İran’ın ilk kadın yargıcı olan Nobel ödüllü insan hakları savunucusu Şirin Ebadi, “Kobanili kadınların özgür kadının sembolü olduğunu ve tarihin onları hiçbir zaman unutmayacağını” vurguladı.
Bağımsız Kürdistan’ı desteklediğini belirten Ebadi, Rojhılat’ta (İran Kürdistanı) Kürt kadınının hem cinsel kimliğinden dolayı, hem de milli kimliğinden dolayı ayırımcılığa uğradığını ifade etti.
Özellikle kadın ve çocuk hakları alanında çalışma yürüten Şirin Ebadi, Norveç’in başkenti Oslo’da katıldığı bir panel sonrası Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.
Bize kendinizi anlatır mısınız? Ayrıca İran’da kadınların yaşamının nasıl olduğu konusunda bilgi verebilir misiniz?
2009 yılından beri yurtdışında yaşıyorum. İran’da yürttüğüm çalışmalara yurtdışında devam ediyorum. Örneğin; şu sıralar İran’daki insan hakları ihlalleriyle ilgili aylık bir rapor hazırlıyorum. Sosyal sitem aracılığıyla ise, insan haklarıyla ilgili yasaları paylaşıyorum. Ayrıca İran’ın insan hakları ihlalleriyle ilgili haberleri paylaşıyorum.
İranlı kadınlar çok farklı ayırımcılıklar yaşıyor. Yasalar çifte standartlı ve kadına karşı. Bu ayrımcılık üniversilerdeki cinsiyet ayırımından tutun da, sosyal yaşama kadar her yerde var. Rejimin büyük bir bölümü de kadına karşı.
Bir açıklamanızda İslam Devrimi’ni, “kadına karşı bir erkek ayaklanması” olarak nitelendirdiniz. Acaba İslam Cumhuriyeti ve dincilerin hepsi kadına karşı mı?
Bu konuda beni yanlış anladınız. Burada asıl demek istediğim, kadınlar bu devrim ile haklarını kaybetti.
Dünyada tanınmış bir kadın olarak,acaba kadın hakları ve feminizmle ilgili Ortadoğu’da bir dernek kuramaz mısınız?
Nobel ödülünü almam, bir kadın derneğinin kurulması düşüncemin ürünüydü. Sivil toplum kuruluşları (STK) olarak da kadın hakları konusunda çalışıyoruz.
Sizce İran halkı rejimi yıkmak istiyor mu? Ya da rejimin değişmesini beklemeyi mi tercih ediyorlar?
Siyasi bir lider değilim. Bu nedenle kimseye ne yapması gerektiğini söyleyemem. Bir insan hakları hukukçusuyum. Rejimi değiştirecek güce sahip olan var ise, buyursun değiştirsin.
Yani şu andaki rejimin değişeceğine inanmıyorsunuz?
Ben siyasi bir lider değilim. Ancak bana göre rejimin tamamiyle değişmesi gerekiyor. Demokrasi temeli üzerine oluşturulan bir hukuka ihtiyaç var. Bugünse ulemayla yürütülen bir yönetim var. Burada şunu sorabiliriz, acaba sözkonusu yasalar kan dökülmeden değiştirilebilir mi? Kan dökülmeden olursa çok iyi olur.
Peki sizce Rojhılat (İran Kürdistanı) kadın hakları konusunda hangi aşamada?
Ne yazık ki Rojhılat’ta kadınların durumu diğer bölgelere oranla daha kötü. Çünkü burada iki ayrımcılık sözkonusu. Kürt kadını hem cinsel kimliğinden dolayı, hem de milli kimliğinden dolayı ayırımcılığa uğruyor.
Kürdistan Devleti’nin kurulacağı söylenirse, insan hakları aktivisti Şirin Ebadi olarak destek verir misiniz?
Bağımsızlığını talep eden her halkı desteklerim. Özgür bir şekilde ve uluslararası kurumların gözetiminde yasal olarak referanduma gidilirse ve halkın büyük çoğunluğu bağımsız Kürdistan’dan taraf olursa, insan hakları çerçevesinde hepimizin halkın bu tercihini desteklemesi gerekir.
IŞİD’e karşı mücade eden Kobanili kadınlar için ne demek istersiniz?
Kobanili kadınlar, kadının özgürlüğü ve mücadelesi açısından bir sembol. Kobanili kadınlar bütün dünyaya kadının ne anlama geldiğini öğrettiler. Tüm yürekleriyle özgürce topraklarını ve namuslarını koruyorlar. Tarih hiçbir zaman onların çabasını unutmayacaktır.
PORTRE/ Şirin EBADİ
1969 yılında Tahran Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 1975’te iran’ın ilk kadını yargıcı olarak görev yapmaya başladı. İran Devrimi’nden sonra emekliye ayrıldı. 2009’da Avrupa’ya yerleşti. Kadın hakalrı ve çocuk hakları alanalrındaki çalışmaları nedeniyle, 2003’te Nobel Barış Ödülü’ne değer görüldü. Ebadi, bu ödülü alan ilk Müslüman kadın.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın