راپۆرتێکی حکومەت: نزیکەی نیوەی ئاوی خواردنەوەی پارێزگاکانی عێراق پیسە

كاژێرێك له‌مه‌وپێش
مالیک محەممەد
A+ A-
رووداو دیجیتاڵ

بەگوێرەی راپۆرتێکی ئاماری ژینگەیی عێراق، پشکنین بۆ زیاتر لە 24 هەزار نموونەی ئاوی خواردنەوەی پارێزگاکانی عێراق کراوە، زیاتر لە 12 هەزاریان لە پشکنین دەرنەچوون و ئاوەکە شیاوی خواردنەوە نەبووە.
 
راپۆرتەکە پشتی بەو پشکنینە بایۆلۆجییانەی بۆ ئاوی خواردنەوە و ئاوی رووبارەکان بەستووە، کە پار لەلایەن دامودەزگا تایبەتمەندەکانی حکومەتەوە کراون.
 
پشکنینەکان بۆ بەکتریای پیسایی (Fecal Coliform / E.coli)، کە نیشانەی پیسبوونە بە پاشەڕۆی مرۆڤ یان ئاژەڵ، هەروەها پشکنینی (Total Coliform)، کە پێوەرێکی گشتییە بۆ رێژەی پاکیی ئاو لەگەڵ پشکنینێک بۆ ژماردنی بەکتریای نێو ئاوەکان (Plate Count). هەروەها ئاماژە بەوە کراوە کە پشکنین کراوە بۆ دڵنیابوون لەوەی ئاوەکە خاڵییە لە ڤایرۆس و مشەخۆرەکان.
 
کۆی گشتیی نموونە پشکنراوەکان 24.391  نموونە بوون، لەو ژمارەیە 12.157 نموونەیان لە پشکنینەکان دەرنەچوون و بە پیسبوو هەژمار کراون. بەوپێیەش رێژەی پیسبوون 49.8٪ـە، واتا نزیکەی نیوەی ئەو ئاوەی وەک ئاوی خواردنەوە دابەشکراوە، لە پشکنینی بەکتریاییدا دەرنەچووە و پیس بووە.
 
پیسبوونی ئاو بە بەکتریا لە پارێزگاکانی باشوور گەیشتووەتە بەرزترین ئاست، پارێزگای موسەنا خراپترین دۆخی هەیە بە رێژەی 99٪ی نموونەکان پیس بوون، باشترین پارێزگاش نەینەوا بووە کە تەنیا 7.0٪ی نموونەکان پیس بوون.
 
رێژەی پیسبوونی نموونەکان لە پارێزگاکانی دیکە:
 
بەسرە: 97.1٪
میسان: 96.3٪
زیقار: 91.6٪
کەربەلا: 78.8٪
قادسییە: 70.0٪
ئەنبار: 61.3٪
بابل: 53.8٪
واست: 48.7٪
سەلاحەدین: 41.3٪
بەغدا: 30.2٪
نەجەف: 26.8٪
دیالە: 21.6٪
کەرکووک: 21.3٪
 
هەر لە راپۆرتەکەدا پشکنینی تایبەت بۆ پڕۆژەی ئاوی رۆژهەڵاتی دیجلە کراوە، کە ئاوی زۆربەی دانیشتووانی بەغدا لەوێوە دابین دەکرێت، لەو پڕۆژەیەدا زۆرترین بەکتریای (E.coli) تۆمار کراوە، کە گەیشتووەتە 110.000 بەکتریا لە هەر 100 مللیلیترێکدا. هەروەها لە پڕۆژەی ئاوی کازمییە کە بۆ بەشێکی دیکەی دانیشتووانی بەغدایە، زۆرترین بەکتریای (T.Coliform) تۆمار کراوە و گەیشتووەتە  163.327 بەکتریا لە هەر 100 مللیلیترێکدا.
 
بەپێی راپۆرتەکە، بوونی ئەو رێژە بەرزەی بەکتریا و پیسبوونە دەگەڕێتەوە بۆ ئەم هۆکارانە:
 
- راستەوخۆ فڕێدانی ئاوی قورسی ئاوەڕۆ بۆ نێو رووبارەکان بەبێ چارەسەرکردن.
- کۆنبوونی تۆڕەکانی دابەشکردنی ئاو و شکانی بۆرییەکان، کە دەبێتە هۆی تێکەڵبوونی بە ئاوی پیس.
- کونکردن و دەستکاریکردنی تۆڕەکانی ئاو لەلایەن هاووڵاتییانەوە.
- بەکارهێنانی کلۆر بە رێژەیەکی کەم، کە بەس نییە بۆ کوشتنی هەموو بەکتریا و ڤایرۆسەکان.
- کۆنی و بێتوانایی وێستگەکانی پاڵاوتن.
 
د. دلین حوسێن، پسپۆڕی پزیشکی خێزانی و خۆپاراستنی تەندروستی بە رووداوی گوت، "بەکتریای ئیکۆلای (E. Coli) لەنێو ریخۆڵەی مرۆڤ و ئاژەڵدا هەیە و لە بنەڕەتدا سوودبەخشە، بەڵام کە لەگەڵ پیساییدا دەردەچێت و تێکەڵی ئاو دەبێت زیانبەخش دەبێت."
 
ئەو پسپۆڕە دەڵێت، "ئەوانەی ئاوی پیسبوو بەو بەکتریایە بخۆنەوە، ئەگەری تووشبوونیان بە هەوکردنی میزڵدان، سکچوون و رشانەوە و چەندین کێشەی دیکەی تەندروستی هەیە."

 

 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە