Doğu Kürdistanlı (İran Kürdistanı) tiyatro sanatçısı Tirifya Kerimiyan (32), Kürtler için tiyatronun pek bir öneminin olmadığını söyledi.
Kadın oyuncu, İran İslam Devleti rejimi tarafından yapılan sansürlerden dolayı sanat çalışmalarını özgür bir şekilde yürütemediklerini belirtti.
Sanatçı, Kürdistan Bölgesi’nde ise tiyatronun iyi bir seviyede olmadığını savundu.
Erbil’de Tiyatro Festivali’nde en iyi kadın oyuncu ödülüne de layık görülen Kerimiyan, Doğu Kürdistan’da sergilenen müzikalde rol alan ilk Kürt kadın oyuncu oldu.
Tirifya Kerimiyan Rûdaw’ın sorularını cevapladı:
Şeriatle yönetilen İran’da, bir kadın için tiyatroyla uğraşmak zor mu?
İran’da başta tiyatro olmak üzere, tüm sanat dalları için sorun var. Sansür sanatçılar için büyük bir engel ve sansürlerden dolayı ne yazık ki geniş bir yelpazede çalışamıyoruz. Tiyatro toplumdaki sorunları ve olayları birebir halka yansıtıyor. Bir diğer anlamda sanat toplumun aynasıdır. Ne yazık ki bu aynanın net olmasına engel olunuyor.
Sizce Kürt kadınları tiyatroya neden daha az ilgi gösteriyor?
Ne yazık ki Kürt halkı eski gelenekleri aşmış değil. Kuşkusuz tiyatro modernleşmenin örneklerinden biri. Doğru, kadınlar tiyatroya daha az ilgi gösteriyor. Bunun da nedeni diğer toplumların kültürüyle pek ilgilenmiyor olmaları. Kadının sanata verdiği önemde etkili olan bu.
Peki, Kürdistan Bölgesi’nde tiyatro ne seviyede sizce?
Kürdistan Bölgesi’nde tiyatroya büyük bir önem veriliyor. Ancak ne yazık ki üretkenlik yok. Tiyatronun kendine has özellikleri var. Görülen o ki bu, akademik eğitimin eksikliğinden kaynaklanıyor. Dünyada tiyatro eğitiminin kendine has yöntemleri var ve ne yazık ki Kürt tiyatrosu dünya standartlarında değil.
Kürdistan Bölgesi’nde en çok başarılı bulduğunuz tiyatrocu kim?
Kürdistan’da çok başarılı tiyatro sanatçılarımız var, sanatsal çalışmalarını devam eden kadınlar var. Ancak ne yazık ki toplumumuzda, işin teknik tarafı gözönüne alınmıyor. Bu anlamda kadın ve erkek tiyatrocularımız bunun farkında değil.
Kürdistan Bölgesi’nde, tiyatro izleyicisinin düşük olduğu eleştirisi yapılıyor. Bunun nedeni nedir?
Doğru. Maalesef Kürdistan Bölgesi’nde tiyatronun izleyici kitlesi oldukça düşük. Hatta daha önce festival için buraya geldiğimde tiyatro salonunun boş olduğunu gördüm. Bunun nedenlerinden biri, yapılan çalışmaların yetersizliği. Bir diğer nedeni ise toplumun kültürel farkındalığının olmaması, tiyatroyu yaşamlarında önemli bir yere oturtmamış olmalarıdır. Yani tiyatronun olup, olmaması toplum için büyük önem taşımıyor.
Kürt tiyatrosunda daha çok yabancı oyunlara önem veriliyor…
Doğru. Kürtçe eserlerde başarılı ürünlerin olmaması büyük bir eksikliktir. Kürt tiyatrosunu oluşturucak özel eserler de üretemiyoruz.
Özgür ve başarılı bir kadın olarak tiyatroda adınızdan söz ettiriyorsunuz. Eşiniz size engel oluyor mu?
Sanatla uğraşan tüm kadınlar gibi ben de bu toplumda eşimle birlikte yaşıyorum. Ayrıca farklı sorunlar da yaşıyoruz ve büyük ihtimalle sanatla uğraşan tüm kadınlarla ortak sorunlara sahibiz. Bunun da nedeni yaşadığımız toplumun kültürü.
Yalnız beni diğer sanatçılardan ayıran bir çalışmaya imza atmak beni çok mutlu etti. Tahran Tiyatrosu’nda “Şengal Aziz’i” adlı müzikalde oynadım. İlk kez bir Doğu Kürdistanlı kadın oyunu bir müzikalde rol aldı bu oyunla.
Yeni çalışmalarınız var mı?
Evet, bir sonraki oyunum, “İşa” (Akşam) adlı oyun. Oyun, bir Ezidi Kürt kızının emeğini konu alıyor. Bu oyunumu Ezidi Kürt kadınlarının emeğine, dertlerine ve yaşadıklarına adıyorum. Oyunu da Doğu Kürdistan’da düzenlenen tiyatro festivalinde sergilemeye karar verdim.
PORTRE / Tirifya Kerimiyan:
Tirifya Kerimiyan 1983 yılında Doğu Kürdistan’ın Seqız kentinde doğdu. Tahran Üniversitesi Edebiyat Bölümü’nde tahsilini sürdüren Kerimiyan, 10 yıldır tiyatro oyunculuğu yapıyor. İran ve Doğu Kürdistan’da sergilenen birçok oyunda yer aldı. Tirifya Kerimiyan, oyunculuğun yanı sıra yönetmenlik ve senaristlik de yapıyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın