkin olarak, “Bahsedildiği gibi gümrük vergisinde fiyat farklılıların olduğunu sanmıyorum. Çünkü her aracın çıkış belgesi var ve alınan vergi buna işleniyor. Bu yüzden hiçbir sınır kapısında farklı bir verginin alınabileceğini sanmıyorum” değerlendirmesinde bulundu.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın