Son iki yılda, yapay zeka alanında faaliyet gösteren özel teknoloji şirketlerinin değeri dikkat çekici bir artış gösterdi. Bu süreçte, elektronik çip üretimi konusunda uzmanlaşmış NVIDIA şirketi diğer şirketlere liderlik ediyor. NVIDIA'nın hisse değerleri, iki buçuk yıldan daha kısa bir sürede 10 kattan fazla artarak dört trilyon doların üzerine çıktı.
NVIDIA'nın değerindeki artış o kadar şaşırtıcı oldu ki, çoğunlukla Nasdaq borsasında kayıtlı olan teknoloji şirketlerinin toplam pazar hacminin artmasına neden oldu. Dahası, S&P 500 endeksi ile değerleri ölçülen ABD'nin en büyük 500 şirketinin değerlerinin bile yükselmesine yol açtı.
Bu şirketlerin değeri 2022'den bu yana %69 oranında arttı ve bunun büyük bir kısmı NVIDIA'nın parlamasına borçlu. Düşünün ki, 2023 yılının Ocak ayında NVIDIA'nın bir hissesinin değeri 15 dolardan azdı, oysa şimdi bir hissenin değeri 177 dolar, yani 11 kattan fazla arttı. Şirketin değeri şu anda 4.28 trilyon dolar ve dünyanın en değerli şirketi konumunda.
Sayılar etkileyici olsa da, NVIDIA ve diğer teknoloji şirketlerinin değerindeki artış hızı, analistler ve yatırımcılar arasında bu dikkat çekici artış ve büyümenin bir balon olabileceği ve bu şirketlerin aniden çökebileceği endişesini doğurdu.
NVIDIA'nın son üç aylık (Mayıs-Temmuz) sonuçları, bu hızlı büyümeyi vurguluyor:
Gelir: 46.7 milyar dolar, geçen yıla göre %56 artış
Net kar: 26.4 milyar dolar, geçen yıla göre %59 artış
Veri merkezi gelirleri: 41.1 milyar dolar, geçen yıla göre %56 artış
Hisse değerindeki değişim (geçen hafta): -%3
Rekor seviyedeki sonuçlara rağmen, kar açıklamasının ardından hisse senetlerinde yaşanan %3'lük düşüş, derin bir endişeye işaret ediyor. Borsadaki yatırımcılar ve traderlar, NVIDIA'dan hala daha iyi sonuçlar bekliyor ve bu kadar yüksek gelir ve karlılık artışından memnun değiller. Şirketten beklentiler çok daha yüksekti ve bu durum, geçen Perşembe günü şirketin hisse değerindeki düşüşe açıkça yansıdı. Bu durum bazı analistleri ve borsa araştırmacılarını endişelendirdi. Bazıları, NVIDIA hisselerinin şu anki işlem fiyatının adil olup olmadığı ve şirketin gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığı konusunda şüpheler taşıyor. Teknoloji ve yapay zekanın geleceğinin çok parlak olduğunu, ancak bu değerin çok fazla olduğunu söylüyorlar.
Wedbush Securities danışmanlık şirketinden Dan Ives gibi bazıları ise NVIDIA hisselerinin değerinin normal olduğunu ve hatta daha da artabileceğini düşünüyor.
Dan Ives, "Yapay zeka, son 40-50 yılın en büyük teknolojik değişimidir. NVIDIA'nın bu yılki gelirinin 204 milyar dolar olarak tahmin edilmesi, 2023'teki 44 milyar dolardan yaklaşık 4.6 kat daha fazla olması, yapay zekanın tüm sektörlerdeki hızlı büyümesini yansıtıyor. NVIDIA'nın pazar değeri, Çin pazarının önemli bir itici güç olarak açılmasıyla 2026 yılına kadar 5 trilyon dolara ulaşabilir" diyor.
Dan Ives'in sözleri ve tahminleri için birçok neden var:
Veri merkezlerinin genişletilmesi: Yapay zeka altyapısına yapılan küresel yatırımın önümüzdeki birkaç yıl içinde 3 ila 4 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor. NVIDIA'nın gelişmiş Quantum X800 çiplerinin, yapay zeka teknolojilerinin temelini oluşturan trilyonlarca parametreli modelleri desteklemek üzere tasarlandığı belirtiliyor.
Robot ve otomasyon sistemleri endüstrisinin büyümesi: Robotik ve otomasyon sistemleri pazarının 2030 yılına kadar yıllık %22 oranında büyümesi bekleniyor.
Çin pazarının açılması: NVIDIA'nın Çin'deki satışlarının, özellikle Trump'ın Çin ile uzun vadeli bir anlaşması sonucunda Çin'e çip ihracatındaki engellerin kaldırılması halinde iki ila beş milyar dolar artması bekleniyor.
Bunların hepsi gerçek nedenler olsa da, NVIDIA'nın değerindeki artış hızı hala şok edici. NVIDIA'nın piyasa değeri son 2.5 yılda 11 kattan fazla arttı; bu, tarihteki benzer tüm teknolojik büyümelerden daha hızlı.
Ana endişeler: Yatırımcıların aşırı beklentileri
NVIDIA'dan yatırımcılar tarafından aşırı yüksek beklentiler var ve eğer bir şeyler olursa, örneğin gelecekte gelirleri veya karları o kadar hızlı büyümezse, bu durum yatırımcıların hayal kırıklığına uğramasına ve şirketin hisse değerlerinin çökmesine neden olabilir. Borsalarda bunun bir standardı var: F/K (Fiyat/Kazanç) oranı. NVIDIA için bu faktör 70'tir. Bu, yatırımcıların NVIDIA hissesinden bir dolar kar elde etmek için 70 dolar yatırdığı anlamına gelir ki bu, şirketin mevcut karına kıyasla çok büyük bir sermaye. Bu durum, yatırımcıların şirketten çok yüksek beklentileri olduğu ve gelecekte karının o kadar artacağını düşündükleri için hisselerini satın almak için çok para ödemeyi göze aldıkları anlamına geliyor. Karşılaştırma yaparsak, diğer teknoloji şirketlerinin F/K oranı yaklaşık 18'dir. Yani bir yatırımcı, diğer teknoloji şirketlerinin bir hissesinden bir dolar kar elde etmek için 18 dolar harcar.
Jeopolitik riskler
ABD'nin Çin'e karşı ticaret savaşı ve NVIDIA ürünlerinin ihracatına getirilen kısıtlamalar, şirket CEO'su Jensen Huang'ın açıklamasına göre, bu yılın ilk çeyreğinde tek başına şirkete 8 milyar dolar zarar verdi. Bu durum, NVIDIA gibi bir teknoloji şirketinin finansal durumunun jeopolitik olaylara karşı ne kadar hassas olduğunu gösteriyor.
Çip üreticileri arasındaki rekabet çok arttı. AMD, Intel ve diğer şirketler arasındaki rekabet her geçen gün daha da genişliyor. Rekabetin şiddetlenmesi, karların daralması ve şirketlerin pazardaki paylarının küçülmesi anlamına geliyor.
Bunlar, piyasaları aniden yakalayabilecek risklerdir. Yatırımcıların ve traderların şirketlerden beklentileri mantıklı olmadığında veya küçük bir hata ya da jeopolitik bir olay meydana geldiğinde, piyasalar şirket hisselerinde düşüş şokuyla karşı karşıya kalabilir.
Bu nedenle, yapay zeka devrimi gerçek olsa ve NVIDIA gibi şirketler bu devrimin altyapısını geliştirme ve uygulama merkezinde yer alsa da, bu şirketlerin değerindeki artış hızı ve anormalliği, jeopolitik belirsizlikler ve artan rekabet göz ardı edilmemelidir, özellikle de Donald Trump'ın ticari ortaklarına karşı başlattığı ticaret savaşı nedeniyle ABD ve dünya ekonomisinin birçok ekonomistin uyardığı bir yavaşlama dönemine girmesi halinde.
Rûdaw Ekonomi Bölümü Sorumlusu Omer Ahmed
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın