Irak
Irak'ın Basra kentindeki Zubair Petrol Sahası'nın drone görüntüsü. / Foto: Reuters / Mohammed Aty /
Haber Merkezi - Çin'in bağımsız petrol şirketleri, bazı küresel dev şirketlerin Pekin'in büyük devlet şirketlerinin hakim olduğu pazardan çekilmesine rağmen, OPEC'in ikinci büyük üreticisine milyarlarca dolar yatırım yaparak Irak'taki operasyonlarını artırıyor.
Dört firmanın yöneticilerinin tahminlerine göre, daha kazançlı sözleşme düzenlemeleriyle küçük Çinli üreticiler, Irak'taki üretimlerini 2030 yılına kadar günde 500.000 varile çıkaracak.
Reuters’ın haberine göre küresel devleri de cezbetmeye çalışan Bağdat için, çoğunluğu özel sektöre ait Çinli oyuncuların artan varlığı, Irak'ın projelerini hızlandırması için artan baskı altında olduğu bir dönemde bir değişime işaret ediyor. Irak Petrol Bakanlığı, son yıllarda petrol sahaları üzerindeki artan Çin kontrolüne karşı çıkıyordu.
Yeni pazarlar bulma eğilimini yansıtıyor
Irak, küçük Çin firmaları için, Batılı veya Çinli büyük şirketler için çok küçük olabilecek projelerin daha düşük maliyetlerle ve daha hızlı geliştirilmesiyle başa çıkma fırsatı sunuyor.
Çin'in devlet kontrolündeki petrol ve gaz sektöründeki beklentilerin zayıf olması nedeniyle, yurtdışına yönelik bu hamle, diğer ağır sanayi sektörlerindeki Çinli firmaların üretim kapasitesi ve uzmanlık için yeni pazarlar bulma yönündeki eğilimini yansıtıyor.
Geo-Jade Petroleum Corp, dahil olmak üzere az bilinen oyuncular, United Energy Group, Zhongman Petrol ve Doğal Gaz Grubu, Anton Petrol Sahası Hizmetleri Grubu, geçen yıl Irak'taki keşif lisanslama turlarının yarısını kazanarak büyük yankı uyandırdı.
Çinli küçük üreticiler, Irak'ın yatırım ikliminin, ülkenin siyasi açıdan daha istikrarlı hale gelmesiyle iyileştiğini ve Bağdat'ın Çinli ve Batılı şirketleri çekmek istediğini söylüyor.
Irak, 2029 yılına kadar petrol üretimini yarıdan fazla artırarak 6 milyon varilin üzerine çıkarmayı hedefliyor. Çinli CNPC, Hayfaya, Rumeylan ve Batı Kurna 1 gibi büyük sahalarda Irak'ın mevcut üretiminin yarısından fazlasını tek başına karşılıyor.
Küçük firmalar için daha düşük marjları kabul etmeye istekli
Irak'ın bir yıl önce ExxonMobil ve Shell'in küçülmeye gitmesinin ardından projeleri hızlandırma girişimi olarak sabit ücretli anlaşmalardan kar paylaşımına dayalı sözleşmelere geçmesi, Çinli bağımsız şirketlerin ilgisini çekmeye yardımcı oldu.
Bu küçük firmalar, büyük Çin şirketlerinden daha çevik ve Körfez ekonomisine yatırım yapmayı düşünebilecek birçok şirketten daha fazla risk toleransına sahipler.
Yabancı firmalarla sözleşmeleri sonuçlandıran devlete ait Basra Petrol Şirketi'nden Ali Abdulameer, Çinli şirketlerin rekabetçi finansman sunduğunu, daha ucuz Çin iş gücü ve ekipmanıyla maliyetleri düşürdüğünü ve uzun vadeli sözleşmeleri kazanmak için daha düşük marjları kabul etmeye istekli olduğunu söyledi.
Abdulameer "(Bu şirketler) Hızlı proje yürütme, zaman çizelgelerine sıkı sıkıya bağlı kalma ve güvenlik sorunlarının yaşandığı bölgelerde faaliyet gösterme konusunda yüksek bir tolerans göstermeleriyle tanınıyorlar. Çinlilerle iş yapmak, Batılı şirketlere kıyasla çok daha kolay ve daha az karmaşık" dedi.
Çinli yöneticiler, küçük Çinli firmaların Irak'ta bir petrol sahası geliştirmesinin Batılı firmaların beş ila on yılına oranla daha hızlı, iki ila üç yıl sürdüğünü söyledi.
Yönetim maliyetleri Batılı şirketlere kıyasla çok daha düşük
Irak'ta beş bloğu bulunan Geo-Jade Petroleum'un CEO'su Dai Xiaoping, "Çinli bağımsız şirketlerin yönetim maliyetleri Batılı şirketlere kıyasla çok daha düşük ve ayrıca Çin'in devlet tarafından işletilen oyuncularına karşı daha rekabetçi" dedi.
Dai, bağımsız şirketlerin Irak'taki büyük bir petrol sahasında bir geliştirme kuyusu açmanın endüstri maliyetini on yıl öncesine göre yaklaşık yarı yarıya düşürerek 4 ila 5 milyon dolar arasına indirdiğini söyledi.
Geo-Jade liderliğindeki bir konsorsiyum, Mayıs ayında Güney Basra projesine yatırım yapmayı kabul etti. Bu proje, Güney Irak'taki Tuba sahasının kapasitesini 100.000 varile çıkarmayı ve 200.000 varil/gün kapasiteli bir rafineri inşa etmeyi içeriyor. 848 milyon dolar yatırım taahhüdünde bulunan Geo-Jade, büyük ölçüde kapatılan sahadaki üretimi 2027 ortalarında 40.000 varile çıkarmayı planlıyor.
Daha önce CNPC ve Sinopec'te yurt dışında çalışmış yedek mühendis Dai, projenin ayrıca milyarlarca dolarlık yatırım gerektiren bir petrokimya kompleksi ve iki enerji santralini de kapsadığını söyledi.
Zhenhua Oil, 2030 yılına kadar üretimini iki katına çıkarmayı hedefliyor
Saddam Hüseyin'in 2003'te devrilmesinden sonra ilk büyük yabancı yatırım projesi olan Ahdab petrol sahasını geliştirmek için 2008'de CNPC ile 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapan küçük bir devlet şirketi olan Zhenhua Oil, şirket yetkilisinin açıklamasına göre 2030 yılına kadar üretimini iki katına çıkarıp 250.000 varile çıkarmayı hedefliyor.
Zhongman Petroleum, Haziran ayında 2024 yılında kazanılan Orta Fırat ve Doğu Bağdat Kuzey bloklarına 481 milyon dolar harcama planını duyurmuştu.
Öte yandan Çinli firmaların daha ucuz projeleri, Irak'ın daha ileri teknolojiler getirme hedefine zarar verebilir.
Basra Oil'in eski ham petrol operasyonları müdürü Muvafak Abbas, Çinli firmalar arasındaki şeffaflık ve teknik standartlar konusunda endişelerini dile getirerek, Çinli personele aşırı güvendikleri ve Iraklıları düşük ücretli işlere yönlendirdikleri için eleştirilen Çinli firmaların bu konuda endişeli olduğunu söyledi.
Elbette bazı Batılı firmalar Irak'a geri dönüyor. Reuters, Total Energies’nin, 2023'te 27 milyar dolarlık bir proje duyurduğunu ve BP'nin Kerkük'teki dört sahayı yeniden geliştirmek için 25 milyar dolara kadar harcama yapmasının beklendiğini bildirmişti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın