Yılın başında bir ons gümüş 30 doların altındayken bugün 60 dolara ulaştı. Küresel çapta yaşanan bu yükseliş (altın piyasasındaki artışla paralel şekilde), Kürdistan Bölgesi’nde ciddi bir gümüş satın alma dalgası yarattı. Halk ve bazı tüccarlar, önemli bir yatırım aracı olarak gördükleri bu metali hızla toplamaya başladı. Öyle ki bazı kişiler ev, arsa ve otomobillerini satarak büyük oranda altına, daha küçük oranda ise gümüşe yatırım yapıyor.
Kürdistan Bölgesi’nde günlük gümüş ticareti 500 kiloya kadar çıkmış durumda. Bu alımların temel motivasyonu, fiyat yükseldiğinde satıp kâr elde etmek. Aksi halde bölgede gümüşü eritip sikke, takı ya da endüstriyel ürünlere dönüştürecek bir fabrika bulunmadığından metalin yerel kullanım imkânı oldukça sınırlı. Bu nedenle küresel gümüş fiyatlarının yönü ve bölgedeki kuyumcuların değerlendirmeleri büyük önem taşıyor.
Küresel gümüş piyasası
2025 yılında gümüş fiyatları yüzde 100 artarak son kırk yılın en hızlı yükselişini kaydetti. Altından farklı olarak gümüşün sanayide yoğun şekilde kullanılması, onu yatırım ve talep dinamikleri bakımından özel bir konuma yerleştiriyor. Özellikle son yıllarda hızla büyüyen bazı sanayi kollarındaki gelişmeler, 2025 boyunca gümüş piyasasını dönüştürdü.
Gümüş arzının önemli bir kısmı doğrudan gümüş madenlerinden değil, kurşun, çinko, bakır ve altın üretiminin yan ürünü olarak elde ediliyor. Bu durum, gümüş üreticilerinin fiyat artışlarına veya talep patlamalarına hızlı yanıt vermesini zorlaştırıyor.
Piyasalarda fiziksel (spot) ve vadeli işlem fiyatları bulunan gümüş, tıpkı altın gibi standart ve iyi düzenlenmiş bir piyasaya sahip.
Güneş enerjisinin rolü
Gümüş fiyatlarındaki yükselişi tetikleyen temel faktör sanayi talebidir. Uluslararası verilere göre küresel gümüş talebi geçen yıl 1,23 milyar ons ile rekor seviyelerden birine ulaştı.
• Güneş enerjisi sektörü tek başına 210–230 milyon ons gümüş tüketti.
• Çin, Hindistan, ABD ve Körfez ülkelerinde batarya ve güneş paneli üretiminin hızla artması, son iki yılda talebi yüzde 40 yükseltti.
• 2026’da güneş enerjisi sektörünün 300 milyon ons talebe ulaşması bekleniyor. Böylece sektör, küresel gümüş tüketiminin dörtte birini oluşturacak.
Ortalama iki metrekarelik bir güneş panelinde yaklaşık 15 gram gümüş bulunuyor.
Elektrikli araçlar
Elektrikli otomobil ve elektronik cihaz üretiminde gümüşe olan talep de eş zamanlı olarak artıyor. Bir elektrikli araç, standart bir otomobile kıyasla üç kata kadar fazla gümüş kullanıyor (25–55 gram). Elektrikli araç satışlarının bu yıl 17 milyonu aşması bekleniyor ve otomotiv sektörünün yıllık gümüş talebinin 20 milyon onsu geçeceği tahmin ediliyor.
Gümüş, elektriği iletme kabiliyeti bakımından tüm metaller arasında birinci sıradadır; bakır ve altın onu takip eder. Bu nedenle sensörlerden sigortalara, koltuk ayar düğmelerinden diğer elektronik bileşenlere kadar birçok parçada gümüş kullanılmaktadır.
Yapay zeka ve veri merkezleri
Yapay zeka altyapısı ve büyük veri merkezleri, benzeri görülmemiş bir hızla genişliyor. Bu merkezler, yüksek elektrik iletkenliği nedeniyle gümüş içeren elektronik bileşenlere ihtiyaç duyuyor. Küresel veri merkezi kapasitesinin üç yıl içinde yüzde 35–40 artması, gümüş talebine fazladan 40–60 milyon ons eklenmesine yol açabilir
Arz açığı ve üretim sorunları
Dünya Gümüş Enstitüsü verilerine göre, arz talep artışını karşılayamıyor. Yıllık gümüş madeni üretimi 820–830 milyon ons seviyesinde sabit kalırken, piyasada 150–200 milyon ons arasında değişen bir arz açığı oluşuyor. Bu, son on yılların en büyük açıklarından biridir.
