رووداو - هەولێر
ئەوكاتەی سەرۆكی فەرەنسا بوو، بڕیاری دا وڵاتەكەی بەشداری لە هاوپەیمانێتی دژی داعشدا بكات، جگە لە فڕۆكەكانی سوپای وڵاتەكەی، بڕیاری دا تۆپخانەكانی سوپاكەشی لەسەر زەوی لە داعش بدەن. فرانسۆ ئۆلاند سەرۆكی پێشووی فەرەنسا كە هەفتەی رابردوو بە بەشداری لە مەراسیمی بەخشینی خەڵاتی ساڵانەی شەهید شیفا گەردی لە كوردستان بوو، لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (رووداو) باسی هۆكارەكانی بڕیاری بەشداری فەرەنسا لە شەڕی دژی داعش، ئایندەی داعش، كاریگەری كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سووریا و چەند پرسێكی دیكە دەكات.
رووداو: ئێستا چالاكی و هەڕەشەكانی داعش جارێكی دیكە لە پارێزگای كەركووك و هەندێ پارێزگای دیكەی ناوەڕاستی عێراق بەدی دەكرێن. ئەمریكا بڕیاری دا هێزەكانی لە سووریا بكشێنێتەوە. لە میونشن چەند سەركردەیەكی ئەوروپا گوتیان داعش هێشتا كۆتایی نەهاتووە. بە بڕوای ئێوە داعش لە عێراق و سووریا كۆتایی هاتووە؟
ئۆڵاند: داعش تێكشكا، بە شێویەك لە شێوەكان، لە عێراق لە شەڕی دژی داعش سەركەوتین و ئێستاش لە سووریا لە گەیشتن بە ئامانجی خۆمان نزیكبووینەتەوە، بەڵام بە ئاستێكی زۆر كەمتر داعش دەمێنێ. داعش دەمێنێتەوە و وەكوو تۆڕێك دەتوانێ جارێكی دیكە چالاك ببێتەوە. هەر بۆیە من لەگەڵ بڕیارەكەی دۆناڵد ترەمپ نیم لەبارەی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سووریا. مادام هێشتا ئەگەری ئەوە هەیە پێكدادان پەرەبستێنێ. لەكاتێكدا كە توركیا دەیەوێت بچێتە باكووری سووریا. بە بڕوای من لە بەرژەوەندی هەموو لایەكدایە ئەگەر بە دڵی عێراق بێت و ئەگەر سووریا بیەوێت. من باس لە رژێمی سووریا ناكەم، باس لەو دۆخە دەكەم كە لە سووریا هەیە. بۆیە وەڵامەكەمان زۆر ئاشكرایە كە هێشتا داعش كۆتایی نەهاتووە. پێویستە لە عێراق بمێنینەوە، بێگومان ئەگەر دەسەڵاتدارانی عێراق ئەوەیان بوێت.
رووداو: بەم دواییانە بەڕێز ترەمپ گوتی كە بە نیازە گرووپێكی بچووكی هێزەكانی لە سووریا بهێڵێتەوە. ئێوە ئەم بڕیارەی ترەمپ چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
ئۆڵاند: دۆنالد ترەمپ زۆرجار هەڵوێستەكانی خۆی گۆڕیوە. سەرەتا تویتێكی پۆست كرد كە بە تەواوی دەكشێتەوە، پاشان هەندێك لە بڕیارەكەی گەڕایەوە، ئێستاش دەڵێت بە دەیان یان بەسەتان سەربازی دەهێڵێتەوە. بە بڕوای من دەبێت ئەمەریكا لە چوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بجوڵێتەوە. لە چوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتیدا بڕیارەكان بدرێن نەك تاكلایەنە. بۆیە هیوادارم ئەمەریكا و تەواوی وڵاتانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بەیەكەوە بڕیار بدەن شتی گونجاو چییە كە دەبێت بكرێت.
بە بۆچوونی من شتی گونجاو ئەوەیە هێزەكان لەوێ بمێننەوە. هەرچەندە ئەگەر ژمارەكەیان لەوەی پێشوو كەمتریش بێت، من باس لە سووریا دەكەم. بەتایبەت بۆ ئەمەریكا. چونكە ئەو زۆرترین هێزی لەوێیە. دەبێت هێزەكان كەمتر بن، بەڵام چالاكتر بن لەكاری دژی داعشدا، ئەویش لە رێگەی پشتیوانیكردنی هەسەدە. بەبیر دێنمەوە هەسەدە كاری لەناوبردنی داعشی كرد. ئەگەر ئێستا هێزەكانی هاوپەیمانان لە سووریا بەئاسانی بكشێنەوە و پشت لە كوردی سووریا بكەن، بێگومان ئەنجامەكەی زۆر مەترسیدار دەبێت بۆ كورد و بۆ سەقامگیریش. چونكە ئەگەر وانەبێت ئەوە دەرفەتێك دەبێت بۆ ئەوەی دیسان داعش سەرهەڵبداتەوە.
رووداو: ئێوە تێڕوانینێكی قووڵتان بۆ كێشەكانی جیهان و ناوچەكەش هەیە. بەبڕوای ئێوە چ هەڕەشەیەكی داعش و رێكخراوەكانی دیكەی هاوبیری داعش لەسەر رۆژئاوا هەن؟ بە تایبەت كە ژمارەی كۆچبەران لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە ساڵانە بگرە رۆژانەش زیاد دەبن؟
ئۆڵاند: یەكەم، هێشتا چەكدارانی داعش هەن، ئەوانەی دەستگیر نەكراون و ئەوانەشی نەكوژراون. واتە، ئەوان دەتوانن جارێكی دیكە چالاك ببنەوە دوای ئەوەی بۆ ماوەیەك خۆیان دەشارنەوە و پەرت و بڵاو دەبن. دووەم، ئێمە ئەوە دەزانین كە داعش هێرشی لە ئەوروپاش كردبوو. بێ ئەوەی هەمان ئیمكان و توانای پێشوویان لەبەردەست بێت. داعش هێشتا دەتوانێت لە عێراق و سووریا لە رێگەی تۆڕەكانیەوە بڕیاری ئەنجامدانی هێرش بدات، بۆ ئەوەی هێرش بكاتە سەر فەڕەنسا و ئەوروپا. بۆیە لە بەرژەوەندی ئێمەدایە شەڕی داعش بكەین، لەو شوێنانەی كە سەركردەكانی داعشی لێن. ئەوەشمان لەیاد نەچێت كە بەغدادی هێشتا نەكوژراوە. ئەو لە سووریایە یان لە عێراقە، ئێمە نازانین، بەڵام هێشتا لە رووی رێكخستنەوە رێبەری خۆی هەیە كە دەتوانێت بجووڵێتەوە و هێرشمان بكاتە سەر. پاشان، بەڕاستی تەنیا داعش نییە، بەڵكو هەندێك رێكخستنی تیرۆریستی دیكەش هەن. هێشتا ئەلقاعیدەش لە سووریا هەیە. هەر بۆیە زۆر گرنگە ئێمە نەك تەنیا تەماشای داعش بكەین. بەڵكو دەبێت لە تەواوی راستییەكانی دیاردەی تیرۆر بڕوانین. با ئێمە لەبیری نەكەین داعش لە ئەلقاعیدە دەرهاتووە و قاعیدەش لە سووریا ماوە.
رووداو: باشترین رێگە چییە بۆ رووبەڕووبوونەوەی داعش؟ ئایا وەك نموونە پێویستی بە خەباتێكی گشتگیر لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و رۆژئاوا هەیە؟ چونكە ساڵی 2001 بۆمان دەركەوت كە هێرشەكانی قاعیدە بە تەنیا لە دژی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نین، بەڵكوو قاعیدە هێرشی كردە سەر ئەمەریكاش؟
ئۆڵاند: ئەلقاعیدە هێرشی كردە سەر ئەوروپاش. واتە تیرۆر تەنیا گرنگی بە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نادات لەگەڵ ئەوەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست گەورەترین باجی داوە. دووەم ئێمە شەڕێكی گشتگیر دەكەین. چونكە داعش لە ئەفریقاش هەیە جگە لە ئەلقاعیدە. بۆ ئەوەیان من بڕیارم دا، ئەو كات كە سەرۆك بووم بڕیارم دا لە مالی ئۆپەراسیۆنی سەریازی بكەین. چونكە باش دەمزانی ئەگەری ئەوە هەیە لەوێ شوێنێك بۆ تیرۆریستان پەیدابێت. بە هەمانشێوەی كە لە سووریا و عێراق پەیدابوو.
واتە زەویەك داگیر بكەن و پاشانیش بڵاوببنەوە. داعش و ئەلقاعیدە لە رۆژئاوای ئەفریقا بنكەیان هەیە. لە سۆماڵ هەن، لە لیبیا هەن و بەداخەوە لە ئەفغانستانیش هەن، لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەن. واتە ئەوە خەباتێكی گشتگیرە كە ئێمە دەیكەین.
ئەوكاتەی سەرۆكی فەرەنسا بوو، بڕیاری دا وڵاتەكەی بەشداری لە هاوپەیمانێتی دژی داعشدا بكات، جگە لە فڕۆكەكانی سوپای وڵاتەكەی، بڕیاری دا تۆپخانەكانی سوپاكەشی لەسەر زەوی لە داعش بدەن. فرانسۆ ئۆلاند سەرۆكی پێشووی فەرەنسا كە هەفتەی رابردوو بە بەشداری لە مەراسیمی بەخشینی خەڵاتی ساڵانەی شەهید شیفا گەردی لە كوردستان بوو، لە هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ (رووداو) باسی هۆكارەكانی بڕیاری بەشداری فەرەنسا لە شەڕی دژی داعش، ئایندەی داعش، كاریگەری كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سووریا و چەند پرسێكی دیكە دەكات.
رووداو: ئێستا چالاكی و هەڕەشەكانی داعش جارێكی دیكە لە پارێزگای كەركووك و هەندێ پارێزگای دیكەی ناوەڕاستی عێراق بەدی دەكرێن. ئەمریكا بڕیاری دا هێزەكانی لە سووریا بكشێنێتەوە. لە میونشن چەند سەركردەیەكی ئەوروپا گوتیان داعش هێشتا كۆتایی نەهاتووە. بە بڕوای ئێوە داعش لە عێراق و سووریا كۆتایی هاتووە؟
ئۆڵاند: داعش تێكشكا، بە شێویەك لە شێوەكان، لە عێراق لە شەڕی دژی داعش سەركەوتین و ئێستاش لە سووریا لە گەیشتن بە ئامانجی خۆمان نزیكبووینەتەوە، بەڵام بە ئاستێكی زۆر كەمتر داعش دەمێنێ. داعش دەمێنێتەوە و وەكوو تۆڕێك دەتوانێ جارێكی دیكە چالاك ببێتەوە. هەر بۆیە من لەگەڵ بڕیارەكەی دۆناڵد ترەمپ نیم لەبارەی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لە سووریا. مادام هێشتا ئەگەری ئەوە هەیە پێكدادان پەرەبستێنێ. لەكاتێكدا كە توركیا دەیەوێت بچێتە باكووری سووریا. بە بڕوای من لە بەرژەوەندی هەموو لایەكدایە ئەگەر بە دڵی عێراق بێت و ئەگەر سووریا بیەوێت. من باس لە رژێمی سووریا ناكەم، باس لەو دۆخە دەكەم كە لە سووریا هەیە. بۆیە وەڵامەكەمان زۆر ئاشكرایە كە هێشتا داعش كۆتایی نەهاتووە. پێویستە لە عێراق بمێنینەوە، بێگومان ئەگەر دەسەڵاتدارانی عێراق ئەوەیان بوێت.
رووداو: بەم دواییانە بەڕێز ترەمپ گوتی كە بە نیازە گرووپێكی بچووكی هێزەكانی لە سووریا بهێڵێتەوە. ئێوە ئەم بڕیارەی ترەمپ چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
ئۆڵاند: دۆنالد ترەمپ زۆرجار هەڵوێستەكانی خۆی گۆڕیوە. سەرەتا تویتێكی پۆست كرد كە بە تەواوی دەكشێتەوە، پاشان هەندێك لە بڕیارەكەی گەڕایەوە، ئێستاش دەڵێت بە دەیان یان بەسەتان سەربازی دەهێڵێتەوە. بە بڕوای من دەبێت ئەمەریكا لە چوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بجوڵێتەوە. لە چوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتیدا بڕیارەكان بدرێن نەك تاكلایەنە. بۆیە هیوادارم ئەمەریكا و تەواوی وڵاتانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بەیەكەوە بڕیار بدەن شتی گونجاو چییە كە دەبێت بكرێت.
بە بۆچوونی من شتی گونجاو ئەوەیە هێزەكان لەوێ بمێننەوە. هەرچەندە ئەگەر ژمارەكەیان لەوەی پێشوو كەمتریش بێت، من باس لە سووریا دەكەم. بەتایبەت بۆ ئەمەریكا. چونكە ئەو زۆرترین هێزی لەوێیە. دەبێت هێزەكان كەمتر بن، بەڵام چالاكتر بن لەكاری دژی داعشدا، ئەویش لە رێگەی پشتیوانیكردنی هەسەدە. بەبیر دێنمەوە هەسەدە كاری لەناوبردنی داعشی كرد. ئەگەر ئێستا هێزەكانی هاوپەیمانان لە سووریا بەئاسانی بكشێنەوە و پشت لە كوردی سووریا بكەن، بێگومان ئەنجامەكەی زۆر مەترسیدار دەبێت بۆ كورد و بۆ سەقامگیریش. چونكە ئەگەر وانەبێت ئەوە دەرفەتێك دەبێت بۆ ئەوەی دیسان داعش سەرهەڵبداتەوە.
رووداو: ئێوە تێڕوانینێكی قووڵتان بۆ كێشەكانی جیهان و ناوچەكەش هەیە. بەبڕوای ئێوە چ هەڕەشەیەكی داعش و رێكخراوەكانی دیكەی هاوبیری داعش لەسەر رۆژئاوا هەن؟ بە تایبەت كە ژمارەی كۆچبەران لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە ساڵانە بگرە رۆژانەش زیاد دەبن؟
ئۆڵاند: یەكەم، هێشتا چەكدارانی داعش هەن، ئەوانەی دەستگیر نەكراون و ئەوانەشی نەكوژراون. واتە، ئەوان دەتوانن جارێكی دیكە چالاك ببنەوە دوای ئەوەی بۆ ماوەیەك خۆیان دەشارنەوە و پەرت و بڵاو دەبن. دووەم، ئێمە ئەوە دەزانین كە داعش هێرشی لە ئەوروپاش كردبوو. بێ ئەوەی هەمان ئیمكان و توانای پێشوویان لەبەردەست بێت. داعش هێشتا دەتوانێت لە عێراق و سووریا لە رێگەی تۆڕەكانیەوە بڕیاری ئەنجامدانی هێرش بدات، بۆ ئەوەی هێرش بكاتە سەر فەڕەنسا و ئەوروپا. بۆیە لە بەرژەوەندی ئێمەدایە شەڕی داعش بكەین، لەو شوێنانەی كە سەركردەكانی داعشی لێن. ئەوەشمان لەیاد نەچێت كە بەغدادی هێشتا نەكوژراوە. ئەو لە سووریایە یان لە عێراقە، ئێمە نازانین، بەڵام هێشتا لە رووی رێكخستنەوە رێبەری خۆی هەیە كە دەتوانێت بجووڵێتەوە و هێرشمان بكاتە سەر. پاشان، بەڕاستی تەنیا داعش نییە، بەڵكو هەندێك رێكخستنی تیرۆریستی دیكەش هەن. هێشتا ئەلقاعیدەش لە سووریا هەیە. هەر بۆیە زۆر گرنگە ئێمە نەك تەنیا تەماشای داعش بكەین. بەڵكو دەبێت لە تەواوی راستییەكانی دیاردەی تیرۆر بڕوانین. با ئێمە لەبیری نەكەین داعش لە ئەلقاعیدە دەرهاتووە و قاعیدەش لە سووریا ماوە.
رووداو: باشترین رێگە چییە بۆ رووبەڕووبوونەوەی داعش؟ ئایا وەك نموونە پێویستی بە خەباتێكی گشتگیر لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و رۆژئاوا هەیە؟ چونكە ساڵی 2001 بۆمان دەركەوت كە هێرشەكانی قاعیدە بە تەنیا لە دژی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نین، بەڵكوو قاعیدە هێرشی كردە سەر ئەمەریكاش؟
ئۆڵاند: ئەلقاعیدە هێرشی كردە سەر ئەوروپاش. واتە تیرۆر تەنیا گرنگی بە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نادات لەگەڵ ئەوەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست گەورەترین باجی داوە. دووەم ئێمە شەڕێكی گشتگیر دەكەین. چونكە داعش لە ئەفریقاش هەیە جگە لە ئەلقاعیدە. بۆ ئەوەیان من بڕیارم دا، ئەو كات كە سەرۆك بووم بڕیارم دا لە مالی ئۆپەراسیۆنی سەریازی بكەین. چونكە باش دەمزانی ئەگەری ئەوە هەیە لەوێ شوێنێك بۆ تیرۆریستان پەیدابێت. بە هەمانشێوەی كە لە سووریا و عێراق پەیدابوو.
واتە زەویەك داگیر بكەن و پاشانیش بڵاوببنەوە. داعش و ئەلقاعیدە لە رۆژئاوای ئەفریقا بنكەیان هەیە. لە سۆماڵ هەن، لە لیبیا هەن و بەداخەوە لە ئەفغانستانیش هەن، لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەن. واتە ئەوە خەباتێكی گشتگیرە كە ئێمە دەیكەین.
رووداو: ئەمە بەو واتایە دێت كە جگە لە هاوپەیمانی نێودەوڵەتیی 74 وڵات، پێویستی بە هاوپەیمانییەكی دیكەش لەسەر هەموو ئاستەكان هەیە، لەسەر ئاستی جیهانی، هاوئاهەنگی لە نێوان هەموو وڵاتەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و وڵاتەكانی رۆژئاوا؟
ئۆڵاند: بەڵێ، پێویستمان بە هاوپەیمانییەكی بەرفراوان هەیە وەك ئەوەی بۆ سووریا و عێراق دروستكرا. پێویستمان بە هاوپەیمانی لەسەر ئاستی جیهانی هەیە. هاوپەیمانی نەك تەنیا بە ئامانجی ئەمنیەت دروستكراوە. ئەگەر ئێمە بمانەوێت لە دژی تیرۆر كاربكەین، پێویستە لە دژی هۆكارەكانی تیرۆریش كار بكەین. هەر بۆیە واباشە لە ئێستاوە كار بكرێت بۆ ئەوەی ئەم هاوپەیمانیە هەوڵ بدات بۆ بونیاتنانەوە و جێگیربوونەوە، ئەمە بۆ هاوكاریی عێراقە بۆ بنیاتنانەوە، هەروەها بۆ كاتێكی گونجاو. ئێستا كاتەكە گونجاو نییە. بۆ ئەوەی هاوكاریكردنی هەندێك ناوچەی سووریا لە بنیاتنانەوەدا بكرێت.
هەروەها دەبێت كار بكرێت بۆ ئەوەی دواكەوتوویی و نابەرابەری نەمێنێ. پلانێكمان هەبێت بۆ كاركردن دژی گەرمبوونی كەشوهەوای سەر زەوی. رەنگە وا دەركەوێت كە ئەوانە دوو بابەتی جیاوازن، گەرمبوونی كەشوهەوا و تیرۆر، بەڵام كاتێك هەندێك كەس ناچار بە كۆچبەری دەبن، كاتێك هەندێك كەس هەبن ئیدی نەتوانن كار بكەن، كاتێك ئیدی نەتوانن لە زێدی خۆیان بمێننەوە، ئێمە دەبینین تیرۆر دەتوانێت سوود لەو ئازارانە وەربگرێت بۆ ئەوەی ئەوانە بكاتە فاكتەرێك كە هەندێك كەس، بەداخەوە بباتە ناو ریزی رێكخراوە تیرۆریستییەكان، ئەوەش بەتایبەت لە ئەفریقا روویدا.
رووداو: لە سەرەتای شەڕی داعشدا ئێوە لە كۆشكی ئێلیزێ بوون، چۆن ئەو بڕیارەتان دا كە فەرەنسا بەم شێوە چالاكە بەشداری بكات لە شەڕی داعشدا؟ كورد دەڵێن ئەمە بڕیارێكی بوێرانە بوو لە لایەن بەڕێز ئۆلاندەوە؟
ئۆڵاند: بەڵێ، ئەوە لە هاوینی ساڵی 2014 بوو، كاتێك لەوە تێگەیشتم كە ئەگەر ئێمە كارێك نەكەین، مەترسییەكی زۆر جدی هەیە كە داعش دەست بگرێ بەسەر بەشێكی گەورەی خاكی عێراقدا. لەنێو عێراقیشدا هێرشی سەر كوردستان بكات. من بەتایبەت بانگەوازەكەی سەرۆك بارزانیم وەرگرت بۆ ئەوەی بتوانین لە زووترین كاتدا بجوڵێین. چونكە پاشان كاتەكە تێدەپەڕێت و ئێمە لێی دەمێنینەوە. من دەمزانی كە دەسەڵاتدارانی عێراقیش بەشداری ئەو بانگەوازە نێودەوڵەتییەن. هەربۆیە فەڕەنسا لە رێگای منەوە بڕیاری دا بەشداری بكات. بەشداری بە چ شێوەیەك؟ ئەوە نەبوو كە ئێمە هێز رەوانە بكەین وەك ئەوەی پێشتر لە مالی كردمان. بەڵكو مەبەست ئەوەبوو ئێمە چەترێكی ئاسمانی دروست بكەین. بۆ ئەوەی كاربكەین و لە داعش بدەین. بەس من زیاتر چوومە پێش و من ئەرێم كرد بۆ ئەوەی تۆپخانەكانمان لەسەر زەوی جێگیر بێت تاوەكو بتوانێت هاوكار بێت لە كۆنترۆڵكردنەوەی مووسڵ. ئەوەش بژارەیەكی زۆر بەرپرسیارانە بوو. چونكە لەلایەن داعشیشەوە ئیرادەیەك هەبوو كە لەسەر خاكی ئێمەوە هێرشمان بكاتە سەر. چونكە ئەم هەڕەشەیە هەبوو ئەم كردارانەش هەبوون، هێرشەكانمان چڕوپڕتر كردن لە عێراق و سووریا. چونكە لەنێو سووریا و عێراقەوە بڕیاری هێرش لە دژی وڵاتەكەی من دەدرا.
رووداو: كاتێك كە داعش لە هەولێر نزیك دەبووەوە، بەڕێز باراك ئۆباما سەرۆكی ئەوكاتەی ئەمەریكا گوتی هەولێر "هێڵی سوورە"، ئەوكاتە ئێوە چۆن تەماشای هەولێرتان دەكرد، هیچ هاوئاهەنگی لە نێوان ئێوە و بەڕێز ئۆباما و سەركردەكانی دیكەی جیهاندا هەبوو بۆ ئەوەی هەنگاو بنێن بۆ پاراستنی هەولێر؟
ئۆڵاند: من پێشتر هەرگیز دەستەواژەی هێڵی سوورم بەكارنەهێناوە، چونكە زۆرجار قسەیەكە و نابێت بە كردار، بەڵام لێرە ئێمە بەتەوای لەگەڵ سەرۆك ئۆباما هاوڕا بووین كە ئێمە دەمانبینی هەولێر و كوردستانی عێراق ئامانجێكی داعش بوون. زۆر گرنگ بوو ئێمە هاوئاهەنگ بین، ئەوە لە ناوەڕاستی هاوینی 2014دا كرا. لەگەڵ ئەمەریكا و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی، ئێمە توانیبوومان هەندێك ماتریال پێشكەش بكەین و پاشانیش هاوكاری و پشتیوانی پێویست بۆ پێشمەرگە دابین بكەین.
رووداو: ئێوە پێوەندییەكی زۆر بەهێزتان لەگەڵ بەڕێز بارزانیدا هەیە. ئەوكاتەی كە شەڕ لەدژی داعش بەردەوام بوو، بەڕێز مەسعود بارزانی وەك سەرۆكی هەرێمی كوردستان و وەك فەرماندەی گشتیی هێزەكانی پێشمەرگەش لە بەرەكانی پێشەوەی شەڕ بوو. ئایا شتێك هەیە كە نوێ و جیاواز بێت، ئێوە دەربارەی بارزانی بۆمان بگێڕنەوە؟
ئۆڵاند: لەنێوان فەڕەنسا و كوردستاندا پەیوەندییەكی زۆر كۆن هەیە. سەرۆك فڕەنسوا میتران لەوبارەیەوە زۆر كاری كرد و رۆڵی دانیال میترانیش دیارە لە كاروبارە مرۆییەكاندا بۆ كورد. هەروەها ئێمە دەزانین كە كوردستانی عێراق هەرێمێك بوو دەیویست راستەوخۆ كار لەگەڵ فەرەنسادا بكات. دانوستاندنی دوولایەن لەنێوان ئێمە و سەرۆك بارزانیدا هەبوو. هەربۆیە وەكو كەس من سەرۆك بارزانیم دەناسی، بۆیەش كاتێك پەیوەندی تەلەفۆنی لەگەڵ من كرد، ئاگاداری كردمەوە و گوتی: پێویستمان بە ماتریاڵ هەیە، بە چەك و جبەخانە. یان هەولێر و تەواوی كوردستان دەكەوێتە بەر هێرشی داعش، ئەوكاتە زانیم كەوا ئەو بانگەوازە دڵسۆزانە و راستگۆیە، نەك بۆ دروستكردنی گوشارێكە وەك لە دبلۆماتیدا ناسراوە. من یەكسەر زانیم ئەو شتەی لە منی داوا دەكات زۆر زۆر گرنگە. بۆیە من شتە پێویستەكەم كرد.
رووداو: بەڕێز ئۆلاند، ئێوە چەند جارێك پێشوازیتان لە شاندەكانی كوردی سووریا كرد وەك یەپەگە و پەیەدە. فەرەنسا رۆڵێكی یەكلاكەرەوەی هەبوو لە شەڕی دژی داعشدا لە سووریا وەك چۆن لە عێراقیش، بەگشتی چۆن دەڕواننە رۆڵی كوردی سووریا لە شەڕی دژی داعشدا؟
ئۆڵاند: ئێوە دەزانن فەڕەنسا هیچ پەیوەندییەكی لەگەڵ رژێمی بەشار ئەسەددا نییە. بەشار ئەسەد شەڕی داعش ناكات. ئەوە لەلایەكی دیكە. ئەوانەی كە لەسەر زەمین بوون و شەڕی داعشیان دەكرد، دەیانهێشت فڕۆكەكانمان لە چوارچێوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتیدا هێرش بكەنە سەر پێگەكانی ئەو گرووپە تیرۆریستیە، ئەوانە كوردی سووریا بوون و هاوپەیمانە عەرەبەكانیان بوون كە بە "قەسەدە" ناسراون. ئەوان بوون كە رەققەیان كۆنترۆڵ كرد، یان دێرەزووریش. ئەوان زۆر پیاویان لەدەستدا، چەندین ژنیشیان لەدەستدا. چونكە ژنانیش شەڕ دەكەن لە چوارچێوەی هێزەكانی كوردی سووریا و قەسەدە. بۆیە ناتوانم خەیاڵی ئەوە بكەم كە ئێمە كوردی سووریا بەبێ پاراستن، بێ هاوكاری و پشتیوانی لە چەند مانگی داهاتوودا بەجێ بهێڵین. هەر ئەمڕۆش ئەوە كوردی سووریان كە هێرش دەكەنە سەر دوا پێگەی داعش.
رووداو: بەڵام ئێستا دۆخەكە زۆر زەحمەتە، وەك ئێوەش دەزانن، ئێستا هەڕەشە هەن بۆ كۆنترۆڵكردنی ناوچەكانی باكووری رۆژهەڵاتی سووریا، توركیا هەڕەشەی كۆنترۆڵكردنی ناوچەكە دەكات، كورد دەستتێوەردانی توركیا وەك داگیركاری دەبینن و ترسیان لەم دەستتێوەردانە هەیە، ئەوروپا دەتوانێ چی بكات لەم دۆخەدا، كورد چۆن دەتوانن سوود لە دۆخی ئەوروپا ببینن؟
ئۆڵاند: دەمەوێت بە بیرتان بێنمەوە كە توركیا ئەندامە لە هاوپەیمانی ناتۆدا. توركیا خاوەنی رێككەوتنێكی هاوكارییە لەگەڵ ئەوروپا، واتە ئێمە دەتوانین بە هێزەوە لەگەڵ توركیا قسە بكەین و هەڵوێستی خۆمانی پێ بگەیێنین، دەبێت ئێمە دەستخۆشی لە توركیا بكەین بۆ خەباتەكەیان لە دژی تیرۆر، ئێمە دەتوانین ئەوەش قبوڵ بكەین كە توركیا زەحمەتییەكی زۆری كێشاوە لە مەسەلەی پێشوازی لە ئاوارەكان، بەڵام ناتوانین ئەوە قبووڵ بكەین كە توركیا ببێتە هەڕەشە لەسەر كوردی سووریا كە لە سووریان و لە توركیا نین، من باس لە كوردی سووریا دەكەم كە ئەم شەڕەیان لە دژی داعش كردووە. لەلایەكی دیكەشەوە ئەو راوێژكارانەی كە راوێژ بە كوردی سووریا دەدەن، یاخود بە فڕۆكە هاوكاری قەسەدە دەكەن، شتێكی رەوایە كە بڵێین بەردەوام دەبین، توركیا كارێكی مەترسیدار دەكات ئەگەر بە هەندێك جموجوڵ ژیانی ژمارەیەكی زۆر لە ئەوروپییەكان بخاتە مەترسییەوە.
رووداو: ئێستا باسی ناوچەیەكی ئارام لە باكووری سووریا دەكرێت، ئەوروپا دەتوانێت رۆڵێك ببینێ بۆ گەرەنتیكردنی سەقامگیری و ئاسایش بە هاوكاری لەگەڵ ئەمەریكا، بەبێ توركیا؟
ئۆڵاند: بەڵێ، ئێمە دەتوانین.
رووداو: بۆ ئارامكردنەوە و دڵنیاییدان بە كورد؟
ئۆڵاند: بەڵێ، ئێمە دەتوانین بیر لە ناوچەیەكی ئارام بكەینەوە و بێگومان پاراستنێكی نێودەوڵەتیشی دەبێت، دەبوو لەلایەن نەتەوە یەكگرتووەكانەوە كرابا، بەڵام ئێمە دەزانین ئێستا ئەوە بۆ نەتەوەیەكگرتووەكان زەحمەتە، بەڵام ئێمە دەتوانین بیر لەوەش بكەینەوە كە ئەم كارە لەلایەن ئەمریكا و هاوپەیمانانی نێودەوڵەتییەوە بكرێت. بە شێوازێك كە دڵنیایی بە توركیا بدرێت هیچ كەسێك ناچێتە نێو خاكەكەی، بۆ ئەوەی یارمەتی كوردی توركیا بدات و كوردی سووریاش دڵنیا بكرێنەوە كە توركیا دەست لە كاروباری سووریا وەرنادات.
رووداو: داعش ژمارەیەكی زۆر كوشتاری لە دژی دانشتووانی ناوچەكە كرد. بە تایبەت لە دژی كوردی ئێزدی، ئێوە چ بانگەوازێكتان هەیە بۆ كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ دووبارە ئاوەدانكردنەوەی ئەو ناوچانەی كە لەسەر دەستی داعش وێران كراون؟
ئۆڵاند: هێرشی داعش زیانێكی گەورەی بەدوای خۆیدا هێناوە، لە سەرووی هەمووشیان لەسەر ئاستی مرۆیی، ئێمە باس لە ئێزدییەكان دەكەین كە كرابوون بە كۆیلە، ئەو ژنانەی كە دەستدرێژییان كرابووە سەر، هەروەها لە دژی كریستیانەكان كە دەیانویست لەناویان ببەن و ناچار بە رۆیشتنیان بكەن، هەروەها لە دژی هەندێك كەمینەی دیكە، لە دژی خەڵكی عێراقیش، بۆ نموونە لە كاتی كۆنترۆڵكردنی مووسڵ و هەر لەبەر ئەم هۆكارەش من چوومە مووسڵ و بینیم كە بەشێكی زۆری ئەو شارە وێران بووە، بۆیە نەك تەنیا دەبێت شەرمەزاری بكەین و لەسەریان بگریێین و دڵسووتاویی خۆمان پێشان بدەین، بەڵكو دەبێت كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و هەروەها كۆمپانیاكان بێن و ناوچە وێرانبووەكان ئاوەدان بكەنەوە.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