Türkiye’nin bilinen araştırma şirketlerinden A&G’nin sahibi Adil Gür, koalisyon hükümetinin kurulmasının zor olduğunu ve hızla erken seçime gidildiğini söyledi.
Koalisyon konusunda üzerine düşeni yaptığı görüntüsü veren partilerin oylarını arttıracağını öngören Adil Gür, “Sorumluluktan kaçanları ise seçmen cezalandırabilir. Çünkü seçmen istikrar ister. Bu nedenle bence 7 Haziran’dan bir miktar daha farklı sonuç çıkabilir” dedi.
Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) oylarının büyük bir bölümünü muhafaza edeceğini belirten Gür, “HDP’nin %11’lik bir ideolojik tabanı oluştu. Bunun ne kadar üzerinde oy alacağını HDP’nin kendi performansı belirleyecektir” saptamasında bulundu.
Adil Gür, Rûdaw’ın sorularını yanıtladı…
Türkiye Kasım’da erken seçime gidiyor diyebilir miyiz?
Ben kişisel olarak seçimlerden önce, tek parti iktidarı çıkmayacağını, 4 partili bir meclis oluşacağını, seçim sonuçlarıyla birlikte Türkiye’nin bir erken genel seçimi konuşacağını söylemiştim. Bu görüşümü seçim akşamı ortaya çıkan tabloya bakarak; parlamentodaki siyasilerin bir araya gelebilmelerinin zor olduğunu, Türkiye’nin yeniden bir seçime gideceğini tekrarlamıştım.
Aradan geçen süre beni yanıltmadı. Hâlâ Türkiye’nin hızla bir seçime doğru gittiğini düşünüyorum. Çünkü Türkiye son yıllarda çok kamplaştı, kutuplaştı. Mevcut siyasi partilerin seçimlerden önce dile getirdikleri konular, seçim beyannameleri gözönüne alındığında, biraraya gelmeleri kendi siyasi gelecekleri açısından çok zor görünüyor. Olsa olsa zorlama bir koalisyon olur. Bunun ise uzun ömürlü olacağını düşünmüyorum. Özetle Türkiye bugünden bakıldığında hızla yeniden bir seçime gidiyor diyebiliriz.
Cumhurbaşkanı’nın AKP-CHP koalisyonundan korktuğu söylentisi var… Sizce öyle mi?
AK Parti ile CHP’nin bir hükümet kurması aslında Türkiye için çok faydalı olur. Türkiye deki kutuplaşmayı azaltır, siyaseti normalleştirir. İdeolojik tabanlarını dikkate aldığımızda; koalisyon her iki partiye de ciddi zarlar verebilir. Bu nedenle “Sayın Cumhurbaşkanı korkuyor” demek yerine, “Her iki partinin yöneticileri de biraraya gelme iradesi konusunda daha temkinli davranıyor ve endişe duyuyorlar” demek daha doğrudur. Ortada sadece ideolojik farklılıktan kaynaklanan sorunlar yok. Örneğin; Türkiye’nin en önemli dış politika konusu olan Suriye meselesine bakışta bile ciddi farklılıklar var. Bu nedenle sadece AK Parti’nin Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanın Erdoğan’ın değil, AK Partinin tüm yöneticilerinin konuya temkinli yaklaştıklarını ve tereddütlerinde haklı olduklarını düşünüyorum.
AK Parti’ye yakın bazı gazeteler ve gazeteciler, “Koalisyon hükümeti Erdoğan’a ve yeni Türkiye’ye karşı bir projedir” fikrinde. Ne diyorsunuz?
Koalisyon yeni Türkiye’ye karşı bir projedir demek doğru değil. Ancak 2019-2023 hedefleri dikkate alındığında AK Parti için bir risk. Yani muhtemel bir koalisyon, AK Parti’nin bundan sonraki hedeflerine zarar verebilir. Partinin büyümek yerine küçülmesine neden olabilir.
MHP Genel Başkanı Bahçeli, AK Parti’ye kapattı mı. eğer öyleyse, Erdoğan için erken seçime gitmekten başka bir seçenek kalmadı diyebilir miyiz?
Türkiye de AK Parti-CHP veya AK Parti- MHP seçeneğinin dışında bir hükümet modeli yok. Yani AK Parti’siz bir hükümet kurulması sayısal olarak mümkün ama pratikte mümkün değil. İki milliyetçi partinin, yani hem Türk milliyetçisi hem Kürt milliyetçisi partinin bir araya gelmesi siyaseten mümkün değil. Bunun en açık örneğini TBMM Başkanlığı seçimlerinde gördük. Bu nedenle AK Parti’nin de içinde yer aldığı bir hükümet modeli olmadığı takdirde Türkiye mutlaka seçime gidecektir. CHP ve MHP’nin öne sürdüğü şartlara baktığımızda, aslında AK Parti’nin de hiçbir koalisyon modelinde yer alması pratik olarak mümkün değil. Çünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyaset dışında bırakılmak istenmesi, çözüm süreci, Suriye politikası, yolsuzluk iddiaları, bu partilerin biraraya gelmesini imkansız kılıyor.
MHP gerçekten mi muhalefette kalmak istiyor yoksa AK Parti ile koalisyon olacağına inanmadı mi için uzak duruyor?
MHP seçim akşamından itibaren muhalefette kalacağını söylüyor. Aslında son günlerde bu tavrında bir yumuşama olduğunu görüyoruz. MHP’nin AK Parti’li bir koalisyona girebilir ancak AK Parti, MHP’nin şartlarını kabul etmez diye düşünüyorum. Aslında CHP de, MHP de, HDP de hükümet ortağı olmak ister. Siyaset iktidar olmak için yapılır. Koalisyonun önündeki en büyük engel muhalefet partilerinin öne sürdüğü şartları kabul etmesi mümkün olmayan AK Parti olacaktır.
Erken seçim olursa farklı sonuçlar çıkar mı?
Olabilir. Koalisyon konusunda üzerine düşeni yaptığı görüntüsü veren partiler oyunu arttırır, sorumluluktan kaçanları ise seçmen cezalandırabilir. Çünkü seçmen istikrar ister. Ülkedeki istikrarsızlık seçmene zarar verir. Bu nedenle bence 7 Haziran’dan bir miktar daha farklı sonuç çıkabilir.
AK Parti çevresi, erken seçim olursa rahatlıkla %44 alacaklarını düşünüyor?
Şayet AK Parti hükümeti kurmak için çabalayan parti olur ve olumsuz sonuçların sorumlusu olarak muhalefet partilerini halka şikayet eder ve ikna ederse oyunu arttırabilir. Ama AK Parti seçimin sonuçlarını iyi analiz etmez, aynı kampanya modeli ile aynı adaylarla, aynı söylemle seçim sonuçlarından ders çıkarmadan halka giderse oyları artmayacaktır. Yani bu sorunun cevabını verebilmek için seçime kadar geçecek sürede hem AK Parti’nin, hem de muhalefet partilerinin performansına bakmak lazım.
Dört parti parlamentoya girerse, AK Parti’nin tek başına iktidar olma şansı nedir?
4 partili bir parlamentoda da tek başına bir iktidar çıkması pratik olarak mümkün. Yani %43 ve üzerinde alınabilecek bir oy AK Parti’yi tek başına iktidar yapabilir. Oy oranından daha çok illerdeki milletvekili dağılımlarına bakmak lazım. Yani son sıradaki milletvekilini kimin aldığı, oy oranından daha belirleyici. Son seçimde bunun en çarpıcı örneğini gördük. MHP, HDP’den 3 puandan daha fazla oy aldı ama HDP ile aynı sayıda milletvekili çıkardı. Bu nedenle oy oranından daha çok milletvekili sayısı önemli ama şunu net olarak söylemek mümkün, tek başına bir iktidar da çıkması mümkündür.
Erken seçim olursa HDP 7 Haziran’daki oranını yine bulur mu?
Erken seçim olduğunda HDP oylarının büyük bir bölümünü muhafaza edecektir. Seçim döneminde yaptığımız araştırmalarda HDP’nin aldığı oyun büyük bir bölümünün ideolojik nedenlerle verildiğini gördük. HDP’nin %11’lik bir ideolojik tabanı oluştu. Bunun ne kadar üzerinde oy alacağını HDP’nin kendi performansı belirleyecektir.
Erdoğan erken seçimi başkanlık için mi ister?
Türkiye de uzun yıllardır yapılan araştırmalarda halkın yaklaşık %70’inin başkanlık sistemine karşı çıktığını görüyoruz. Bunun en önemli nedeni seçmenin bir bölümünün kafasında bBaşkanlık eşittir federasyon. Federasyon da bölünmeyi çağrıştırıyor. Yıllardır aynı şeyi söylüyorum, Türkiye Kürt sorununu çözmeden başkanlık tartışmalarına giremez. O yüzden kısa ve orta vadede Türkiye’nin bir sistem değişikliğine gitmesini mümkün görmüyorum
Erken seçim yapılır ve benzer sonuçlar çıkarsa ne olur?
Böyle bir sonuç çıktığı takdirde siyasi partilerin olası bir koalisyonda tabanlarını kaybetme riski azalır ve daha kolay bir hükümet kurabilirler. Yani çok kısa bir sürede koalisyon hükümeti kurulur.
Türkiye’nin dış politikası erken seçimden nasıl etkilenir?
Elbette etkilenebilir. Ama ülkelerin dış politikalarını belirleyen sadece seçmen davranışları değildir. Uluslararası dengeler ve konjonktürel gelişmeler seçmen davranışından daha belirleyicidir. Yani dış politika, “arkamda yeterince seçmen desteği var istediğimi yaparım” denilen bir oyun alanı değildir. Uluslararası dengelere göre Türkiye’nin dış politikası da şekillenecektir.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın