رووداو - هەڵەبجەی شەهید
یەكێكی دیكە لە ونبووەكانی هەڵەبجە گەڕایەوە، بەڵام فریای مەراسیمی چاو بە فرمێسكی شارەكەی نەكەوت و تەنانەت كاتێك چووە مۆنۆمێنتەكەی هەڵەبجە و سەیری پەیكەری قوربانییەكانی كرد كە بەشێوەیەكی زۆر تراژیدی و هەژێنەر دروستكراون، هەمان هەستی ئەو هەڵەبجەییانەی نەبوو كە برینەكانیان دەكولێتەوە، چونكە ئەو ماوەیەكی زۆر نییە بیستوویەتی كە شارەكەی ژەهرباران كراوە.
دەكرێ بە عوسمان عەلی بگوترێ یەكێك لە ونبووەكانی هەڵەبجە، بەڵام چیرۆكی ئەو جیاوازیشە. عوسمان لە سەردەمێكدا شارەكەی بەجێهێشتووە كە هێشتا سەددام حوسێن نەهاتبووە سەر دەسەڵات، بۆیە هێندە یادەوەریی تاڵی لەگەڵ دەسەڵاتە سەركوتكارەكان نییە.
چەند كەسێك یاوەریی ئەو دەكەن و گۆشە بە گۆشەی مۆنۆمێنتەكە و شوێنە جیاوازەكانی شار دەیگێڕن، تەنانەت دەبوو ناوی گەڕەكەكانیشی بە زمانی فارسی یان ئینگلیزی پێبڵێن. ئەو ماندوو نابێ لە گوێگرتن، هەندێك كەس باوەشی پێدا دەكەن و پێیدەڵێن "ئێمە ئامۆزاین كاك عوسمان"، یەكدی ماچ دەكەن، بەڵام وەك ئەوەیە ئەو چركەیە بووبنە ئامۆزا، چونكە زیاتر لە 40 ساڵ دووركەوتنەوە كەم نییە.
عوسمان عەلی، ساڵی 1925 لە گوندی عەبابەیلێ لە نزیك هەڵەبجە لەدایكبووە، باوكی بەشداریی لە شۆڕشەكەی شێخ مەحمودی حەفید دەكات و ساڵانی دواتر بۆ پاراستنی خێزانەكەی روو لە ئێران دەكەن، بەڵام لەوێ جارێكی دیكە باوكی لەلایەن ئێرانییەكانەوە دەستگیر دەكرێت "لە تەمەنی 6 ساڵیەوە لەگەڵ براكەم لە خانەی بێ سەرپەرشتان لە ئێران بەخێوكرام و دواتریش پەیوەندیم بە كۆلیژی پۆلیسەوە كرد لە ئێران، ویستم بخوێنم و رێگایەك بدۆزمەوە بۆ ئەوەی بتوانم بژیم".
ساڵی 1945 باوكی عوسمان بە لێبووردنێكی گشتی ئازاد دەكرێت. كە دەبینێت كوڕەكانی خەریكی خوێندنن لە ئێران، بەجێیان دەهێڵێت و خۆی دەگەڕێتەوە بۆ هەرێمی كوردستان، هەر ئەوەش وای لێدەكات زیاتر پشت بەخۆی ببەستێت و بەدوای داهاتووی خۆیدا بگەڕێ.
عوسمان لە دوای تەواوكردنی كۆلیژی پۆلیس، ساڵ لە دوای ساڵ پلەی بەرزدەبێتەوە لە نێو پۆلیس تاوەكو دەگاتە پلەی لێپرسراوی ئیدارەی پۆلیسی تاران.
لە ساڵی 1958 دەگەڕێتەوە بۆ كوردستان و ماوەی یەك هەفتە دەمێنێتەوە، بەڵام دواتر دەگەڕێتەوە بۆ ئێران "تاوەكو كاتی رووخاندنی رژێمی شاهەنشای ئێران ماینەوە و دواتر كۆچمان كرد بۆ ئەمریكا و لەوكاتەوە لە ئەمریكا دەژین".
ژیانی نوێ لە ئەمریكا، پۆست و پلە سەربازییەكان لەبیری عوسمان دەباتەوە، ئینجا لە رێگەی نووسینەوە ژیانێكی نوێ دەستپێدەكات. ئێستا ئەو نووسەرە و 14 كتێبی هەیە. لە كاتی كۆچكردنییەوە بۆ ئەمریكا بێئاگا دەبێت لە كەسوكاری لە هەڵەبجە. كتێبەكەی (خواتیری عوسمان) دەبێتە هۆكارێك بۆ دۆزینەوەی و شادبوونەوەی بە كەسوكارەكەی.
ئاراس عابید، جێگری سەرۆكی كۆمەڵەی قوربانیانی هەڵەبجە، خوشكەزای عوسمانە و دڵخۆشە بەوەی خاڵی خۆی دۆزیوەتەوە. دوای 54 ساڵ دیارنەمان، باسی ئەو ساتانە دەكات كە هەواڵی بیستووە كەسێك هەیە لە ئەمریكا هەڵەبجەییە و خاڵی ئەوە و نووسەرە "كوڕێك هەیە ناوی نەریمانە و فەرمانبەری مۆنۆمێنتەكەیە، كتێبێكی هەبووە كە باسی هەڵەبجە دەكات. دواتر لە رێگەی google ەوە بە شوێن ناونیشانی نووسەرەكەدا دەگەڕێت و دەیدۆزێتەوە، بۆی دەردەكەوێ كە نووسەرەكە هەڵەبجەییە و خاڵی منە، ناونیشانەكەی دەدۆزێتەوە و پەیوەندی پێوە دەكات".
تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان رۆڵێكی گەورەیان هەبووە لە شادبوونەوەی عوسمان بە خێزانەكەی. پەخشان عوسمان، یەكێكی دیكەیە لە خوشكەزاكانی عوسمان و دەڵێ "پێش ئەوەی بگەڕێتەوە، زۆرجار لەڕێگەی skypeەوە قسەمان كردووە تاوەكو ئەوكاتەی گەڕایەوە بۆ لامان".
عوسمان تەنیا بە فارسی و ئینگلیزی قسە دەكات "كوردی نازانم، كە گەڕامەوە بۆ ئەمریكا چەند كتێبێكی كوردی لەگەڵ خۆم دەبەم بۆ ئەوەی فێری كوردی ببم". ئەو باس لەیەكەم ساتی گەڕانەوەی دەكات بۆ كوردستان و دەڵێت "چەند لە ئێران و ئەمریكا ژیاوم بە خاك و نیشتمانی خۆمم نەزانیون، كە گەیشتمە كوردستان هەستمكرد ئەمە خاكی خۆمە، بۆیە خێرا خاكەكەیم ماچ كرد".
ئەوان سەرەتا تەنیا دوو برا بوون، بەڵام خێزانەكەی فراوان دەبێت و دەبنە 10 خوشك و برا. عوسمان گوتی "كە گەڕامەوە پێیانگوتم دوو برام و 21 كەس لە كەسوكارم لە كیمیابارانی هەڵەبجەدا شەهید بوون".
هاوسەرەكەی عوسمان فارسە و دوو كوڕ و كچێكیان هەیە. یەكێك لە كوڕەكانی كە لە ڕێگەی میدیاكانەوە هەڵەبجەی بینیوە تابلۆیەكی هەڵەبجەی كێشاوە و لەڕێگەی باوكیەوە ناردییەوە بۆ مۆنۆمێنتی هەڵەبجە. باوكیشی بەچاوی پڕ لە فرمێسكەوە بە ناو بەشەكانی مۆنۆمێنتی هەڵەبجەدا گەڕاو وردەكاری كارەساتەكەی بۆ روونكرایەوە.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و ههموو خزمەتگوزارییەکان بهكاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