Latin Amerika’da (özellikle Meksika ve Peru) maden kalitesinin düşmesi ve çevresel sorunlar da üretimi olumsuz etkiliyor.
Yatırım ve piyasa dinamikleri
Altın ve gümüş, ekonomik ve siyasi belirsizlik dönemlerinde güvenli liman olarak görülür. Borsa, emlak ya da döviz piyasalarının istikrarsızlaştığı dönemlerde bireyler ve şirketler değerlerini korumak için bu metallere yönelir.
“Altın-gümüş oranı” da piyasayı anlamada önemli bir göstergedir. Birkaç yıl önce 90 seviyesinde olan oran, son günlerdeki fiyatlarla (altın 4200 dolar, gümüş 60 dolar) 70’e düşmüş durumda. Bu, gümüşün altına göre daha hızlı değer kazandığını gösteriyor. Zaten yatırım fonlarının 2024 ortasından bu yana on milyonlarca ons gümüş alması da tesadüf değildir.
Gelecek beklentisi
Dünya Gümüş Enstitüsü’ne göre yeni maden projelerinin izin süreçleri hızlanmazsa (ki bu süreç yaklaşık 10 yıl sürebiliyor), küresel gümüş piyasası yıllık 150–250 milyon ons açık vermeye devam edecek. Bu da fiyatların yükselmesini teşvik edebilir.
Mevcut koşullar, gümüşün önümüzdeki yıllarda yeni bir döneme girdiğini gösteriyor. Gümüş, geleneksel bir sanayi metalinden çıkarak altına benzer şekilde stratejik bir emtiaya dönüşüyor. 2025’te görülen rekor seviyeler, uzun vadeli bir değer artışının başlangıcı olabilir.
Kürdistan Bölgesi’nde altın ve gümüş piyasası
Süleymaniyeli kuyumcu Salar Hacı Ömer’e göre bölgede daha çok külçe gümüş alım satımı yapılıyor ancak son bir ayda talep bir miktar azaldı. Erbil’den tanınmış tüccar Hacı Hejar Kadir ise “Gümüş, Kürdistan Bölgesi için yeni bir metal; halk nasıl işlem yapılacağını tam olarak bilmiyor. Alması satmasından daha kolay” dedi.
Salar Hacı Ömer, bölgedeki gümüş fiyatının küresel fiyatla 2–4 dolar fark ettiğini, gümüşün büyük kısmının Dubai’den geldiğini ve talep düştüğünde tekrar oraya gönderildiğini belirtiyor.
Hacı Hejar’a göre Kürdistan Bölgesi’ndeki gümüşün yüzde 80’i Dubai’den, yüzde 20’si Türkiye’den ithal ediliyor ve yeniden bu ülkelere ihraç ediliyor. Süleymaniye ve Erbil havalimanları üzerinden gelen gümüşün Dubai’ye tekrar gönderilmesinin maliyeti 150 dolar civarında.
Ayrıca Hacı Hejar, “Gümüş takı ve mücevherlerde işçilik maliyeti, malzeme değerinin iki katıdır” diyerek dikkat çekici bir noktaya değiniyor. Örneğin 3 bin dolarlık bir gümüş takının yalnızca bin doları gümüşün kendi değerini, geri kalan 2 bin doları ise işçiliği oluşturuyor.
Gümüş fiyatlarına ilişkin tahminler
Bank of America’nın son raporuna göre 2026 sonunda bir ons gümüşün 65 dolara ulaşması bekleniyor. Bazı tanınmış finans analistleri ise fiyatın 2026 sonunda ons başına 90 doları görebileceği görüşünde.
Salar Hacı Ömer’e göre Çin’in, özellikle elektrikli otomobil sektörünün, talebi artırması halinde gümüş fiyatları mevcut seviyelerin de üzerine çıkabilir. Buna karşılık Hacı Hejar, küresel tahminlerin tersine, gelecek yıl gümüşe yönelik yoğun talebin düşeceğini ve bunun fiyatlarda bir gerileme yaratacağını düşünüyor.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın