Başkent Erbil’de düzenlenen 3. Ortadoğu Turizm Fuarı’na (METEX 2025) sayıda turizm Kürdistan Bölgesi ve Irak’ın yanı sıra 20 ülkeden 150'den fazla şirket katıldı.
Fuara Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) heyeti de katılarak kentin tarihi, doğal güzellikleri ve yatırım imkanlarını tanıtma fırsatı buldu.
Fuar kapsamında Rûdaw’a konuşan Van TSO Yönetim Kurulu Üyesi Reşit Yaren, Van’ın İran ile olduğu kadar Irak ve özellikle Kürdistan Bölgesi ile de güçlü kültürel ve coğrafi bağlara sahip olduğunu vurguladı.
Ortak dil, inanç ve yakınlık sayesinde Kürdistan Bölgesi'nden Van’a yönelik turizm hareketliliğinin arttığını belirten Yaren, bölgeden gelen turistlerin Van’ın serin iklimi, doğal güzellikleri ve ekonomik avantajları sayesinde keyifli bir tatil geçirebileceğini söyledi.
Rûdaw: Van’ın turizm temsilcileri olarak, bu fuara katılmak sizin açınıdan neden önemlidir?
Reşit Yaren: Bizim için esasında İran ne kadar önemli ise Irak da o kadar önemlidir. Neden önemlidir? Biz İran'la 300 kilometrelik sınır hattı olan bir iliz. Van ile Irak arasındaki tek şehir Hakkari'dir. Biz Hakkari ile de kardeş şehiriz. O nedenle bizim için Irak çok önemlidir. Bir de aynı dili konuşuyoruz, aynı inancı paylaşıyoruz. Son iki yılda Van Ticaret Sanayi Odası olarak buraya dördüncü gelişimiz. Bu fuarda da Van'ı tanıtma amacıyla stand açtık. Erbil kalesinde de standımızı açtık. Van'ın yöresel lezzetlerini, peynirimizi, yemeklerimizi, çöreğimizi dağıttık. Duhok meydanında ilimizi tanıtmak amacıyla iki gün bir stand açtık. Dolayısıyla burayı önemsiyoruz. Van’da Temmuz'da bile en yüksek sıcaklık 30 dereceyi görüyor. Ancak Irak 50 dereceyi geçiyor. Iraklılar sıcaktan kaçtıklarında serin bir yere gideceklerse bu Van olabilir.
Rûdaw: Turizm açısından Kürdistan Bölgesi ve Erbil’den beklentileriniz nelerdir potansiyel var?
Reşit Yaren: Tabi kültürlerimizin bir olması, ayı dili kullanıyor olmamız nedeniyle burada bir potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Kürdistan Bölgesi’nden başlayarak Irak'ın tamamına şehrimizi tanıtmak istiyoruz. Burayı bir köprü olarak da kullanmak istiyoruz. Irak Kürdistan'ındaki potansiyel zengin bir potansiyel. Dolayısıyla en azında yaz aylarında o sıcağın zirve yaptığı dönemlerde buralardan şehrimize gelip, hem keyifli bir zaman geçirmelerini hem de turizmle alakalı bir harcayacakları olacaksa onu şehrimizde yapmalarını istiyoruz. Çünkü şehrimiz ucuz bir şehir. Birçok anlamda, yemekten tutun, konaklamaya kadar ucuz. Ulaşım da daha kolay. Van'dan çıkıyorsunuz 3 saatte Serzêrê ve Üzümlü sınır kapısına geliyorsunuz.
Hem Türkiye tarafından hem Irak Kürtüstan tarafından Üzümlü Sınır Kapısı'nın modernize edilmesini ve bir an evvel 7-24 saat esasına kavuşturulması her iki ülke için de çok faydalı olacak. Karşılıklı bir kazanç elde edilecek. Şimdi sabah saat 08.00'da açılıyor, akşam 16.00’da kapanıyor. Yani akşam sınır kapısına geldiğinizde bu tarafa gelemez veya o tarafa geçemezsiniz. Çünkü mesai bitiyor. Ama bunu 24 saat esasına dönüşürse gidiş gelişler artacak, Türkiye'den de Kürdistan'a gelen insan sayısı çoğalacak.
Rûdaw: Fuara katılımı nasıl görüyorsunuz? Katılımcılar ilgi gösteriyor mu? Ne sunuyorsunuz? Van’ı nasıl tanıtıyorsunuz?
Reşit Yaren: Fuarı iyi gördüm. Başarılı bir fuar olmuş. Dünden beri buradayız. Standımıza çok yoğun bir ilgi var. Bu da bizi çok mutlu ediyor, sevindiriyor, umut veriyor. Dolayısıyla biz bundan sonraki farklı fuarlara da katılım sağlamak istiyoruz. Sağolsunlar Sayın Başbakan Mesrur Barzani gelip standımızı ziyaret ettiler. Bu bizi mutlu etti, memnun etti, keyif verdi. Sonra Bakan Aydın Maruf Bey ve Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani standımızı ziyaret etti. Ayrıca Türkiye konsolosluğumuz ve ekibiyle birlikte standımızı ziyarete geldiler. Buradaki ilgi bizi mutlu ediyor, heyecanlandırıyor, daha çok teşvik ediyor. Bu bizim ne kadar doğru bir şey yaptığımızı gösteriyor. Doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. Onun için Irak bizim için önemlidir, kıymetlidir, önemsiyoruz. Irak Kürdistan Bölgesi’ni önemsiyoruz. Onun için de buradayız.
#Erbil'de düzenlenen 3. Orta Doğu Turizm Fuarı devam ediyor
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) May 7, 2025
Kürdistan Bölgesi Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani ve Türkiye Erbil Başkonsolosu Erman Topçu #Van Ticaret ve Sanayi Odası'nın standını ziyaret etti pic.twitter.com/clx1Cn4zE9
Rûdaw: Şu anda Van’daki turizm sektörü, Türkiye genelinde hangi seviyededir?
Reşit Yaren: Van’ın turizm açısından iyi bir noktada olduğumuzu düşünüyorum, sahil kentlerini çıkarırsak tabi. Yılda biz yaklaşık 800 bin İranlı turisti ağırlıyoruz. 2024 yılı sonu itibariyle 800 bine yakın İranlı misafiri ağırladık. Genel olarak da bir milyonu aşan bir turist potansiyelini barındırdık. Biz bunu arttırmak istiyoruz, bu nedenle de buradayız. Bu potansiyelimiz olduğu için turistler geliyor. Şimdi ilimizde beş yıldızlı otellerimiz var. Her geçen gün daha kaliteli otellerimiz açılıyor. Hilton Spek adıyla Türkiye'de ilk otelini Van'da açmış olduk. Dolayısıyla bu potansiyeli görmezsek yatırımcılarımız böyle bir yatırım yapmaz. Van turizm için cazip bir şehirdir.
Rûdaw: Van’daki turistik yerlerde anadiline, Kürtçeye önem veriliyor mu?
Reşit Yaren: Türkiye’de bugün Kürtçe yayın yapan bir devlet kanalı var. TRT Kurdi. Dolayısıyla Kürtçe konuşmanın önünde hiçbir engel yok. Herkes çok rahat Kürtçe konuşabilir. Bizler de Kürtçe konuşuyoruz fakat buradaki lehçe farkından dolayı belki rahat konuşamıyoruz. Turist artıkça Farsça yazılan yazıların yanına Irak Kürdistan Bölgesi’nden gelenlerin de anlayabilmesi için Kürtçesi de yazılır. Burada bir engel yoktur. Kürtçe isimlerde bir engel yok. Hele hele son birkaç aydır ülkemizde çok güzel şeyler oluyor. Bir kardeşlik havası esiyor. Dolayısıyla biz Irak Kürdistanı'ndan gelen her insanın Van'da kendi evinde olacağını, rahat edebileceğini söyleyebiliriz.
Rûdaw: Van’ın ekonomik şartları nası, ticaret hacmi ne kadar?
Reşit Yaren: Van her geçen gün ekonomik anlamda daha da ileriye gidiyor. Mesele bundan 5 yıl önce tekstil fabrikaları yapıldığında toplam istihdam sayısı binler civarındaydı. Şimdi 9 binleri geçti. Dolayısıyla bu da şehrimizin kalkındığının bir göstergesidir. Turizm anlamında zaten her sene üzerine koyarak gidiyoruz. Hayvancılıkta yine üzerine koyarak gidiyoruz. Bundan 15-20 sene önce biz yaş sebzenin yüzde 98'ini ithal ediyorduk ama şimdi bu yüzde 80’lere düştü. Dolayısıyla şehrimizde bir tarım noktasında da bir ivme kazanmış oluyoruz. Bu nedenle ticaretimiz de her geçen gün daha da iyi noktalara gelecek.
Rûdaw: Biraz da Van’dan bahsedelim. Buraya da bazı ürünler getirmişsiniz. Neler söyleyebilirsiniz? Bir turist buradan Van’a neye gelsin?
Reşit Yaren: Van'a bir Iraklı neden gelsin? Kürdistan'dan Van'a niye gelsin? Van’ın denizden yüksekliği 2.800 küsür metre ve bol oksijenli bir bölge. Van'ın tarihi kaleleri var, camileri var, şelaleleri var, güzel su kaynakları var. Van Gölü ki biz ona “Van Denizi” diyoruz, 430 kilometre bir etrafı var. Van coğrafik olarak yaklaşık 21.000 kilometre kare alan bir yüzülçümünde büyük bir şehir. Dolayısıyla Van'a geldiğinde gezilebilecek tarihi, kültürel bir çok sayıda yeri var.
Tabi bunun yanında Van'ın Kahvaltısı var. 21 çeşit kahvaltı çeşidimiz var. Kahvaltının önemli parçalarından biri otlu peynir. Peynirimizin içinde endemik dediğimiz yaylalarda, insan elinin değmediği tertemiz dağlarda toplanan endemik ve şifali otlar var. Bunlar kurat, mendê, siyabo’dur. Bunun gibi sayabileceğimiz birkaç tane ot var. Toprak küplerin içerisinde toprağa gömüyoruz, 3-4 ay toprağın altında kalıyor ve çıktığında böyle lezzetli bir peynir ortaya çıkmış oluyor. Yine Van'ın yemekleri ve mutfağı zengin. Kültürer zenginliği var. Yazın Van'a Irak’tan biri geldiğinde yaylaya gelmiş olacak. Bunun için diyoruz ki gelin Van'ı görün, ve keyif alın. Bizim bir de “Dünyada Van ahirette iman” diye bir sözümüz var.
#Erbil Uluslararası Fuarı’nda düzenlenen üçüncü Orta Doğu Turizm Fuarı açılışını yapan Başbakan Mesrur #Barzani, #Van Ticaret ve Sanayi Odası'nın standını ziyaret etti pic.twitter.com/WyyKhwni2t
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) May 6, 2025
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın