Şaşiyek çêbû. Tika ye paşê dîsa hewl bide.
Rûdaw
Amed (Rûdaw) – Piştî erdheja Rojhilat û Başurê Kurdistanê, niha rastiya erdhejê û saxlemiya xaniyan li tevahiya Bakurê Kurdistnê bûye rojeva serek e.
Bi 378 hezar nifûsa xwe, navçeya Rezan (Baglar) a Amedê navçeya herî mezin a bajêr e ku di 25 salên borî de ava bibû. Taxa Rezan ji ber ku berhemê bajarvaniya bê plansaziyê ye, niha gelek xaniyên wê di bin metirsiya hilweşandinê de ne.
Pisporên avahisaziyê dibêjin, heke erdhejekî di ser 6 pileyan de jî li bajarê Amedê çêbe, Taxa Rezan dê ji ser rûyê erdê nemîne.
Taxa Bağlar" ango Taxa Rezan, bi 378 000 şêniyên xwe, li bajarê Amedê taxa herî mezin e, ku di vê 25 salê de ava bûye, piraniya rûniştvanê vê derê ew kes in, ku ji ber valakirin û şewitandina gundan aware bûne.
Serokê Jûra Avahîsaziyên Amedê Şerefhan Aydin ew ji rewşa Taxa Rezan gelek nîgeran e û dibêje. Taxa Rezabn dê nekaribe erdhejekî di ser 6 pileyan de ragire.
Şerefhan Aydin ji Rûdawê re wiha got: “Xwedê neke, li bajarê Amedê erdhejekî di ser 6 pileyan de çêbe, heger çêbibe taxa Baxlaran dê bi tevahî hilweşe, ji ber ku ev der ne li gor zagonên betonarme û statîkê hatiye avakirin. Ne tenê Baxlar, wê taxên wek Şehîtlîk, Benûsen û Seyrantepe jî gelek xisarê bibînin."
Navçeyên Bajarê Amedê di bin metirsiya erdhejên mezin de bin jî, rîska navenda bajêr, li gor navçeyên xwe kêmtir e; lê ji ber bajarvaniya bê plansazî 4 taxên Amedê di bin metirsiyê de ne.
Serokê Navenda Çavdêriya Erdhejê Prof. Dr. Taha Taşkiran jî dibêje ku bingeha Amedê ji ber kevirên Qerejdaxê qaîm e, lê di encamekî erdhejê de mirov dê ji ber nesaxlemiya xaniyan jiyana xwe ji dest bidin; lewre xaniyên ku di salên 90 an de çêbûne hemû ji dervayê yasaya erdhejê hatine lêkirin.
Prof. Dr. Taha Taşkiran wiha axivî: "Xeta erdhejê yê ku rêzeçiyayê Zagrosê çêkiriye 90 km di ber bajarê Amedê de derbas dibe, ev xet dikare erdhejek bi qasî 6- 7 pileyan peyda bike. Ez bawer im ku dê xaniyên di salên 90 an de hatine çêkirin, dê nekaribin li ser piyan bimînin, erdhej bûyerek normal e, xaniyên bi vê rengê ne normal in."
Li Bajarê Amedê erdheja bi şiddet a herî dawî, di sala 1975 an de bi 6.6 pile, li navçeya Licê çêbibû ku 2 hezar û 400 kes ji vê kerasetê re bibûne qurbanî.
Şîrove
Bi mêvanî şîroveyekê binivîse an jî têkeve hesabê xwe da ku malperê bi awayekî yeksertir û berfirehtir bi kar bînî
Şîroveyekê binivîse