Fazıl Necib
Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) daha iyi bir alternatif olmadan etnik azınlıklar için belirlenmiş kota sisteminin tasfiye edilmesini istemesi, Kürdistan Demokrat Partisi'ne (KDP) yakın tarafların birkaç sandalye kaybedilmesi ve kendisine yakın grupların da birkaç sandalye kazanması dışında stratejik rolü olmayan bir parlamentoda hiçbir rol etkisi olmayacaktır. KYB, böylesi kısa vadeli ve ikincil bir kazanım için hem kendisine hem de genel olarak Kürd halkına ve özel olarak da Süleymaniye'ye stratejik zarar verecektir.
Irak İl Meclisi seçimlerinde KYB'nin oylarını toparlaması, parti ve lideri olarak Bafıl Talabani'nin zaferidir. Ancak Türkmenlere ve diğer bileşenlere stratejik ve gerçek bir rol vermek merhum Mam Celal’in politikasıydı. Kürdistani ve bölgesel olan bu kazanım kendisinin ve partisinin hanesine yazılmıştı.
Türkmenler, Kürdistan Bölgesi'ndeki en büyük ikinci etnik grup, Kürdistan Bölgesi dışındaki Kürd bölgelerinde ise üçüncü en büyük etnik gruptur. Bu ülkenin yönetiminde, farklılıkları dikkate alınarak böyle bir hakka sahip olduklarını düşünüyorum.
Bafıl Talabani “tartışmalı bölgelerin” geri alınmasını istiyorsa Türkmenlere ve Kürdistan Bölgesi'ndeki diğer topluluklara daha fazla rol ve mevki talep etmelidir. Kürdistan Bölgesi ve diğer Kürd bölgelerinde, Kürdistan Parlamentosu'nda nasıl ki Kürdler rol alıyorsa Türkmenlerin ve diğer toplulukların da bu hakka sahip olması gerektiğine inanıyorum.
KYB lideri için en doğru seçenek, üç başkanlıktan birinin Türkmenlere verilmesini talep etmesidir. Ayrıca Kürdistan Bölgesi’nin tüm kurumlarında, çeşitli bakanlıklar ve çeşitli idari pozisyonlarda Türkmenlere yer açılmalıdır. Bu sadece Erbil ile sınırlı kalmamalı diğer tüm illerde Türkmenlere ve diğer bileşenlere makam ve mevki verilmelidir. Tıpkı Kürdlerin Irak devletinin kuruluşundan bu yana ve mevcut Türkiye hükümetinde bu hakka ve katılıma sahip oldukları gibi, bileşenlerin de devletin bütün alanlarındaki diğer idari mevkilerde yer alması isabetli olacaktır. Böylesi bir hamle ile KYB lideri hem bölgesel çapta hem de içeride başarılı bir hamle yapmış olacaktır.
Türkmenler Irak parlamentosunda başkan yardımcılığı görevini talep etti, ancak Iraklı Araplar bu talebi reddetti. Irak'ta yaşanan mezhep ve etnik savaşların ardından Araplar her geçen gün ulusal haklara daha fazla sırtlarını dönerek çoğunluk ve güç mantığına yöneliyor. Böyle bir durumda Türkmenler kendilerini Kürdlere göre daha fazla tehdit altında hissediyorlar ve bu korku onları çoğu zaman Araplardan daha az zarar görmek için onlara yaklaşmaya yöneltiyor. Kürdlerin artık bunun üzerinde çalışması gerekiyor.
Aktif Türkmen siyasetçi Aydın Maruf, Rûdaw’a verdiği bir demecinde, Türkmenlerin Arap partileri yerine Kürd partileriyle ittifaka daha sıcak baktıklarını söylüyordu. Bu çok olumlu bir sinyal ve Kürdlerin biran önce bu doğrultuda hareket etmesi önem arz ediyor.
Kürdistan Bölgesi dışındaki Kürdistani bölgelerdeki Kürdlerin haklarını Türkmenlerle ittifak dışında garanti altına almalarının başka yolu yok ama Türkmenler Kürdler gibi değil. Onlar Türkiye ve diğer müttefiklerinin aracılığıyla bölgede ve dünyada Arapları her zaman bazı haklarını göz önünde bulundurmaya zorlayabiliyorlar.
IŞİD’in ortaya çıkışından önce özel bir programın çekimleri için Kerkük'te bir müddet kalmıştım. Hewice’de ve diğer bölgelerde her türden insan gördüm. Doğum hastanesine gittiğimde Kürd ve Türkmen toplumu içerisinde Arap toplumuna nazaran doğum oranlarının çok hızlı bir şekilde gerilediğini öğrendim. Genç Türkmen ve Kürd kadınların ikinci doğumdan sonra “bir daha doğum yapmayacağız” dediklerini gördüm. Aynı hastanede demeç aldığım Arap kadınlar altıncı çocuğunu doğuracağını ve bir çocuk daha beklediğini söylüyordu. Kadın bana “çocuk Allah’ın bereketidir” diyordu.
Eskiden 11 nüfuslu Kürd aileler vardı ancak şu anda ebeveynlerle birlikte bu sayı 3 veya 5 kişi. Hewice’ye gittim ve Araplaştırma politikasından önce 5 kişi olan Arap ailelerin sayısının giderek arttığını gözlemledim. Çok eşlilik nedeniyle tek erkekten 26 hatta 57 nüfuslu ailelerin varlığına şahit oldum.
O zaman şunu ifade etmiştim; “Kerkük'te gelecekte yaşanacak savaşların kaderini siyasetçiler değil anneler belirleyecek.” Bu savaşta her Arap kadını, bir Kürd kadını ve bir Türkmen kadınının iki katı kadar çocuk doğuruyor.
Araplaştırma politikası çerçevesinde Irak devletinin kuruluşundan Baas rejiminin yıkıldığı 2003 yılına kadar Kerkük'e yaklaşık 200 bin ithal Arap yerleştirildi. 1998 yılında Hewice ilçesinin nüfusu 130 bin 132 kişiyken 2008 yılında 274 bin 215'e ulaştı. Yani son 10 yılda Hewice'ye tek bir ithal Arap bile gönderilmeden nüfus 144 bin 83 kişi arttı.
Nüfusunun yüzde 99'unun Arap olduğu Hewice'de nüfus son yıllarda yüzde 7'den fazla arttı ama Türkmen ve Kürdlerin yaşadığı Kerkük'ün nüfusu yüzde 3 civarında artış kaydetti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın