Haber Merkezi - Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, CHP 38. Kurultayı ve İstanbul İl Kongresi'nin iptali taleplerini reddeden kararının gerekçesini açıkladı.
17 sayfalık gerekçeli kararda, “mutlak butlan” koşullarının ispatlanamadığı ve delegelerin dolandırıldığına dair somut bir fiilin bulunmadığı vurgulandı.
Mahkeme kararının ana hatları
Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, 4-5 Kasım 2023 tarihlerinde gerçekleşen CHP 38. Olağan Kurultayı ile İstanbul İl Kongresi'nde "delegelere menfaat temin edilerek iradelerinin fesada uğratıldığı" iddiasıyla açılan davaları birleştirerek incelemişti.
Mahkeme, kurultay ve kongrelerin mutlak butlan ile yok hükmünde sayılması taleplerini reddetmiş, bu kararının 17 sayfalık gerekçeli metnini açıklamıştı.
Ankara mahkemelerinin yetkisi onaylandı
Gerekçeli kararda, siyasi parti organlarıyla ilgili davaların yeri konusunda açık bir tespit yapıldı. Siyasi Partiler Kanunu'nun 15. maddesi gereğince, il ve ilçe organlarının tüzel kişiliği bulunmadığından ve davalı parti merkezinin Ankara'da olduğundan, Ankara mahkemelerinin kesin yetkili olduğu vurgulandı.
Husumet yokluğu nedeniyle ret
CHP İstanbul İl Başkanlığı aleyhine açılan davanın "pasif husumet" yokluğu nedeniyle reddedildiği belirtildi. Mahkeme, parti tüzüğünün 36. maddesine atıfta bulunarak, partiyi Genel Başkan'ın temsil ettiğini ve husumetin parti genel başkanlığına yöneltilmesi gerektiğini ifade etti.
Davacı tarafın "İstanbul il kongresinde 600'den fazla üye ve üye olmayan delegenin oy kullandığı" yönündeki iddiası da mahkeme tarafından incelendi.
Seçimi gerçekleştiren Sarıyer İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı'nın verdiği yazılı cevapta, oy kullanan delege sayısı ile tabii delege sayısına ilişkin hususların ayrıntılı olarak belirtildiği görüldü. Mahkeme, bu konuda yasa ve tüzüğe aykırılık bulunmadığına karar verdi.
“İspatlanamayan iddialar”
Mahkeme, siyasi parti seçimlerinin mutlak butlanla geçersiz sayılması talebi konusunda somut belge sunulmadığını vurguladı. Gerekçeli kararda şu tespitler yer aldı:
"Menfaat temin edildiği iddia edilen delegelerin suç işlediği iddiasının, oy kullanan delegenin hile hukuki nedenine dayalı olarak irade sakatlığına yol açmayacağı, mutlak butlan talebinin niteliği gereği işlemi baştan itibaren geçersiz sayacak olguların tanık dinletilerek ispat edilemeyeceği" kanaatine varıldığı belirtildi.
“Dolandırıcılık iddiası geçersiz”
CHP kurultaylarında oylamaya hile karıştırıldığı iddiasıyla açılan ceza davasının bekletici mesele yapılması talebi de reddedildi. Mahkeme bu konuda çarpıcı bir tespit yaptı:
"Somut olayda; delegenin dolandırıldığına ilişkin bir fiilin mevcut bulunmadığı görülmekte, ceza mahkemesinin yargılama sonunda ilgililerin cezalandırılmasına karar verilmesi halinde dahi bu durumun yalnızca kişisel cezai sorumluluğu gerektireceği, mutlak butlan hukuki sonucunu doğuramayacağı" değerlendirmesi yapıldı.”
Mahkeme, "delegeye menfaat sağlandığı, bu fiilin suç teşkil ettiği" iddiasının, Siyasi Partiler Kanunu ve Seçim Kanunu'nda ilgililerin kişisel cezai sorumlulukları dışında bir yaptırıma bağlanmadığına dikkat çekti.
Bu konuların ancak ilgililerin "siyasi ahlak-siyaset ahlakını" ilgilendirdiği, delegenin iradesinin hileli bir işleme konu olduğuna dair bir durumun mevcut olmadığı belirtildi.
“Mutlak butlan koşulları ispatlanamadı”
Mahkeme, mutlak butlan nedenleri arasında sayılan "Genel Ahlaka Aykırılık" konusunda da değerlendirme yaptı. Türk Ceza Kanunu'nun 225. ve devamı maddelerinde düzenlenen suçlara uygun bir filin bulunmadığı tespit edildi.
"Oy kullanan delegenin tam ehliyetsiz olması, menfaat sağlanmasının muvazaalı olması, emredici hukuk kurallarına aykırılık, şekil şartına uyulmaması veya delegenin tasarruf yetkisinin olmaması gibi tam kanunsuzluk halinin dolayısıyla mutlak butlan koşullarının ispatlanamadığı" sonucuna varıldı.
İstanbul İl Kongresi kararı: Yasal düzenleme eksikliği
İstanbul İl Kongresi'nin iptaline ilişkin talep konusunda mahkeme, önemli hukuki bir boşluğa dikkat çekti:
"Seçim sonuçlarının butlan ile geçersiz sayılmasına dair yasal bir düzenlemenin Siyasi Partiler Kanununda ve Seçim Kanununda mevcut olmadığı, seçim sonuçları ile ilgili olarak münhasıran karar verme yetkisinin seçim yargısına ait olduğu" tespit edildi.
Mahkeme, davacı tarafça ileri sürülen iddiaların "siyasi ahlak-siyaset ahlakı yönünden tartışma konusu olabileceği" anlaşılmakla birlikte, 8 Ekim 2023 tarihli İstanbul İl Kongresi'nin mutlak butlan nedeniyle iptal edilmesi talebinin reddine karar verdi.
Bu kapsamlı karar, Türkiye siyasetinde parti içi demokrasi ve seçim hukuku açısından emsal niteliği taşıyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın