Hewlêr (Rûdaw) - Ragihandina rewşa şer a Amerîkayê li gel her welatekî din erkê Kongre and parlamentoya wî welatî ye, lê tevî ku Amerîka ji piştî Şerê Cîhanê yê Duyem ve ketiye nav gelek şeran, rola Kongreyê tê de nebûye.
Senatorê Demokrat ê eyaleta Virginiayê Tim Kaine, di gotareke xwe de li Civata Pîran dibêje, di dema ku destûr hatiye nivîsandin, piraniya welatan biryara pêwîstiya şer ji keyayên (paşayên) xwe re hiştibûn.
Ew senator derbarê danerên destûrê de dibêje: "Danerên destûra me di sala 1787an de biryar dan ku em cuda bin."
Kaine her wiha got, wan xwestiye ku gotûbêj "li ber çavê raya giştî ya Amerîkayê" werin kirin, da ku were diyarkirin ka gelo şer pêwîst e an na.
Kaine diyar kir ku Amerîka gav bi gav ber bi şer ve diçe, ev jî bi berçavgirtina wê yekê ku "dijminatiya serbazî ya rasterast" bi rêya bikaranîna çekên çêkirî yên Amerîkayê ji aliyê Îsraîlê ve di holê de ye.
Li gorî wî senatorê Amerîkî, divê welatê wî berdewam be li ser dayîna çekên parastinê ji Îsraîlê re û got:
"Tiştek sedemeke ewlehiyê ya neçarî nîne ku Amerîka bikeve şerê li dijî Îranê."
Komariyan kontrola her du civatên Kongreyê (Civata Pîran û Civata Nûneran) kiriye, ev yek jî ne zelal dike ka gelo pêşnûmeqanûn dê dengê pêwîst ji bo derbaskirinê bi dest bixe an na.
Heta niha ne zelal e ku Amerîka dê çi rolekê di pevçûna berdewam a di navbera Îran û Îsraîlê de bilîze.
Lê belê Donald Trump çiqas deshilata wî heye di vebijêrka ku gelo Amerîka beşdarî şer bibe an na.
Li gorî yasaya Amerîkayê, Serok bi tena serê xwe ne xwedî deshilata ragihandina fermî ya şer li dijî welatekî din e. Tenê Kongre dikare wê biryarê bide.
Lê yasa her wiha dibêje ku Serok, Fermandarê Giştî yê Hêzên Çekdar e. Ev tê wê wateyê ku ew dikare hêzên Amerîkayê bişîne û operasyonên leşkerî bike bêyî ku bi fermî ragihîne ku welat di şer de ye.
Wekî mînak, biryara Trump a ji bo pêkanîna êrişeke asmanî li Sûriyê di sala 2017an de li dijî Hikûmeta Beşar Esed, pêwîstî bi razîbûna Kongreyê nebû.
Li şûna wê, Trump bi awayekî yekalî tevgeriya û behsa sedemên ewlehiya neteweyî û mirovî kir.
Hin qanûndaner ji her du partiyên Demokrat û Komarî hewl didin ku şiyana Trump ji bo fermandana êrişeke Amerîkayê li ser Îranê sînordar bikin.
Nûnerê Komarî yê eyaleta Kentuckyê Thomas Massie roja Sêşemê pêşnûmeyek pêşkêş kir ji bo rêgirtina li gaveke bi vî rengî bêyî razîbûna Kongreyê.
Ew nûnerê Kentucky di parvekirinekê de li ser tora civakî ya Xê de wiha nivîsî:
"Ev ne şerê me ye. Heta eger şerê me jî bûya, divê Kongre li gorî destûra me biryarê li ser mijareke wiha bide."
Şîrove
Bi mêvanî şîroveyekê binivîse an jî têkeve hesabê xwe da ku malperê bi awayekî yeksertir û berfirehtir bi kar bînî
Şîroveyekê binivîse