ABD'nin eski Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad, bölgedeki gelişmelerin Irak’ı da olumsuz yönde etkilediğini belirterek, ülkenin bugüne kadar enerji bağımsız olmamasını yetersizlik olarak değerlendirdi.
“Bağdat ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ilişkiler olması gerektiği gibi değil” diyen Halilzad, petrol ve enerji konusunda yaşanan anlaşmazlıkların sürdüğünü hatırlattı.
Irak Federal Mahkemesi’nin Kürdistan Bölgesi aleyhine verdiği kararlara dikkati çeken tecrübeli diplomat, “Bana göre Bağdat mahkemesi bazen anayasaya uygun olmayan kararlar alıyor” dedi.
Kürdistan Bölgesi'nin maaşlar ve petrol ihracatının durması nedeniyle yaşanan mali ve ekonomik sorunlar yaşadığını belirten Zalmay Halilzad, Kürdistan’daki büyük partilerin birlikte çalışması ve işbirliği yapması gerektiğini vurguladı.
2005-2007 yılları arasında ABD'nin Irak büyükelçisi olarak görev yapan Zalmay Halilzad, Rûdaw Washington Ofisi Müdürü Diyar Kurda’ya konuştu.
Rûdaw: Sayın Büyükelçi, bugün Irak'taki durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizin orada görev yaptığınız zamana kıyasla neler değişti?
Zalmay Halilzad: Öncelikle Irak'taki durum oldukça karmaşık. Bir yanda Gazze çatışması dahil bölgesel gelişmeler var ve şimdi de Irak'ta Heşdi Şabi'nin ABD'ye saldırması ile birlikte bu savaşın genişlediğini görüyoruz. Son zamanlarda bu saldırılar durmuş olsa da, bu olumlu bir gelişme, İran ve İsrail'in birbirlerine yönelik saldırıları Irak'ı da etkiliyor. Bölgede barış ve istikrar olumsuz etkileniyor. Ama benim orada bulunduğum döneme kıyasla, hizmetler olması gerektiği kadar iyi olmasa da ekonomik olarak bazı büyük gelişmeler var. Irak’ın artık enerji bağımsızlığına sahip olması ve vatandaşlarına elektrik sağlayabilmesi gerekiyordu. Bağdat ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ilişkiler olması gerektiği gibi değil. Petrol ve enerji konusunda anlaşmazlık var. Türkiye'ye uzanan petrol boru hattı kapatıldı ve bütçe sorunları çözülmedi. Bana göre Bağdat mahkemesi bazen anayasaya uygun olmayan kararlar alıyor. Ancak başbakanın burada enerji bağımsızlığı, Irak'ı Avrupa'ya bağlayacak bir koridor, elektrik ve hizmetlerden bahsetmesi bizi mutlu etti. Bu karışık bir tablo ama bazı açılardan da olumlu.
Rûdaw: ABD'nin Irak büyükelçisi olduğunuz döneme kıyasla Kürdistan Bölgesi'ndeki durumu nasıl görüyorsunuz?
Zalmay Halilzad: O dönem Bağdat ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ilişkilerin daha iyi olduğunu düşünüyorum. Anayasanın kabul edilmesi için kutlamalar yapıldığında ben de oradaydım; Iraklılar arasında anlaşma sağlandı, ardından anayasa onaylandı, seçimler yapıldı ve hükümet kuruldu. O zamanlar çok daha olumlu bir ilişki ortamı vardı. Şimdi ilişkiler iyi değil. Erbil, Kürdistan Bölgesi'nde maaşlar ve petrol ihracatının durması da dahil olmak üzere büyük mali ve ekonomik sorunlar yaşanıyor. Bağdat'la yapılan anlaşmanın Kürdistan'da değişime yol açacağını umuyorum. Büyük partilerin birlikte çalışması ve Kürdistan'ın ilk hedefi olmalı ve birbirleriyle işbirliği yapması gerekiyor. Umarım bu konularda ilerleme olur.
Rûdaw: Sudani’nin Irak'ın geleceğine dair vizyonunu nasıl buluyorsunuz?
Zalmay Halilzad: Yarın onunla yapacağım görüşmeyi sabırsızlıkla bekliyorum. Onun bölgeler ve iller hakkındaki görüşlerini anlıyorum. Ekonomiye ilişkin vizyonu çok iyi tanımlanmış ve enerji bağımsızlığının yanı sıra ekonomik kalkınmayı, gelişmiş hizmetleri ve elektrik üretimini vurguluyor. Okuduğum kadarıyla bakış açısı olumlu. Ama Kürdistan Bölgesi'ne nasıl baktığını bilmiyorum. Ayrıca kendi partisi veya milisi yok ve hedeflerine ulaşması için diğer siyasi liderlere güveniyor. Dolayısıyla önemli olan sadece onun nasıl düşündüğü değil, aynı zamanda Bağdat'taki siyasi süreci kontrol eden kişilerin, milislerin ve siyasi liderlerin görüşleri de önemli. Onların bakış açısının daha çok federal sistem yerine daha merkezi bir sisteme sahip olunması ve federal olmak isteyen eyaletlere fırsat verilmesi yönünde olduğunu düşünüyorum. Bunun olumlu olmadığını düşünüyorum. Anayasaya saygı gösterilmeli ve maddeleri uygulanmalıdır. Anayasada değişiklik yapılacaksa, bu değişikliğin nasıl yapılacağına ilişkin Anayasa'da özel hükümler bulunmaktadır. Alınan bazı kararlarda zorluk yaşadığını düşünüyorum.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın