راپرسییەکی حکومەتی عێراق: 38٪ـی هاووڵاتییان متمانەیان بە سوودانی هەیە

10-09-2023
هێمن بابان رەحیم
A+ A-
رووداو دیجیتاڵ 

لە راپرسییەکی دەستەی راوێژکارانی سەر بە سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق دەرکەوتووە، 38٪ـی عێراقییەکان بە دانیشتووانی هەرێمی کوردستانیشەوە متمانەیان بە محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراقە لەسەر ئاستەکانی سیاسی و خزمەتگوزاری و 22٪ هیچ متمانەیان نییە و 40٪یش تاڕادەیەک متمانەیان پێیەتی، لە راپرسییەکەدا نۆ هەزار کەس بەشدارییان کردووە و پارێزگای سلێمانی کەمترین بەشداری لە راپرسییەکەدا کردووە، سەرۆکی سەنتەری عێراقی بۆ توێژینەوە ستراتیژییەکانیش دەڵێت، "رێژەی رازیبوون لە ئەدای سوودانی زۆر کەمە."
 
بەپێی راپرسییەکی دەستەی راوێژکاران کە دامەزراوەیەکی سەر بە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقە و رۆژی یەکشەممە، 10-9-2023،  ئەنجامەکەی بڵاوکراوەتەوە، "هێشتا محەممەد شیاع سوودانی نەیتوانیوە بەتەواوەتی متمانەی 50٪ـی هاووڵاتیانی عێراق بە پارێزگاکانی هەرێمی کوردستانیشەوە بەدەستبهێنێت، نۆ هەزار کەس وەڵامی راپرسییەکەیان داوەتەوە، رێژەی مێ 18٪ و نێر ٪84 بووە، وەڵامەکان لە وەڵامی پرسیار لە رازی بوون لە ئەدای سیاسیی و خزمەتگوزاریی سەرۆکوەزیرانی عێراق، بەمشێوەیە بووە: "تەواو متمانەم پێیەتی. تاڕادەیەک متمانەم پێیەتی. هیچ متمانەم پێ نییە."
 
راپرسییەکە لە پارێزگاکانی هەرێمی کوردستانیش کراوە، سەرجەم ئاستەکانی تەمەن و ئاستی خوێندن و ئاستی کارکردن لە هەردوو کەرتی گشتی و تایبەتیشی گرتووەتەوە، راپرسییەکە بە ئەلیکترۆنی بووە و سۆشیاڵمیدیا بەکارنەهێنراوە، سلێمانی کەمترین بەشداری و وەڵامدانەوەی هەبووە. 
 
حکومەت راپرسی بۆ سەرۆکەکەی دەکات
 
لە راپرسییەکەدا جیاوازی لە رێژەی بەشداریکردن لە نێو پارێزگاکانی عێراق و هەرێمی کوردستان هەبووە، پارێزگاکانی قادسیە و بەغدا لە پلەی یەکەمدا بوون بە رێژەی 18٪ و 16٪، لە کاتێکدا ژمارەی دانیشتووانی بەغدا 21٪ـی دانیشتووانی عێراق پێکدەهێنێت و دانیشتووانی پارێزگای قادسییەش تەنیا 3٪ـی دانیشتووانی عێراقە.
 
رێژەی بەشداربووانی پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان لەو راپرسییە جیاواز بووە، بەشداربووانی هەرسێ پارێزگاکە تەنیا 12٪ـی کۆی بەشداربووان بووە، هەولێر 58٪ـی وەڵامدەرەوەی هەرێمی کوردستان لە راپرسییەکە پێکدەهێنێت، پاشان دهۆک بە 34٪ و لەدواییدا دێت سلیمانی 8٪ و رێژەی 1٪ـی کۆی دەنگدەرانی سەرجەم پارێزگاکانی عێراق بووە، رێژەی وەڵامدانەوەش لە پارێزگاکانی"میسان، دهۆک، کەرکووک، نەینەوا، دیالە، بەسرە، ئەنبار، واست و نەجەف." لەنێوان 3٪ بۆ 4٪ بووە. 
 
رێژەی بەشداریکردن لەنێو پارێزگاکانی عێراق و هەرێمی کوردستان بەمشێوەیە بووە:
 
- قادسییە: 18٪
- بەغدا: 16٪
- هەولێر: 7٪
- بابل: 6٪
- کەربەلا: 6٪
- سەڵاحەدین: 5٪
- زیقار: 5٪
- موسەننا: 5٪
- میسان: 4٪
- ئەنبار: 4٪
- نەجەف: 4٪
- دهۆک: 4٪
- واست: 3٪
- کەرکووک: 3٪
- نەینەوا: 3٪
- دیالە: 3٪
- بەسرە: 3٪
- سلێمانی: 1٪ 
 
غازی فەیسەڵ، سەرۆکی سەنتەری عێراقی بۆ توێژینەوە ستراتیژییەکان، رۆژی یەکشەممە، 10-9-2023، بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت، "رێژەی متمانە بە سەرۆکوەزیرانی عێراق کەمە، دەبوو بە لانیکەمەوە 60٪ بووایە، بەڵام پەیوەندییە خراپەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق، کشانەوەی سەدرییەکان، بوونی گەندەڵییەکی زۆر، نەبوونی لێپرسینەوە لە بەرپرسە گەورەکان، بوونی 12 ملیۆن نەخوێندەوار، 16 ملیۆن بێکار، 50 هەزار کارگەی راوەستا و 11 ملیۆن هەژار، هەموو ئەوانە وایکردووە تادێت متمانە بە سەرۆکوەزیرانەکانی عێراق کەمتر بێت".
 
