گرووپی هاواری شنروێ و چەند فیچەرێکی دیکە لە چاوی رووداودا
بەرهەمهێنانی زەعفەران لە رۆژهەڵاتی کوردستان
لە شاری جوانڕۆی پارێزگای کرماشان، شارێک کە ناوبانگی دەرکردووە وەک یەکێک لە ناوەندە گرنگەکانی بەرهەمهێنانی زەعفەران لە رۆژهەڵاتی کوردستان.
ناهیدە وەیس مورادی خەڵکی خانەقای پاوەیە و نزیکەی 30 ساڵە لە شاری جوانڕۆ نیشتەجێیە. لەگەڵ هاوسەرەکەی دەستی بە چاندنی زەعفەران کردووە.
ناهیدە لە ماوەی پێنج ساڵی رابردوودا، یەک هێکتار زەوی کردووە بە کێڵگەیەکی سەرکەوتووی زەعفەران. سەلماندوویەتی کە خاکی کوردستان چەندە لەبار و گونجاوە بۆ ئەم رووەکە بەنرخە.
پێش ئەوەی ناهیدە و هاوسەرەکەی روو بکەنە بەرهەمهێنانی زەعفەران، چەندین جۆر بەرهەمی دیکەیان تاقیکردووەتەوە، وەک گەنم، جۆ، نۆک، بەڵام هیچ کام لەو بەرهەمانە وەک زەعفەران سەرکەوتوو نەبوون.
لە پارێزگای کرماشان نزیکەی 422 هەزار دۆنم زەوی بۆ چاندنی زەعفەران تەرخان کراوە و ساڵانە زیاتر لە 2 تۆن زەعفەران بەرهەم دەهێنرێت.
چیرۆکی ناهیدە وەیس مورادی نموونەیەکە لەو ژنە کارامانەی کە لە کوردستاندا رێگەی داهێنان و سەرکەوتنیان گرتووەتەبەر. توانیویەتی بەرهەمێکی نایاب پێشکەش بکات کە سەرکەوتنی نەک تەنیا بۆ خۆی و خێزانەکەی، بەڵکو بۆ ناوچەکەش بەدواوە بووە.
گرووپی هاواری شنرەوێ: گەشەپێدانی هونەری تەمبوور لە هەڵەبجە
لە پارێزگای هەڵەبجە، گرووپێکی تایبەت بە شێوەیەکی بێدەنگ بەڵام بەردەوام کاریگەری خۆی لەسەر گەشەپێدانی کولتووری کوردی دروست دەکات. گرووپی تەمبوورژەنانی "هاواری شنرەوێ" کە لە ساڵی 2005ەوە چالاکە، خۆی تەرخان کردووە بۆ فێرکردن و پاراستنی یەکێک لە ئامێرە تایبەتەکانی کولتووری کوردی.
تەمبوور نەک تەنها ئالەتێکی میوزیکییە، بەڵکو بەشێکی گرنگی رۆحانییەتی ئایینی یارسان (کاکەیی) پێک دەهێنێت. بە قسەی ئەندامانی گرووپەکە، ئەم ئامێرە "پەیوەندیەکی رۆحی زۆر نزیک" دروست دەکات لەگەڵ ئەو کەسانەی گوێیان لێ دەگرێت.
مامۆستا شەماڵ هاواری، دامەزرێنەری گرووپەکە، نموونەیەکی دیارە لە خۆبەخشی. ماڵی خۆی کردووەتە فێرگە و بە خۆڕایی کاتی خۆی تەرخان دەکات بۆ فێرکردنی ئەم هونەرە. ئەم جۆرە خزمەتگوزارییە، کە لە بنەڕەتدا لەسەر خۆڕایی و خۆشەویستی بونیاتنراوە، وێنەیەکی جوانە لە پابەندی کۆمەڵگای کوردی بەرامبەر بە میراتی کولتووری خۆی.
گرووپەکە لە ماوەی بیست ساڵدا توانیووییەتی راهێنان بە زیاتر لە سەد و بیست فێرخواز بکات، کە تەمەنیان لە هەشت ساڵ تاوەکو پەنجا ساڵە.
یەکێک لە نیگەرانییە سەرەکییەکانی ئەندامانی گرووپەکە، ئەو هەوڵانەیە کە لە هەندێک شوێندا دەدرێت بۆ ئەوەی ئەم ئامێرە بخەنە سەر کولتوورێکی دیکە. بە قسەی ئەوان، تەموور "موڵکی ئێمەی کاکەییە و کوردیش دەبێت شانازی بکات" کە ئامێری تەمووری هەیە.
لە نێو ئەندامانی گرووپەکەدا، ژنانیش بەشداری چالاکانەیان هەیە. سەلار کەریم یەکێک لە ئەندامە ژنەکانە باس لەوە دەکات کە چۆن هاوسەرەکەی پشتگیری کردووە، ئەمە نیشاندەری گۆڕانکارییەکانە لە دیدگای کۆمەڵایەتی بەرامبەر بە بەشداری ژنان لە چالاکییە کەلتوورییەکاندا.
گرووپەکە ئامانجی گەورەتری هەیە بۆ فراوانکردنی چالاکییەکانی. دەیانەوێت لەگەڵ گرووپە هاوشێوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان هاوکاری بکەن و تۆڕێکی گەورەتر دروست بکەن بۆ پاراستن و گەشەپێدانی ئەم هونەرە.
گرووپی هاواری شنرەوێ نموونەیەکی بەرچاوە لەوەی کە چۆن کۆمەڵگای مەدەنی دەتوانێت ڕۆڵێکی بنەڕەتی بگێڕێت لە پاراستنی میراتی کولتووری. لەڕێگەی بەرپرسیارێتی کەسی و خۆبەخشییەوە، ئەم گرووپە توانیویەتی بۆ ماوەی بیست ساڵ کارێکی بەنرخ ئەنجام بدات.
منداڵێکی 12 ساڵی کورد لە هۆڵەندا پاڵەوانی کیکبۆکسێنە
مەرد میکایل هەرکی، منداڵێکی کوردی 12 ساڵە کە لە هۆڵەندا لەدایکبووە، بەسەرکەوتوویی پاڵەوانەتیی کیکبۆکسینی هۆڵەندای بەدەستهێناوە و توانیوییەتی ئاڵای کوردستان لەسەر سەکۆی پاڵەوانەتییەکە بەرز بکاتەوە.
مەرد لە تەمەنی چوار ساڵیدا چووەتە هۆڵەندا و سەرەتا لە یاریی تۆپی پێدا دەستی بە وەرزش کردووە، بەڵام لە کاتی پەتای کۆرۆنادا رووی لە کیکبۆکسین کردووە. پاش ساڵانێک راهێنان و بەردەوامی، توانی هەر سێ قۆناغەکەی پێشبڕکێی هۆڵەندا بە سەرکەوتوویی تێپەڕ بکات و ببێتە پاڵەوان.
چیا میکایل هەرکی، باوکی مەرد، ئاماژەی بەوە کرد کە خێزانەکە هەموو پشتیوانیی لە کوڕەکەیان دەکەن و مەبەستیان ئەوەیە کە یەکەم بێت و ئاڵای کوردستان بەرزبکاتەوە. هەروەها گوتی کە سەرقاڵبوون بە وەرزشەوە هیچ کاریگەریی نەرێنی لەسەر خوێندنی مەرد نەبووە و لە ئاستێکی زانستی بەرزدایە.
سەڵاح هەرکی، باپیری مەرد، باسی هەستی کوردایەتی خێزانەکەی کرد و گوتی لە منداڵییەوە مەرد ئارەزووی ئەوەی هەیە ئاڵای کوردستان بەرزبکاتەوە.
پلانی داهاتووی مەرد بریتییە لە بەردەوامبوون لەسەر یاریی کیکبۆکسین و هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی نازناوی پاڵەوانییەتی ئەورووپا.
مەرد بە هەستێکی نیشتمانپەروەرانەوە رایگەیاند کە دەیەوێت پشتێنەکەی بە دیاری بدات بە سەرۆک مەسعود بارزانی، چونکە ئەو کەسەیە کە ئاڵای کوردستانی بەرزکردووەتەوە.
زوبەیدا عامر کچە قوتابییەکی پیشەوەر لە موسڵ
لە گەڕەکی "حەمام مەنقوشە" لە شاری موسڵ، زوبەیدا عامر، قوتابیەکی تەمەن 17 ساڵ، چیرۆکێکی سەرکەوتووی نووسیوەتەوە کە نموونەیەکی بەرچاوە بۆ ژنانی شارەکە.
ئەم کچە گەنجە کە سەرەڕای ئەرکی خوێندن، توانیوییەتی پیشەیەکی سەرکەوتوو دەست پێ بکات، لە ماڵەوە بەرهەمی جوانکاری دروست دەکات و لە دووکانەکەیدا دەیفرۆشێت.
زوبەیدا بە کەرەستەی سادە وەک ڤازلین، زەیتی گوێزی هیندی و زەیتی جۆنسن، جۆرێک لە کرێمی بۆندار و سابوونی چارەسەرکار دروست دەکات.
دووکانەکەی زوبەیدا لە شەقامی فاروقە، کە تێیدا ڕیزێک لە بەرهەمی جۆراوجۆری جەستە و دەموچاو، سابوونی جۆراوجۆر، مۆمی بۆندار، و زۆر بەرهەمی دیکە ڕێکخراون. هەموو ئەم بەرهەمانەی بەدەستی خۆی دروستی کردوون.
لە نێو بەرهەمەکانیدا سابوونی گوڵی محەمەدی، سابوونی نیلی شین، شەبی عەتری میسک، و مۆمی جوان هەیە کە لەسەر شێوازی شوێنەوارە کولتوورییەکانی موسڵ دروستکراون.
زوبەیدا ڕۆژانە دووکانەکەی دەکاتەوە و کاتەکانیشی بەشێوەیەک ڕێکدەخات کە هەم خوێندن و هەم کارەکە بەڕێوە ببات. ئەو دەڵێت: "سوپاس بۆ خودا ئێستا خەڵکێکی زۆر دەمناسن و دێن و شت دەکڕین".
یاسر گۆیانی، دانیشتووی موسڵ، ئاماژەی بەوە کرد کە کچانی موسڵ چوونەتە خولی فێربوونی دروستکردنی مۆم و سابوون و کارە دەستییەکان. ئەو زۆر بە دڵخۆشییەوە باسی ئەوە دەکات کە ئەمڕۆ ژمارەیەکی زۆری کچیان هەیە کە بە دەست کاردەکەن.
چیرۆکی زوبەیدا عامر نموونەیەکە لە سەرکەوتن و خۆڕاگری لە دوای قۆناغی داعش، کە دەریدەخات چۆن ژنان و کچانی موسڵ چالاکانە بەشداری لە بووژاندنەوەی ئابووری شارەکەیان دەکەن و ببوونەتە سەرچاوەی ئیلهام بۆ نەوەی نوێ.
لە شاری جوانڕۆی پارێزگای کرماشان، شارێک کە ناوبانگی دەرکردووە وەک یەکێک لە ناوەندە گرنگەکانی بەرهەمهێنانی زەعفەران لە رۆژهەڵاتی کوردستان.
ناهیدە وەیس مورادی خەڵکی خانەقای پاوەیە و نزیکەی 30 ساڵە لە شاری جوانڕۆ نیشتەجێیە. لەگەڵ هاوسەرەکەی دەستی بە چاندنی زەعفەران کردووە.
ناهیدە لە ماوەی پێنج ساڵی رابردوودا، یەک هێکتار زەوی کردووە بە کێڵگەیەکی سەرکەوتووی زەعفەران. سەلماندوویەتی کە خاکی کوردستان چەندە لەبار و گونجاوە بۆ ئەم رووەکە بەنرخە.
پێش ئەوەی ناهیدە و هاوسەرەکەی روو بکەنە بەرهەمهێنانی زەعفەران، چەندین جۆر بەرهەمی دیکەیان تاقیکردووەتەوە، وەک گەنم، جۆ، نۆک، بەڵام هیچ کام لەو بەرهەمانە وەک زەعفەران سەرکەوتوو نەبوون.
لە پارێزگای کرماشان نزیکەی 422 هەزار دۆنم زەوی بۆ چاندنی زەعفەران تەرخان کراوە و ساڵانە زیاتر لە 2 تۆن زەعفەران بەرهەم دەهێنرێت.
چیرۆکی ناهیدە وەیس مورادی نموونەیەکە لەو ژنە کارامانەی کە لە کوردستاندا رێگەی داهێنان و سەرکەوتنیان گرتووەتەبەر. توانیویەتی بەرهەمێکی نایاب پێشکەش بکات کە سەرکەوتنی نەک تەنیا بۆ خۆی و خێزانەکەی، بەڵکو بۆ ناوچەکەش بەدواوە بووە.
گرووپی هاواری شنرەوێ: گەشەپێدانی هونەری تەمبوور لە هەڵەبجە
لە پارێزگای هەڵەبجە، گرووپێکی تایبەت بە شێوەیەکی بێدەنگ بەڵام بەردەوام کاریگەری خۆی لەسەر گەشەپێدانی کولتووری کوردی دروست دەکات. گرووپی تەمبوورژەنانی "هاواری شنرەوێ" کە لە ساڵی 2005ەوە چالاکە، خۆی تەرخان کردووە بۆ فێرکردن و پاراستنی یەکێک لە ئامێرە تایبەتەکانی کولتووری کوردی.
تەمبوور نەک تەنها ئالەتێکی میوزیکییە، بەڵکو بەشێکی گرنگی رۆحانییەتی ئایینی یارسان (کاکەیی) پێک دەهێنێت. بە قسەی ئەندامانی گرووپەکە، ئەم ئامێرە "پەیوەندیەکی رۆحی زۆر نزیک" دروست دەکات لەگەڵ ئەو کەسانەی گوێیان لێ دەگرێت.
مامۆستا شەماڵ هاواری، دامەزرێنەری گرووپەکە، نموونەیەکی دیارە لە خۆبەخشی. ماڵی خۆی کردووەتە فێرگە و بە خۆڕایی کاتی خۆی تەرخان دەکات بۆ فێرکردنی ئەم هونەرە. ئەم جۆرە خزمەتگوزارییە، کە لە بنەڕەتدا لەسەر خۆڕایی و خۆشەویستی بونیاتنراوە، وێنەیەکی جوانە لە پابەندی کۆمەڵگای کوردی بەرامبەر بە میراتی کولتووری خۆی.
گرووپەکە لە ماوەی بیست ساڵدا توانیووییەتی راهێنان بە زیاتر لە سەد و بیست فێرخواز بکات، کە تەمەنیان لە هەشت ساڵ تاوەکو پەنجا ساڵە.
یەکێک لە نیگەرانییە سەرەکییەکانی ئەندامانی گرووپەکە، ئەو هەوڵانەیە کە لە هەندێک شوێندا دەدرێت بۆ ئەوەی ئەم ئامێرە بخەنە سەر کولتوورێکی دیکە. بە قسەی ئەوان، تەموور "موڵکی ئێمەی کاکەییە و کوردیش دەبێت شانازی بکات" کە ئامێری تەمووری هەیە.
لە نێو ئەندامانی گرووپەکەدا، ژنانیش بەشداری چالاکانەیان هەیە. سەلار کەریم یەکێک لە ئەندامە ژنەکانە باس لەوە دەکات کە چۆن هاوسەرەکەی پشتگیری کردووە، ئەمە نیشاندەری گۆڕانکارییەکانە لە دیدگای کۆمەڵایەتی بەرامبەر بە بەشداری ژنان لە چالاکییە کەلتوورییەکاندا.
گرووپەکە ئامانجی گەورەتری هەیە بۆ فراوانکردنی چالاکییەکانی. دەیانەوێت لەگەڵ گرووپە هاوشێوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان هاوکاری بکەن و تۆڕێکی گەورەتر دروست بکەن بۆ پاراستن و گەشەپێدانی ئەم هونەرە.
گرووپی هاواری شنرەوێ نموونەیەکی بەرچاوە لەوەی کە چۆن کۆمەڵگای مەدەنی دەتوانێت ڕۆڵێکی بنەڕەتی بگێڕێت لە پاراستنی میراتی کولتووری. لەڕێگەی بەرپرسیارێتی کەسی و خۆبەخشییەوە، ئەم گرووپە توانیویەتی بۆ ماوەی بیست ساڵ کارێکی بەنرخ ئەنجام بدات.
منداڵێکی 12 ساڵی کورد لە هۆڵەندا پاڵەوانی کیکبۆکسێنە
مەرد میکایل هەرکی، منداڵێکی کوردی 12 ساڵە کە لە هۆڵەندا لەدایکبووە، بەسەرکەوتوویی پاڵەوانەتیی کیکبۆکسینی هۆڵەندای بەدەستهێناوە و توانیوییەتی ئاڵای کوردستان لەسەر سەکۆی پاڵەوانەتییەکە بەرز بکاتەوە.
مەرد لە تەمەنی چوار ساڵیدا چووەتە هۆڵەندا و سەرەتا لە یاریی تۆپی پێدا دەستی بە وەرزش کردووە، بەڵام لە کاتی پەتای کۆرۆنادا رووی لە کیکبۆکسین کردووە. پاش ساڵانێک راهێنان و بەردەوامی، توانی هەر سێ قۆناغەکەی پێشبڕکێی هۆڵەندا بە سەرکەوتوویی تێپەڕ بکات و ببێتە پاڵەوان.
چیا میکایل هەرکی، باوکی مەرد، ئاماژەی بەوە کرد کە خێزانەکە هەموو پشتیوانیی لە کوڕەکەیان دەکەن و مەبەستیان ئەوەیە کە یەکەم بێت و ئاڵای کوردستان بەرزبکاتەوە. هەروەها گوتی کە سەرقاڵبوون بە وەرزشەوە هیچ کاریگەریی نەرێنی لەسەر خوێندنی مەرد نەبووە و لە ئاستێکی زانستی بەرزدایە.
سەڵاح هەرکی، باپیری مەرد، باسی هەستی کوردایەتی خێزانەکەی کرد و گوتی لە منداڵییەوە مەرد ئارەزووی ئەوەی هەیە ئاڵای کوردستان بەرزبکاتەوە.
پلانی داهاتووی مەرد بریتییە لە بەردەوامبوون لەسەر یاریی کیکبۆکسین و هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی نازناوی پاڵەوانییەتی ئەورووپا.
مەرد بە هەستێکی نیشتمانپەروەرانەوە رایگەیاند کە دەیەوێت پشتێنەکەی بە دیاری بدات بە سەرۆک مەسعود بارزانی، چونکە ئەو کەسەیە کە ئاڵای کوردستانی بەرزکردووەتەوە.
زوبەیدا عامر کچە قوتابییەکی پیشەوەر لە موسڵ
لە گەڕەکی "حەمام مەنقوشە" لە شاری موسڵ، زوبەیدا عامر، قوتابیەکی تەمەن 17 ساڵ، چیرۆکێکی سەرکەوتووی نووسیوەتەوە کە نموونەیەکی بەرچاوە بۆ ژنانی شارەکە.
ئەم کچە گەنجە کە سەرەڕای ئەرکی خوێندن، توانیوییەتی پیشەیەکی سەرکەوتوو دەست پێ بکات، لە ماڵەوە بەرهەمی جوانکاری دروست دەکات و لە دووکانەکەیدا دەیفرۆشێت.
زوبەیدا بە کەرەستەی سادە وەک ڤازلین، زەیتی گوێزی هیندی و زەیتی جۆنسن، جۆرێک لە کرێمی بۆندار و سابوونی چارەسەرکار دروست دەکات.
دووکانەکەی زوبەیدا لە شەقامی فاروقە، کە تێیدا ڕیزێک لە بەرهەمی جۆراوجۆری جەستە و دەموچاو، سابوونی جۆراوجۆر، مۆمی بۆندار، و زۆر بەرهەمی دیکە ڕێکخراون. هەموو ئەم بەرهەمانەی بەدەستی خۆی دروستی کردوون.
لە نێو بەرهەمەکانیدا سابوونی گوڵی محەمەدی، سابوونی نیلی شین، شەبی عەتری میسک، و مۆمی جوان هەیە کە لەسەر شێوازی شوێنەوارە کولتوورییەکانی موسڵ دروستکراون.
زوبەیدا ڕۆژانە دووکانەکەی دەکاتەوە و کاتەکانیشی بەشێوەیەک ڕێکدەخات کە هەم خوێندن و هەم کارەکە بەڕێوە ببات. ئەو دەڵێت: "سوپاس بۆ خودا ئێستا خەڵکێکی زۆر دەمناسن و دێن و شت دەکڕین".
یاسر گۆیانی، دانیشتووی موسڵ، ئاماژەی بەوە کرد کە کچانی موسڵ چوونەتە خولی فێربوونی دروستکردنی مۆم و سابوون و کارە دەستییەکان. ئەو زۆر بە دڵخۆشییەوە باسی ئەوە دەکات کە ئەمڕۆ ژمارەیەکی زۆری کچیان هەیە کە بە دەست کاردەکەن.
چیرۆکی زوبەیدا عامر نموونەیەکە لە سەرکەوتن و خۆڕاگری لە دوای قۆناغی داعش، کە دەریدەخات چۆن ژنان و کچانی موسڵ چالاکانە بەشداری لە بووژاندنەوەی ئابووری شارەکەیان دەکەن و ببوونەتە سەرچاوەی ئیلهام بۆ نەوەی نوێ.
بهشی بكه لە
