Haber Merkezi - Birleşmiş Milletler’e bağlı INCB Başkanı ve Üsküdar Üniversitesi Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sevil Atasoy, performans artırıcı maddelerin artık yalnızca sporcular tarafından değil, öğrenciler ve profesyoneller tarafından da kullanıldığını söyledi.
Atasoy, “Uzun süre odaklanmak ve verimliliği artırmak isteyen birçok kişi, bu sentetik uyarıcılara başvuruyor.” dedi.
Yeni nesil tehdit: “Akıllı ilaçlar”
Atasoy, “nootropik” olarak pazarlanan zihin güçlendiriciler, sahte steroidler ve yeni psikoaktif maddelerin (NPS) hızla yayıldığını belirtti:
“Bu maddeler çoğu zaman amfetamin, katinon veya sentetik kannabinoid etkisi yaratıyor. Üstelik bitkisel gıda takviyesi gibi masum ürünlerin içine gizlenebiliyor.”
Sporun temizliği tehlikede
Dopingin, sporun adil rekabet ruhuna uzun süredir zarar verdiğini hatırlatan Atasoy, son yıllarda doping vakalarının henüz yasaklı listesine alınmamış kimyasallarla da arttığını söyledi.
“Birçok ‘doğal’ sporcu takviyesi gerçekte bildirilmemiş psikoaktif maddeler içeriyor. Bu nedenle standart testlerle tespit edilmeleri oldukça zor.” uyarısında bulundu.
Doping artık ofislerde
Atasoy, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ilaçlarının kötüye kullanımının da arttığına dikkat çekti: “Bu ilaçların sentetik uyarıcılarla birlikte kullanılması zehirlenme riskini artırabilir veya tedavi edici etkilerini ortadan kaldırabilir.”
Dijital pazarda gizli ticaret
INCB’nin yürüttüğü araştırmalarda, çevrimiçi platformlarda “doğal takviye” adı altında satılan sentetik steroid ve opioid ürünlerin tespit edildiğini belirten Atasoy, “2025’in ilk beş ayında yalnızca İngilizce sitelerde 693 şüpheli ilan bulundu. Bu ürünler bazen opioidlerle karıştırılarak ölümcül sonuçlar doğurabiliyor” ifadelerini kullandı.
Uluslararası iş birliği çağrısı
Atasoy, INCB’nin son iki yılda 10 ülkeden gelen bilgiler doğrultusunda yasa dışı performans artırıcılara ilişkin küresel uyarı yayımladığını belirtti:
“Kurul, hükümetleri IONICS platformu üzerinden bu tür maddelere dair bilgileri anlık paylaşmaya ve Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA) ile iş birliğini güçlendirmeye davet ediyor.”
“Zeki görünmek” uğruna sağlık riski
Prof. Dr. Sevil Atasoy, “Kısa vadeli dikkat veya performans artışı, uzun vadede bağımlılık, kalp-damar hastalıkları ve hatta ölümle sonuçlanabilir. ‘Akıllı ilaçlar’ toplumun her alanına sızarken, asıl soru şu: Gerçekten daha zeki ve güçlü mü oluyoruz, yoksa yalnızca daha bağımlı mı” sözlerini tamamladı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın