نامەیەکی گۆرانی شاعیر بۆ رووناکبیری کورد رەفیق حیلمی

 

 

لەم نامەیەدا باسی کتێبێکی رووناکبیری کورد رەفیق حیلمی دەکات کە لە دوو بەرگدا بەناوی "شیعر و ئەدەبیاتی کوردی" نووسیویەتی و لە ناوەڕاستی پەنجاکانی سەتەی رابردوودا چاپکراون. دیارە یەکێک لەو شاعیرانەی کە رەفیق حیلمی لەسەر شیعرەکانی نووسیویەتی، مامۆستا گۆران بووە. مامۆستا گۆران لەو مەنفایەدا تەنیا نەبووە و کوردی دیکەیشی لەگەڵدا بوون، بۆیە باس لەوە دەکات کتێبەکەی مامۆستا رەفیق حیلمی دەستاودەستی پێکراوە و تینوێتیی غەریبایەتیی شکاندوون.

 

ئەوەی جێی سەرنجە لە زۆربەی ئەو نامانەی لەنێوان رووناکبیرانی کورددا ئاڵوگۆڕکراون، بەشیر موشیر، کۆڵەکەی پتەوی رەشماڵی نێوان رووناکبیران و نووسەرانی کورد بووە بەتایبەتی لە بەغدا. ئەوەتا مامۆستا گۆران بە مامۆستا ناوی دەبات و دەیخاتە تای تەرازووی مامۆستا عەلائەددین سەججادی و لە رێگەی رەفیق حیلمییەوە لە هەواڵی دەپرسێت.

 

لە زۆربەی نامەکاندا رەفیق حیلمی بە مامۆستای بەرز ناو دەهێنرێت، ئەوەش جگە لە بلیمەتی و توانایی خۆی، هاوکات نیشانەیەکیشە بۆ ئەوەی کە سەردەمانێک سەرۆکی حیزبی هیوا بووە و ئەندامانی حیزبی هیوا بە "سەرۆکی پیرۆز" بانگیان کردووە. دیارە لە کۆتایی چەندین نامەدا رەفیق حیلمی بە "میر" ناوبراوە و  لە سەرەتای نامەکانیشدا نووسراوە، "رەفیق بەگ" و مامۆستای بەرز. 

 

جێی سەرنجە کە مامۆستا گۆران لە نامەکەیدا بە روونی نووسیویەتی "دوورخراوەی سیاسی، گۆران". وەکو دیکە نامەکە یەکپارچە کوردبوون و هەستێکی کوردانەی لێدەچۆڕێت. 

 

 

نامەکەی گۆران 

 

بەدرە 

 

20\06\1956

 

مامۆستای بەرزم رەفیق حیلمی بەگ!

 

بەرگی دووەمی شیعر و ئەدبیاتی کوردیم لەپێش راسپێریی پڕ هەست و نەوازشدا پێ گەیشت کە بەهۆی مودیری قوتابخانەی بەدرەوە ناردبووتان.

 

بۆ بڕدراوێک لە دنیای دەر، نیشانەی ژیانی ئازادی، چ هەستێکی شادمانی لە دەروونا ئەبزوێنێ، خۆتان ئەتوانن بیسەنگێنن؛ بەتایبەتی ئەو نیشانەیەش دەربارەی شیعر و ئەدەبی کوردی بێ، بە قەڵەمی مامۆستایەکی وەکو رەفیق حیلمیش نووسرابێ!

 

بەبێ دوودڵی ئەوپەڕی هەستی پەسەندم دەرئەبڕم، یەکەم بۆ پیتی تێکۆشانتان، دووەم بۆ ئەو هۆشیارییەی کە ئەینوێنن لە دۆزینەوەی کاتی هەرە باش بۆ دەرخستنی (کار)ی هەرەباش! لەم رۆژانەدا کە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کوڵ ئەدا و جۆش ئەخوا بە بووژانەوەی هەستی نیشتمانپەرەوەری، نەتەوەی کورد چەند پێویستی زۆری هەیە بەو بزوێنەرە ژیرانەی کە ئەزانن لە رێگای لواوەوە ئاگری ناوماڵی نەتەوەی خۆیان خۆشکەن وە برا نووستووەکانیان وریا بکەنەوە؟ ...

 

هیوادرم کە ئەم هەنگاوە و، هەنگاوەکانی تر کە بەڵێنتان داوە بەریان پێوە بگرن نیشانە بن بۆ ئەوە کە خاوەنبیرانی تریش بە کورد لەم هەلەی ئەمڕۆدا رێگای قۆناخی تازە ئەگرنەبەر: بەرەو سەرفرازی! 

 

مامۆستای بەرز! باوەڕ بفەرموون کتێبەکەتان لەناو برادەرە کوردەکانی ئێرەدا بە گەرمییەکی وا بەرەو پیری کرا کە لەو رۆژەوە گەیشتووە دەستاودەست ئەفڕێنرێ، وە خۆم هێشتا ئەوەندەم چنگ نەکەوتووەتەوە کە دوو فەسڵ زیاتری لێ بخوێنمەوە. بەتایبەتی فەسڵەکەی دەربارەی خۆمم لەپێشەوە خوێندەوە، بۆ ئەوەی بتوانم کاتێک زووتر پێشکەشکردنی سوپاس بکەم بەهۆی تازەکردنەوەی ئەو پەیوەندییە گیانییە کە لە زۆر کۆنەوە شانازیم کردووە بە بوونی لە مەعبەینمانا لە تەحلیلی ژیانی ئەدەبیمدا، جگە لەو پارسەنگانەی لوتفى تایبەتی و گیانی هاندان داویەتیە دەم، لە بۆچوون و لێکدانەوە بەنرخەکانتان، نەک لێگرتنم نییە، بەڵکو زۆر رازی و مەمنوونم.

 

بەم بۆنەیەوە قسەیەکی تێهەڵکێش: لە نیوە شیعری (لە لەرەی پرشنگ، ئاوازە)دا مەبەستم (ئیزافەی ئاواز نییە بۆ پرشنگ، بەڵکو نیازم عەتفە؛ واتا: لە لەرەی پرشنگ، لە رووی ئاوازە ... هەر وەک لە نیوە شیعری دووەمدا هاتووە: لە خوڕەی ئاو، لە خوڕەی شیعری تازە ... هتد. ... کە ئەمانە گشتیان موبتەدان بۆ خەبەری دەنگی ئەو پێیە کە لە بەیتەکەی هەرە دواییدا یار ئەینێ بەسەر زەویدا ...

 

حورمەتێکی زۆر پێشکەشی هەردوو مامۆستا: عەلاددین سەججادی و بەشیر موشیر ئەکەم. نیازم هەبوو کاخەزی جیاوازیان بۆ بنووسم، بەڵام دوایی لێکمدایەوە: ساڵانمان خایاند، مانگانیش با بخایێنین ... لە 12\9دا ئیبعاد تەواو ئەکەم، هیوام هەیە ئەو حەلە تاسەشکێنیمان لە یەکتری بۆ دەست بدات. تکایە حورمەتم بە کاک عەلی کوردی بگەیەنن. ئیتر هەمیشە بەرزی و سەرکەوتنتان ئەخوازم، میرم! 

 

دڵسۆزتان

 

واژۆ

 

عبداللە گوران، المبعد السیاسی، بدرە

 

 

تێبینی: لەبەر روونی و ئاسانتێگەیشتن لە نێوەڕۆکی نامەکە، رێنووسەکەی دەستکاری کراوە.