گوتیشی: "دەبێت پەیوەندییەکان لەگەڵ هاووڵاتییان باش بکرێن بە لێپرسینەوە لە گەندەڵکاران، گەڕاندنەوەی سامانەکانی عێراق، نەهێشتنی گرووپە چەکدارەکان و مەترسییەکانیان و زۆر هەنگاوی دیکەی پێویست لە چەشنی ئاشتکردنەوەیەکی نیشتمانی کە هەمووان لەژێر یەک چەتردا کۆبکاتەوە و هەمووان هاووڵاتی پلە یەک بن." 
 
22٪ هیچ متمانەیان بە سوودانی نییە
 
بەپێی داتا و ژمارەکانی نێو راپرسییەکە، ژمارەی دانیشتووانی بەسرە 8٪ـی کۆی دانیشتووانی عێراق پێکدەهێنێت، بەڵام بەراورد بە پارێزگاکانی دیکەی عێراق، رێژەی بەشداریکردن لە راپرسییەکەدا کەمبووە کە تەنیا 3٪ بووە، هۆکارەکەشی بۆ ئەوە گەڕێندراوەتەوە بەشێکی دانیشتووانی بەسرە پێیانوایە ئەو دەستکەوتانەی هەن بەهۆی کۆششەکانی پارێزگارەکەیانەوە بەدەستهاتووە نەوەک سەرۆکایەتیی وەزیران و دامەزراوەکانی دەوڵەت.
 
دانیشتووانی پارێزگای زیقاریش کەمە، بەڵام رێژەی بەشداریکردن زۆربووە و ئەوانەی کە بە تەواوەتی متمانەیان بە سەرۆکوەزیران هەبووە زۆربوون کە 77٪ە.
 
84٪ـی دەنگدەران لە فەرمانبەران و ئەو کەسانەبوون کە لە کەرتی گشتیدا کاردەکەن و بەدوای کاردا دەگەڕێن و کاسبن، 16٪یش لەوانەن کە لە کەرتی تایبەت، هێزە ئەمنییەکان و خانەنشینان و خاوەنکاران بوون، رێژەی 67٪ـی ئەوانەی وەڵامیانداوەتەوە لەو کەسانە بوون کە تەمەنیان لەنێوان 18 بۆ 35 ساڵ بوون.
 
کۆی گشتی راپرسییەکە 38٪ـی ئەوانەی وەڵامیان داوەتەوە گوتوویانە بەتەواوەتی متمانەیان بە سەرۆکی ئەنجوومەنی وەزیرانە، 40٪ـی گوتوویانە تاڕادەیەک متمانەیان هەیە، رێژەی 22٪یش هیچ متمانەیان نییە، واتە دەتوانین بڵێین ئەوانەی بە تەواوەتی متمانەیان هەیە و تاڕادەیەک متمانەیان هەیە، دەگاتە 78٪ـی ئەو کەسانەی وەڵامی راپرسییەکەیان داوەتەوە.
 
رۆژی 27ى تشرینى یەکەمى 2022، پەرلەمانى عێراق بە ئامادەبوونى 253 پەرلەمانتار کۆبووەوە بۆ دەنگدان بەکابینەى نوێى حکومەتى وڵات بە سەرۆکایەتیى محەممەد شیاع سوودانى و کارنامەى حکومەتەکە، لەو کۆبوونەوەیەدا 21 بەربژێرى وەزارەتەکان پەسەند کران، بەڵام یەکلاکردنەوەى هەردوو وەزارەتى ژینگە، ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن دواخران کە لە پشکى کوردن.
 
لەو 21 وەزارەتەى کە بەربژێرەکانیان متمانەیان وەرگرت، 12 یان پشکى شیعە بوون و شەشیان بۆ سوننە و دوویان کورد بوون و یەک وەزارەتیش بۆ پێکهاتەى کریستیان بوو.
 
 

 

 
 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

دیناری عێراقی جۆری 10 هەزار دیناری. وێنە: بڵند تاهیر- رووداو

کارکردن بە یاسای بودجەى عێراق رادەگیرێت

لە ساڵی نوێوە کارکردن بە دەقەکانی یاسای بودجەی گشتیی عێراق رادەگیرێت و خەرجکردنی پارەش بۆ هەندێک لە پڕۆژەکان بەستراوە بە دەستبەربوونی پارە. ئەندامێکی لیژنەی دارایی خولی پێنجەم دەڵێت، ئەم رێکارە ئاماژەیە بۆ بوونی کێشەی نەختینە.