Haber Merkezi – Kürt tarihi ve kültürünün nesillere aktarılmasında önemli bir yere sahip olan dengbêjlik geleneğini çocuk yaştan beri sürdüren Alan Yalçın, belediyeden dengbêj evi açmasını istedi.
Dengbêjlik, Kürtler açısından tarihin, kültürün, toplumsal yaşamın sonraki nesillere aktarılması açısından önemli bir role sahip ve bu kültür halen çok sayıda Kürt kentinde varlığını sürdürüyor.
Özellikle “mirê dengbêjan”, “şahê dengbêjan” diye anılan Şakiro, Gazin, Hûseyno, Reso (Reso Mam), Memo (Memê Alan) gibi seslerin çıktığı Serhat kentleri, dengbêjlik kültürünün hala canlı varlığını sürdürdüğü bölgelerden biri.
36 yaşında olan Alan Yalçın da mirasçısı olduğu geleneği sürdürenlerden.
Muş'un Kızılağaç (Kürtçe asıl ismiyle Qizilxaç) beldesinde yaşayan Yalçın, bölge insanın aşina olduğu bu kültürü çocukluğundan beri sürdürüyor.
“Dengbêjliğin kaybolmaması için söylüyorum"
Çocukluğundan beri klamları dilendirdiğini ifade eden Yalçın, Reşo, Hûseyino, Şakiro gibi dengbêjlerden etkilendiğini ifade ederek şunları söyledi:
"Etrafımdaki tepkiler genelde olumlu oluyor. Dinleyenler mutlu oluyor. Bunun böyle devam etmesini istiyorum.
Genelde düğünlerde ya da arkadaşların, insanların toplandığı yerlerde söylüyorum.
Bundan para kazanmıyorum. Ben esas olarak dengbêjliğin kaybolmaması için söylüyorum.”
Dengbêjliğin Serhat bölgesinde yaygın olmasının nedenini "Serhatlıların soğuk su içtiği söylenir" rivayetiyle yanıtlayan Yalçın, "Bundan dolayı burada yaygın olabilir. Dengbêj Hûseyno, ölümsüz Şakiro gibi değerli dengbêjler de buradan çıktı. Eskiden insanlar bir araya gelerek klam söylerdi. Genelde toplumda yaşanan sorunları, olayları dengbêjle ifade ederlerdi. Genelde aşk, yaşanan kahramanlıklar, kavgalar yine böyle dile getirilirdi" diye konuştu.
Muş Belediyesi’ne çağrı
MA’ya yaptığı açıklamada Muş'ta dengbêjliği icra edecek bir dengbêj evi olmadığını ve DEM Parti’nin yönetiminde olan Muş Belediyesi’nin kendileri için bir alan yaratmaları talebinde bulunan Yalçın, belediyeden dengbêj evi açılması talebinde bulundu:
"Dengbêjliğin kaybolmamasını istiyorum. Bunun için de belediyenin mala dengbêjan gibi bir yer açması ve kurslar vermesini bekliyoruz.
Bu şekilde hem Kürtçe hem de dengbêj kültürü ölmez.
Gençler son dönemde popüler kültüre yönelmiş bunun önünü almamız için böylesi güçlü kurumsallaşmamız gerekiyor.”
Dengbêjlik nedir?
Dengbêj kelimesi, Kürtçe olarak “deng” (ses) ve “bêj” (söylemek) kelimelerinden türemiştir.
Kelime, “sözün ahenkle icra edilmesini sağlayan kişi” anlamında kullanılmıştır.
Dengbêjler genellikle köyden köye dolaşarak, hayatlarını söyledikleri destanlar, şiirler, ilahiler ve hikayeler ile sürdürüyordu.
Tarihçesi çok eski tarihlere dayanan bu kültürde, dengbêjler sağ veya sol elini kulağına dayayıp bir parmağını da kulağına tıkayıp, diğer kulağını açık tutmak suretiyle, ya bilinen bir ezgiyi, ya da doğaçlama yolu ile içten geldiği gibi, kendi sanat becerisiyle bunu melodik şekilde dillendirir.
Dengbêjler, Kürt kültür ve edebiyatının tarihten günümüze aktarılmasında çok önemli bir rol üstlenmiştir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın