بەرپرسێکی مەسەدە لە دیمەشق: بۆ رێککەوتنی نێوان مەزڵووم عەبدی و ئەحمەد شەرع راوێژ بە تورکیا کراوە

12-03-2025
نالین حەسەن
نالین حەسەن
عەلی رەحموون، جێگری هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات - مەسەدە
عەلی رەحموون، جێگری هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات - مەسەدە
A+ A-

رووداو دیجیتاڵ
 
جێگری هاوسەرۆکی مەسەدە لە دیمەشق رایگەیاند، تورکیا بۆ رێککەوتنی نێوان سەرۆکی سووریا و فەرماندەی گشتیی هەسەدە راوێژی پێ کراوە و بەڵێنیان داوە رۆڵیان لە بەرقەرارکردنی ئاشتیدا هەبێت. لەبارەی ئەگەری گۆڕینی ناوی هەسەدەش دەڵێت، کێشەیان لەگەڵ گۆڕینی یان نەگۆڕینی نییە.
 
سەبارەت بە پرسی بەڕێوەبردنی دەروازەکانی سووریا عەلی رەحموون، جێگری هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات - مەسەدە لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ نالین حەسەن، پێشکێشکاری رووداو گوتی، "سازان کراوە لەسەر ئەوەی دەروازە سنوورییەکان سەرەتا جۆرە هاوبەشییەکیان تێدا هەبێت لەنێوان رێڤەبەریی خۆسەر و دەوڵەتی سووریادا."
 
رەحموون ئاماژەی بەوەدا کە پرسی بەڕێوەبردنی زیندانەکان پێدەچێت هەر لەژێر دەستی هێزەکانی هەسەدە بمێننەوە. جەختی لەوەش کردەوە کە بەشێک لە فەرماندەکانی هەسەدە و رێڤەبەریی خۆسەر پۆستی سەرکردایەتی لە بەڕێوەبردنی سووریا و سوپادا وەردەگرن.
 
لەبارەی ئەگەری ئەوەی مەزڵووم عەبدی بۆ جێگری سەرۆککۆماری سووریا دەستنیشان بکرێت، رەحموون گوتی، "هیواخوازم ئەو جێگر و فەرماندەی سوپا بێت،" دەشڵێت، "ئەگەر بە من بێت دەیکەمە سەرۆککۆمار."
 
مەزڵووم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات و ئەحمەد شەرع، سەرۆککۆماری سووریا رێککەوتنێکی 8 خاڵییان واژۆ کردووە.
 
دەقی هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ عەلی رەحموون، جێگری هاوسەرۆکی ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات:
 
رووداو: رۆژی 10ی ئادار مەزڵووم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات و ئەحمەد شەرع، سەرۆکی کاتیی سووریا، واژۆی رێککەوتننامەیەکیان کرد کە 8 خاڵ لەخۆدەگرێت. لەسەر بنەمای ئەو کۆبوونەوەیەی نێوان هەردوولا، رێککەوتن لەسەر ئەوە کراوە کە تەواوی دامەزراوە مەدەنی و سەربازییەکانی باکووری رۆژهەڵاتی سووریا دەبنە بەشێک لە ئیدارەی دەوڵەتی سووریا بە دەروازە سنوورییەکان، فڕۆکەخانەکان، کێڵگەکانی نەوت و گازیشەوە، ئەوەش گەرەنتی دەکرێت کە هەموو ئاوارەکان بگەڕێنەوە جێ و واری خۆیان. بۆ قسەکردن لەسەر ئەو رێککەوتنە و قۆناخی داهاتوو، خۆشحاڵم کە لە دیمەشقەوە میوانداریی بەڕێز عەلی رەحموون، جێگری سەرۆکایەتی هاوبەشی ئەنجوومەنی سووریای دیموکراتی و بەرپرسی نوێنەرایەتی (مەسەدە) لە دیمەشق دەکەم. بەڕێز عەلی رەحموون خۆشحاڵم کە لەسەر شاشەی رووداو میوانی ئێمەی.
 
عەلی رەحموون: سڵاوم بۆ ئێوە و بۆ هەموو بینەران..
 
رووداو: زۆر سوپاس، ئەم رێککەوتنە کەی کراوە، دەگوترێت رۆژی 9ی ئادار واژۆ کراوە و راگەیاندنەکەی خراوەتە رۆژی دواتر، واتە 10ی ئادار، ئەوە راستە؟
 
عەلی رەحموون: نا راستییەکەی لە 9ی ئادار گەیشتنە رێککەوتن و واژۆکردنەکەی لە 10ی مانگ بوو، واتە دوێنێ ئێوارە یان پاش نیوەڕۆ رێککەوتنەکە واژۆ کرا، دیارە پێش ئەوە دیدارێکی درێژ هەبوو لەنێوان ژەنەراڵ مەزڵووم عەبدی و ئەحمەد شەرع، سەرۆکی کاتی. لەسەر کۆمەڵێ پرەنسیپ رێککەوتن و دوێنێش دوا بڕیاری لەسەر رێککەوتنەکە درا.
 
رووداو: گەیشتن بەو رێککەوتنە چەندە کاتی پێویست بوو؟
 
عەلی رەحموون: راستییەکەی پەیوەندی لەنێوان هەردوولا لە پاش یەکەمین دیدار نزیکەی مانگ و نیوێک بەردەوام بوو. ئەو پەیوەندییە لەنێوان هەردوولا بەردەوام بوو هەتا ئەوکاتەی کە ئیدی کاتی گونجاو رەخسا بۆئەوەی لە لایەک مافی هەردوولای تێدا پارێزراو بێت، کاریگەری لەسەر بارودۆخی سووریا بەگشتی دابنێت و لەو تەنگژانە دەرباز بین کە بەگشتی سووریایان پێدا تێدەپەڕێت. ئەو پەیوەندی و گفتوگۆیانە بەگشتی ئەرێنی بوون لە هەردوولاوە، دەشزانین ئەو کارەساتەی رژێمی لەناوچوو بەسەر ئێمەی هێنا، هەروا شتێکی ئاسان نییە، بەڵام بەڕاستی بە هەوڵ و کۆشش و ئەو نەرمیەی ژەنەراڵ مەزڵووم عەبدی و سەرۆک ئەحمەد شەرع نواندیان، توانییان بگەنە ئەو رێککەوتنە بە پرەنسیپە گشتیەکانییەوە.
 
رووداو: ئەمریکا لەوەدا هیچ رۆڵێکی هەبوو؟
 
عەلی رەحموون: بێگومان حەز دەکەم ئاماژە بۆ ئەوە بکەم کە..
 
رووداو: بەڵێ..
 
عەلی رەحموون: حەزدەکەم ئاماژە بۆ ئەوە بکەم کە ئەم رێککەوتنە خۆشحاڵیی هەموو خەڵکی سووریای بەدوای خۆیدا هێنا، نە تەنیا خۆشحاڵیی لایەنگرانی هەردوولا، ئەمە لەلایەک، دوێنێ گۆڕەپانی ئومەیە پڕبوو لەوانەی بۆ ئەو رێککەوتنە ئاهەنگیان گێڕا. بەڵێ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیش بەگشتی و ولایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بەتایبەتی رۆڵێکی گرنگیان لە سەرکەوتنی ئەو کۆدەنگی و رێککەوتنەدا هەبوو.
 
رووداو: ئەی رۆڵی فەرەنسا و بەریتانیا و قەتەر لەو رێککەوتنەدا؟
 
عەلی رەحموون: راستییەکەی هیچ وردەکارییەکم لا نییە لەبارەی رۆڵی قەتەر یان بەریتانیا، بەڵام بۆ فەرەنسا هەموومان لێدوانەکانی مانگی رابردووی سەرۆکایەتی فەرەنسامان لەبیرە، فەرەنساش بەشێکی گرنگی ئەو هاوپەیمانییە نێودەوڵەتییەیە کە لە سووریایە. ئەوان 13ی مانگی رابردوو ئەوەیان راگەیاند کە دەبێت هێزەکانی سووریای دیموکرات بەشێک بن لە سوپای سووریا، بۆیە بەڵێ رۆڵێکی راستەقینەیان گێڕا لەڕێی زۆر ئاسانکاری لە بواری لۆجستیک و ئاسانکاری بۆ دەستکردن بە گفتوگۆ و دیدار، هەتا گەیشتن بەم لێکتێگەیشتنە. بێگومان جارێکی دیکە جەخت دەکەمەوە کە ئەمە بە چاودێریی ئەمریکا کراوە. کەواتە بەڵێ رۆڵی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی لەمەدا رۆڵێکی گرنگ بوو، بەو پێودانگەی لە باکووری رۆژهەڵاتی فورات هەن و مایسترۆی ئەمریکیش لەو کارەدا بنچینەیی بوو بەڕاستی.
 
رووداو: ئەی لەبارەی رۆڵی تورکیا چی، هیچ راوێژێک لەگەڵ ئەوان کرا؟
 
عەلی رەحموون: بە دڵنیاییەوە تورکیا وەکو هێزێکی ناوچەیی کە لە لایەکەوە بەرژەوەندیی هەیە و لە سەرەتای شۆڕشی سووریاوە کاری بۆ دەکات، هەروەها بەو سیفەتەشی کە ئەندامی پەیمانی ناتۆیە و هاوبەشی ئەمریکایە، بێگومان دەبێت راوێژی لەگەڵ کرابێت، ئەوانیش بەڵێنیان داوە و رێککەوتوون لەسەر ئەوەی کە رۆڵێکی ئاییندەیی لە بەرقەرارکردنی ئاشتیدا هەبێت، جا لەنێوان لایەنەکانی سووریا بێت یان وەکو دەوڵەتێکی دراوسێی سووریا، کە دەبێت بەرژەوەندییەکانی ئەم دوو دەوڵەتە دراوسێیە پارێزراو بێت و بە جۆرێک بێت سەروەریی هەردوو وڵاتی تێدا مسۆگەر بێت، بۆیە بە دڵنیاییەوە دەبێت لایەنێک جا بە راستەوخۆ بووبێت یان ناڕاستەوخۆ، لەو رێککەوتنە ئاگاداری کردبن، چونکە هەموومان دەزانین تورکیا هەر لە سەرەتای شۆڕشی سووریاوە رۆڵی هەبووە لە دەستوەردان لە کاروباری سووریا و پێموایە ستراتیژی تورکیاش ئەمڕۆ هەوڵ بۆ ئەوە دەدات کە سەقامگیرییەک لە سووریا بەدیبێت، ئەوەش لەڕێی جڵەوکردنی هەندێک لەو گرووپانەی هەتا ئەمڕۆش لەژێر سەرپەرشتیی دەوڵەتی تورکیادا کار دەکەن، یان راستتر و وردتر بڵێم، لەژێر سەرپەرشتیی حکومەتی تورکیا.
 
رووداو: ئەی چ گەرەنتییەک هەیە بۆ جێبەجێکردنی ئەو رێککەوتنە؟
 
عەلی رەحموون: بەڕاستی گرنگترین گەرەنتی بۆ جێبەجێکردنی ئەم رێککەوتنە و پرەنسیپەکانی، شێلگیریی سوورییەکانە لەسەر سەرکەوتنی هەر رێککەوتنێک کە لەنێوان سوورییەکان خۆیاندا بکرێت. ئێمە وەکو خەڵکی سووریا تێر بووین لە خوێن و کوشتار، بۆیە پێداگریی سوورییەکان لەسەر گرنگیی جێبەجێکردنی ئەم رێککەوتنە کە گەرەنتیی ئاسایش و سەقامگیری و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتییە، دەبێتە باشترین گەرەنتی. کەواتە گەرەنتیی بنچینەیی بریتییە لە سوورییەکان خۆیان و پێداگرییان لەسەر ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی، ئەمە گەورەترین گەرەنتییە. بێگومان دەبێت جۆرێک لە گەرەنتیی نێودەوڵەتی و ئیقلیمیش هەبێت بۆ سەرکەوتنی ئەم رێککەوتنە، بەڵام بە خواست و ئیرادەی سوورییەکان و بە هاوکاریی ئەوان. لەو باوەڕەشدام کە ئیرادەی سوورییەکان بەڕاستی جدییە لە سەرخستنی ئەم رێککەوتن و لێکتێگەیشتنە. لێرەوە و وەکو دەشزانین، بۆ نموونە رۆڵی هەسەدە لە ماوەی ئەم ساڵانەی رابردوودا لە باکووری رۆژهەڵاتی فورات گەرەنتی ئاسایش و سەقامگیری بووە لەو ناوچەیە، ئەمە ئاماژەیەکی زۆر ئەرێنیمان دەداتێ لەبارەی ئەوەی کە بەڕاستی جدییە لە جێبەجێکردنی بەندەکانی ئەو رێککەوتنە، لەلایەکی دیکەشەوە ئەوەی بەڕێز شەرع وەکو سەرۆکی کاتی کردوویەتی، هەنگاوی راستەقینەیە بە ئاراستەی بەدیهێنانی سەقامگیری لە سووریا، ئەگەرنا هەرگیز بە ئاراستەی رێککەوتن لەگەڵ هێزەکانی سووریای دیموکرات نەدەهات بۆئەوەی ببنە بەشێکی بنچینەیی و گرنگ لە پاراستنی ئارامی و سەقامگیری و سپاردنی رۆڵێکی نیشتیمانیانەی کارا لە پاراستن و بەدیهێنانی ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی لە سووریا.
 
رووداو: ئەم رێککەوتنە هیچ کاریگەرییەکی دەبێت لەسەر ئەو راگەیێندراوە دەستوورییەی کە ئێستا کاری لەسەر دەکرێت؟
 
عەلی رەحموون: ئەم رێککەوتنە بە زەروورەت کاریگەرییەکی ئەرێنیی لەسەر پرەنسیپەکانی دەستووری کاتی دەبێت، بە دڵنیاییەوە تێبینی.. یان با بڵێم پێویستە تێبینی هەندێ لە بەندەکانی ئەم رێککەوتنە لە چوارچێوەی ئەو پرەنسیپانەی دەستووری کاتیدا بکرێ، ئەوەش لەڕێی بەشداریمان لە داڕشتنی ئەو پرەنسیپانە کە پەیوەندییان بە هەموو سوورییەکانەوە هەیە. ئێستا ئیدی دوو لایەن نین، بەڵکو یەک لایەنین وەکو لایەنی سووری و هەموومان پەیوەندیدارین بەوەی را و بۆچوونمان هەبێ و بەشدار بین لە داڕشتنی دەستووری کاتیی سووریا و دەستووری هەمیشەییش لە ئایندەدا، بۆیە بە دڵنیاییەوە کاریگەرییەکی ئەرێنیی لەسەر ئەو بڕگە و بەندانە دەبێ، پێموایە لە ئایندەیەکی زۆر نزیکدا دەیبینین و وەکو گوتیشم ئەمە دەبێتە گەرەنتی بۆ پاراستنی سەقامگیری و ئارامی و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی لە سووریا، ئەوەش لەڕێی بەشداریی هەموو لایەک و نوێنەرانی هەموو لایەنەکان لە داڕشتنی ئەو پرەنسیپانەی دەستووری کاتی کە گرنگە لە زووترین کاتی مومکیندا رابگەیێنرێ وەکو هەوڵێک بۆ داماڵین و رەواندنەوەی هەر بیانوویەکی ئەوانەی بەدوای نانەوەی ئاژاوە و ناسەقامگیرییەوەن تا گەیشتە ئاستی پێشێلکاریی زۆر ترسناک دەرهەقی گەلی سووریا لە ناوچەکانی کەناری سووریا. بێگومان ئەگەر یاسا و دەستوور هەبان لێپێچینەوەیان لە خەڵک کردبا، هەرگیز نەدەگەیشتینە ئەوەی بەوجۆرە قەسابخانە بۆ دانیشتووانی کەنارەکانی سووریا هەڵخەن. بۆیە پەلەکردن لە داڕشتنی پرەنسیپەکانی دەستوور دەتوانێ مافی خەڵک بپارێزێ و یەکسانیی نێوان خەڵک بپارێزێ و لەجیاتی پەنابردن بۆ چەک ئیدی خەڵک پەنا بۆ یاسا ببەن.
 
رووداو: باسی رووداوی کەناراوەکانی سووریات کرد و خۆیشت خەڵکی پارێزگای لازقیەی، بۆیە حەز دەکەم پرسیاری ئەوە بکەم ئاخۆ ئەم رێککەوتنە چ کاریگەرییەکی لەسەر بارودۆخی ئەو ناوچەیەی سووریا دەبێت؟
 
عەلی رەحموون: بەڕاستی ئەمە کاریگەرییەکی ئەرێنیی زۆر باشی دەبێت لەسەر رێگری لە جەنگی نێوخۆ لە کەنارەکانی سووریا، ئەوەش لەڕێی ئامادەگیی هێزەکانی سووریای دیموکرات لە چوارچێوەی سوپای سووریادا کە هیوادارین رۆڵی لە پاراستنی ئاسایش و ئارامیدا هەبێ بەوپێیەی مسداقیەتی راستەقینە و متمانەی لای تەواوی سوورییەکان هەیە، بەتایبەتیش لە ناوچەکانی کەنار دەریا. گوێمان لە زۆر کەسیش بوو، تەنانەت پێش ئەم رێککەوتنەش کە داوایان دەکرد هێزەکانی سووریای دیموکرات بچنە ناوچەکانیان بەوپێیەی لایەنێکە لەنێو لایەنە ناکۆکەکاندا نزیکترە لەوەی هێزێکی بێلایەن بێت و هەروەها بەوپێیەش کە لای خەڵکی سووریا جێی متمانەیە، ئەوەش وەکو پێشتر ئاماژەم بۆ کرد، بەهۆی ئەوەی لە ناوچەکانی باکووری رۆژهەڵاتی سووریادا توانیویەتی ئارامی و ئاسایش و سەقامگیری بپارێزێ و زامنی ئاشتیی کۆمەڵایەتی بێت لەو ناوچەیە. بۆیە لەسایەی ئەزموونی خۆیەوە، پێموایە دەتوانێ رۆڵێکی گەورەی هەبێ و پشتیوان بێت بۆ پاراستنی ئاشتیی کۆمەڵایەتی لەڕێی رۆڵی خۆی لەو سوپایەدا کە هێشتا وەکو سوپایەکی شەرعی و یاسایی و خاوەن هێز و بە دیسیپلین رۆڵی خۆی لە پاراستنی ئاسایشی هاووڵاتیاندا نەبینیوە لەکاتتێکدا ئاسایشی هاونیشتیمانیان بەرپرسیارێتی دەوڵەتە و دەوڵەتیش لەڕێی دامەزراوەکانی کە یەکێک لەوانە سوپایە، بۆیە هەسەدە لەڕێی کارایی خۆی و ئامادەیی لەنێو ئەو دامەزراوەیەدا دەتوانێ رۆڵێکی کاریگەری هەبێت. بەوەشدا کە خۆم خەڵکی ئەم ناوچەیەم، دەتوانم بڵێم جۆرێک لە بێمتمانەیی بەرامبەر بەشێکی زۆری ئەو گرووپە چەکدارانە پەیدا بووە کە بە تەواوی هێزەکانیانەوە هاتنە ناوچەی کەناری سووریا و پێشێلکاریی ترسناکیان لە زۆر گوندی ئەم ناوچەیە کرد. ئەو گرووپانە چیدی بەڕەهایی جێی متمانە نەماون لە ناوچەی کەناری دەریا، بۆیە ئەم رێککەوتنە دەتوانێ ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی بەهێز بکات و رۆڵێکی کاریگەر و راستەوخۆی هەبێت لەسەر دۆخەکە. ئەم رێککەوتنە لەنێو خەڵکی کەنارەکانی سووریاشدا مایەی دڵخۆشییەکی زۆر بوو پاش ئەو کارەساتەی کە رۆژەکانی هەفتەی رابردوو تێیدا ژیان.
 
رووداو: بەڕێز عەلی، با بگەڕێینەوە سەر بابەتی دەستوور.. دەگوترێت دانپێدانانێک بە مافەکانی کورد لەخۆدەگرێت.. شێوەی ئەو دانپێدانانە دەستوورییە چۆن دەبێت؟
 
عەلی رەحموون: هاوڕێکەم، ئەوەی راستی بێت، ئەم وردەکارییانە لە ڕێی ئەو لیژنانەوە دادەنرێن کە لە ماوەیەکی زۆر نزیکدا پێک دێن، ئەگەر رێککەوتن لە سەر پێکهێنانیان نەکرابێت. بۆیە، یەکەم، کورد گەلێکی رەسەنە و لە سەر خاکی سووریا بوونی هەیە و، ئەمە کەمترین شتێکە لە دەستووردا بگوترێت یان دەرببڕدرێت، کە گەلێکی رەسەنە و لە سووریا و لە سەر خاکی سووریا بوونی هەیە، بۆیە پێویستە ئەمە یەکەم بنەما بێت کە دەبێت دانی پێدا بنرێت. من پێموایە وردەکاریی ئەمە لەڕێی لیژنە پەیوەندیدارەکانەوە دەبێت و، ئەمڕۆ کاتی ئەوە نییە باس لەم بابەتە بکەین، چونکە من یاسادانەر نیم کە لە رووی یاساوە و نە لە رووی دەستوورەوە، بەڵام وەک لە رێککەوتنەکە تێبینیمان کردووە کە هەموو ئەو بەندانەی تێدایە کە بەلای هەموو نەتەوە و پێکهاتەکانی سووریاوە گرنگن.
 
رووداو: ئایا هەر دۆسییەک بە شێوەیەکی جیا تاوتوێ دەکرێت و لیژنەیەکی تایبەت بە خۆی دەبێت؟
 
عەلی رەحموون: پێموایە بابەتی جۆراوجۆر لەلایەن لیژنەگەلی جۆراوجۆرەوە تاوتوێ دەکرێن، واتە ئەوەی لە لیژنەی کارگێڕی کار دەکات پسپۆڕ نابێت لە لیژنەی سەربازیدا و، ئەوەشی لە لیژنەی یاسایی و دەستووریدا کار دەکات پەیوەندیی بە لیژنەی سەربازییەوە نابێت. بۆیە لە کۆتاییدا لیژنەی جۆراوجۆر دەبن بەپێی پسپۆڕی و بەو جۆرەی سوودی بۆ واقعەکە دەبێت و، بە بۆچوونی من رێککەوتن و سازان فەراهەم دەکەن لەپێناو بەدیهێنانی هاووڵآتیبوونی سووریایی لەنێوان باکوور و رۆژهەڵات و، باکوور رۆژئاوا و لەنێوان هەموو سووریاییەکاندا.
ئەمڕۆ دوا ئەم رێککەوتنە، من پێم وایە رۆژهەڵات و رۆژئاوا و باکوور لەنێوانماندا نەماوە و، هەموومان سووریایی دەبین و، هەموومان هاووڵاتی دەبین و لە بەردەم یاسا یەکسان دەبین و، هەمان ماف و هەمان ئەرکمان دەبێت. ئەمەش پێموایە، لە رێی لیژنە تایبەتمەندەکانەوە گەنگەشە دەکرێت.
 
رووداو: دۆسیەی نەوت، ئەو بڕە نەوتە چەندە کە ئێستا لە ناوچەی باکووری رۆژهەڵاتی سووریاوە بۆ حکومەتی دیمەشق رەوانە دەکرێت؟ ئایا رێککەوتن لەسەر زیادکردنی ئەو بڕە نەوتە کراوە؟
 
عەلی رەحموون: پێموایە بە هیچ جۆرێک هیچ کێشەیەک لەسەر بابەتەکانی پەیوەست بە نەوت نابێت. هەرگیز کێشەکە کێشەی رێژە نییە و، ناکۆکی نە لەسەر بڕەکە دەبێت و نە لەسەر چۆنێتیی گەیاندنی دەبێت. ئێمە پێشتر و ئێستاش، وەکو ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات و رێڤەبەریی خۆسەر، پێمان وابووە نەوتی سووریا موڵکی گەلی سووریایە و، هەروەها سامانە سرووشتییەکان موڵکی گەلی سووریان. بۆیە ناکۆکی لەسەر ئەم بابەتانە نابێت...
 
رووداو: ئەو بڕە نەوتەی ئێستا رەوانە دەکرێت چەندە؟
 
عەلی رەحموون: راستییەکەی من ئاگاداری ئەو بڕەی ئێستا نیم، چونکە دامەزراوەیەکی تایبەتمەند هەیە ئەم کارە دەکات و، کاری من نییە بزانم چەند بەرمیل رەوانەی پاڵاوگە دەکرێت و ئەو بابەتانە. بۆیە پێموایە ئەم وردەکارییانە دواتر کاریان لەسەر دەکرێت و رادەگەیێندرێت، ئێستا گرنگ نییە چەند بەرمیل دەنێردرێت یان دەکرێت بنێردرێت. وەکو گوتم، کێشە نابێت، هەرگیز، لەبەر ئەوەی نەوتەکە هی هەموو سووریاییەکانە، بێگومان.
 
رووداو: بەڵێ، دۆسیەیەکی دیکە هەیە دەمەوێت باسی بکەین، ئەویش دۆسیەی گیراوانی داعشە، یان ئەو زیندانانەی داعشیان تێدا راگیراون، ئایا لە ژێر کۆنترۆڵی هەسەدە و هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیدا دەبن؟ یان باسی ئەم دۆسیەیەش کراوە؟
 
عەلی رەحموون: پێموایە یەکێک لە بڕگەکانە، رێڤەبەری لەگەڵ دەوڵەتی سووریا، بەو پێیەی رێڤەبەری و هەسەدە بوون بە بەشێک لە دەوڵەتی سووریا، بۆیە کێشەیەک نییە، بەڵام رەنگە گرتووخانەکان لەژێر چاودێریی هەسەدە و چاودێریی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بمێنن. ئەم بابەتەش پێموایە هەر بابەتێکی وردەکارییە و هیچ کێشەیەکی نییە، لەبەر ئەوەی هەسەدە و رێڤەبەری بەشێک دەبن لە دەوڵەتی سووریا. بۆیە ئەگەر چاودێریی ئەو گرتووخانانە یان ئەو کەمپانە بە هەسەدە بسپێردرێت، یان یەکێک لە دامەزراوەکانی دەوڵەتی سووریا ئەو کارە بکات، هیچ کێشەیەک نابێت، مادام ئەوان بوونەتە بەشێکی بنەڕەتی و سەرەکیی دەوڵەتی سووریا. باشە کێشەکە لە کوێیە ئەگەر هەسەدە بەرپرس بێت یان دەوڵەتی سووریا؟ بێگومان پێویستە بڵێین و روونی بکەینەوە کە گرتووخانەکانی باکووری رۆژهەڵاتی فورات و راگیراوەکانی داعشیان تێدایە، بە کردەنی ئەمانەتێکن لەلای هەسەدە و نە دەسەڵاتی لێپێچینەوە و نە دادگاییکردنی ئەوانیان نییە، بەڵکو پەیوەندیداری سەرەکی لەم بابەتەدا بڕیارێکی نێودەوڵەتییە بە سەرکردایەتیی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی. بۆیە ئەگەر بەرپرسیارێتییەکە لای هێزەکانی هەسەدە بێت یان لای دەوڵەتی سووریا بێت، پەیوەندیداری بنەڕەتی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتییە.
 
رووداو: بەڵێ، ئایا هەسەدە هەر بەو ناوەی خۆی دەمێنێت یان ناوی لیوایەکی سوپای سووریای لێ دەنرێت لە چوارچيوەی سوپادا؟
 
عەلی رەحموون: لێرەدا دەبێت بچینە ناو بابەتی لێکدانەوەکان و ئەگەرەکان، واتە، لەوانەیە هێزەکانی سووریای دیموکرات وەکو فیرقەیەکی سوپای سووریا بمێنن و لەوانەشە..
 
رووداو: بەڵام من دەزانم کە تۆ زانیاریت لەبەردەستە.
 
عەلی رەحموون: لە راستیدا، ئەگەر منیش بمەوێت هێزەکانی سووریای دیموکرات بمێنن، ئەوە رەنگە رێککەوتن بکرێت بۆئەوەی بەشێک بن لە سوپای سووریا و بە ناوێکی دیکەوە، ئێمە کێشەی ناومان نییە بە قەد ئەوەی ئەم هێزانە زامن و پارێزەری دەوڵەتی سووریا بن..
 
رووداو: ئەو ناوانە چین کە باس کراون، بەڕێز عەلی؟
 
عەلی رەحموون: گفتوگۆ و وتووێژ هەن.. تکات لێ دەکەم، مادام گفتوگۆ و دانوستاندن و لیژنەگەل هەن، ئەم بابەتانە دەمێننەوە بۆ ئەو سازانەی پێی دەگەن. هەر گفتوگۆیەکیش سازشە لەلایەن هەردوو لایەنەوە و مکوڕ نەبوون لەسەر هەر بۆچوونێک یان هەر ناوێک پێوەری بنەڕەتییە. گرنگ ئەوەیە بە سازانێک بگەین و، ناوەکانیش بە هیچ شێوەیەک گرنگ نین. ئەگەر ناوی هێزەکانی سووریای دیموکراتمان هێشتەوە، کە ئەمە بۆ سووریا نەنگی نییە، چونکە دەوڵەتی سووریا خۆی پەیوەندیدارە، یان بەگشتی بەشێک بن لە هێزەکانی سووریای دیموکرات، پێم وا نییە هیچ کێشەیەک هەبێت، جا ناوەکە هەرچییەک بێت مادام ناوی سووریا و دیموکراتی ماون. بۆیە با بوار بە تۆ بدەین یەکەم ناو پێشنیاز بکەیت، یان وشەی یەکەم لەم رستەیە دیاری بکەیت... ئەمە هەرگیز کێشە نابێت.
 
رووداو: بەڕێز عەلی، بێگومان ئەمە دەکەوێتە سەر گفتوگۆکان. ئەی چارەنووسی رێڤەبەریی خۆسەر چۆن دەبێت؟ ئایا ئەم رێڤەبەرییە دەمێنێت یان دەبێتە بەشێک لە دەسەڵاتێکی لامەرکەزی، ئەویش بە ناوێکی دیکە؟
 
عەلی رەحموون: پێموایە کە سووریای داهاتوو حەتمە بووەتە لامەرکەزی، بەڵام شێوەی ئەم لامەرکەزییەتەش هەر گفتوگۆی لەسەر دەکرێت، هەر لە لامەرکەزییەتی کارگێڕیی فراوانەوە بۆ لامەرکەزییەتی جوگرافیایی لەسەر بنەما جوگرافیا، ئەمەشیان هەر دەخرێتە بەردەستی ئەو لیژنانەی کار لەسەر ئەم ناولێنانە دەکەن، بەڵام وەکو پرەنسیپ، سازان هەیە لەسەر ئەوەی رێڤەبەری بمێنێت بەناوی دیکەوە، کە رەنگە ناوی جیاواز بن، بەڵام وەکو ناوەڕۆکی گشتی، پێموایە سازان کراوە لەسەر ئەوەی تایبەتمەندیی رێڤەبەریی خۆسەر بمێنێت لە چوارچێوەی دامەزراوەکانی دەوڵەتی سووریادا.
 
رووداو: ئایا هێز لە شوێنی دیکەوە دێنە سەر سنووری نێوان رۆژئاڤا و تورکیا؟ یان هەر هێزەکانی سووریای دیموکرات لەوێ دەمێنن؟
 
عەلی رەحموون: هاوڕێیەکەم، مادام هێزەکانی سووریای دیموکرات بەشێکن لە سوپای سووریا، هەر هێزێکی سوپای سووریا بێت نوێنەرایەتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات دەکەن و هێزەکانی سووریای دیموکراتیش نوێنەرایەتیی سوپای سووریا دەکەن. لێرەدا بە هیچ جۆرێک کێشە نییە و گرنگ ئەوەیە سنوورەکانی سووریا پارێزراو بن چ لە باکووری رۆژهەڵات بێت یان لە باکووری رۆژئاوا یان لە باشوور. ئەم بابەتە هەرگیز کێشە نییە. بە تایبتیش کە سازان کراوە لە سەر ئەوەی ئەرکی بنچینەیی سوپا پاراستنی سنوورەکان بێت، بۆیە لە هەر شوێنێک بن هێزی سووریایین و لە داهاتوودا هیچ کێشەیەک نابێت کاتێک فەرماندەکانی سوپا بڕیار دەدەن چ هێزێک لەوێ بێت و پێم وایە بەشێک لە فەرماندەکانی هێزەکانی سووریای دیموکرات بەشێک دەبن لە فەرماندەیی سوپای سووریا و بڕیارەکان بەو شێوەیە دەبن کە ئەوان بە گونجاوی دەزانن بۆ هەر ناوچەیەکە سنووری سووریا. بەڵام سازان کراوە لە سەر ئەوەی دەروازە سنوورییەکان سەرەتا جۆرە هاوبەشییەکیان تێدا هەبێت لە نێوان رێڤەبەریی خۆسەر و دەوڵەتی سووریادا، کە ئێستا کاتییە، تا ئەو کاتەی لە سەر هەموو بابەتەکانی داهاتوو سازان دەکرێت. وردەکارییەکانی رێککەوتنی کۆتاییش چۆن دەبێت، لە راستیدا ئەمڕۆ سەختە پێشبینیی وردەکارییەکانی بکرێت، ئەگەر واش نەبووایە لیژن پێک نەدەهێنران بۆ دانانی خاڵەکانی کۆتایی لە سەر ئەم رێککەوتنە.
 
رووداو: سەبارەت بە دۆسیەی گەڕانەوەی راگواستراوەکان. ئایا راستە لە کۆتایی ئەم مانگەدا راگواستراوە کوردەکانی عەفرین بە کۆ بۆ گوندەکانیان و ناوچەکەیان کە عەفرینە، دەگەڕێنەوە؟
 
عەلی رەحموون: نا. یەکەم، رێککەوتن کراوە لەسەر ئەوەی ئاوارەکان و راگواستراوەکان بگەڕێنەوە ماڵ و حاڵی خۆیان بەشێک لەمانە لە عەفرین و لە سەرێ کانی و گرێ سپی و ناوچەکانی دیکەن، بەڵام لە کۆتایی مانگدا بگەڕێنەوە، پێموایە ئەم بابەتە کاتێکی دیاریکراوی بۆ دەستنیشان کرابێت، بەڵام وەکو بنەما و وەکو باسمان کرد، رێککەوتن هەیە بۆ گەڕانەوەی پەنابەر و ئاوارەکان بگەڕێنەوە ماڵی خۆیان. بۆیە کاتی پێویست دەدەینە رێکارە جێبەجێکارییەکانی ئەم بابەتە لەگەڵ ئاسانکاری، بۆئەوەی ئەو خەڵکە بە شکۆ و ئازادانە بگەڕێنەوە شوێنی بنەڕەتیی جێنشینبوونی خۆیان. کەواتە، وەک بنەما، رێککەوتنێکی بنەڕەتی هەیە بۆ ئەوەی بگەڕێنەوە بەڵام بەبێ ئەوەی خۆمان بە رێککەوتێکی دیاریکراوەوە پابەند بکەین. بەڵام پێم وایە رەنگە دۆخێک بێتە کایەوە و رێگر بێت لە گەڕانەوەی ئەو خەڵکە. بەڵام کێشە نییە ئەگەر لە کۆتایی ئەم مانگەدا بگەڕێنەوە یان بۆ جەژن یان پاش مانگێکی دیکە. هەرگیز ئەمە کێشە نییە، گرنگ ئەوەیە رێککەوتن هەیە بۆ گەڕانەوەیان. پێموایە ئەمە بەپێی هەندێک بەرنامە رێکبخرێت کە ئاسانکاری بکەن بۆ گەڕانەوەی خۆویستانە و سەلامەتی ئەم خەڵکە. ئەو گەڕانەوەی دەبێت پشتیوانیکراویش بێت، چونکە خانوو هەیە رووخاوە یان تاڵان کراوە یان دزیی لێ کراوە، بۆیە پێویستە یارمەتیی ئەمانە بدرێت بۆ گەڕانەوەی سەلامەت بۆ ماڵی خۆیان لە لایەک و، بۆ ئەوەشی هەست بە مرۆڤینیی خۆیان بکەن، لە ماڵەکانی خۆیاندا.
 
رووداو: ناوچەی عەفرین چۆن بەڕێوە دەبرێت؟
 
عەلی رەحموون: بەخوا وەکو گوتم، ئەمانە وردەکارین. عەفرین دەگەڕێتەوە وەکو بەشێک لە دەوڵەتی سووریا و بەشێک لە خاکی سووریا و ئەو کات، وەکو گوتم، دەکرێت رێککەوتن لەسەر میکانیزمی بەڕێوەبردنی بکرێت و، بۆچوونێکی گشتی هەیە بۆئەوەی هەموو ناوچەکان لەلایەن خەڵکی ئەو ناوچانەوە بەڕێوەببرێن، ئەمە پرەنسیپێکی گشتییە لە رێی لامەرکەزییەتەوە. بۆیە هێشتا زووە شێوەی ئەو لامەرکەزییەتە بە یەکجاری یەکلا بکرێتەوە. با پانتاییەک بهێڵینەوە بۆ ئەوەی هەردوو لایەن بەپێی بۆچوونەکانی خۆیان سازش بکەن لەپێناو گەیشتن بەو سازانانەی دەبنە زامن. منیش پێموایە ئەمە بریتییە لە ئارامی و سەقامگیری و ئاشتیی کۆمەڵگە و، هەر کارێک ئەمانە بەدی بهێنێت پێویستە کار بۆ بەدیهێنان و جێبەجێکردنی بکەین. جا ئەنجومەنی خۆجێیی بێت یان ئیدارەیەکی تایبەت بێت و هتد.
 
رووداو: بەڵێ، ئەی کێشەی مەنبج چۆن چارەسەر دەکرێت؟ ئایا هێشتا شێوەی ئیدارەکەی کێشەیە؟
 
عەلی رەحموون: پێموایە، گرنگترین بابەت لە مەنبج، یەکەم، کارکردنە بۆ دەرچوونی گرووپە جیهادییەکان، عەمشات بن یان ئەوانی دیکە بن، کە تا ئەمڕۆ خۆیان هەڵنەوەشاندووەتەوە. بۆیە پێموایە ئەمڕۆ مەنبج یەکێک لە سەرەتاکانی دەرچوونی ئەو گرووپانە بەخۆوە دەبینێت و ئەو کات ئەوەی بۆ مەنبج دەبێت بۆ ناوچەکانی دیکەش دەبێت. بە دڵنیاییەوە لە هەمان ئەو دەستانەدا نامێنێت و بە هەمان شێوە و میکانیزم نابێت. مەنبج و ناوچەکانی دیکەی سووریاش. ئەمە وەک گوتم لە رێی ئەو لیژنانەوە دەبێت کە کار لە سەر بەڕێوەبردنی ئەو ناوچانە دەکەن. بۆیە لیژنە کارگێڕییەکان لە رێی دەوڵەتی سووریاوە، کە رێڤەبەریی خۆسەری تێدا هاوبەشە، بڕیار دەدەن و ئەوەی رێککەوتنی لەسەر دەکرێت لە مەنبج و لە عەفرین و گرێ سپی و سەرێ کانیە جێبەجێ دەکرێت.
 
رووداو: دوایین پرسیارم.. بەڕێز عەلی، ئەگەر هەیە مەزڵووم عەبدی بۆ پۆستی جێگری سەرۆککۆمار دەستنیشان بکرێت؟
 
عەلی رەحموون: بەخوا من هیواخوازم ئەو جێگر بێت و ئەو فەرماندەی سوپا بێت، بەڵام بۆ ئەم بابەتانە پێویستە جۆرێک لە هاوسەنگیی نێوخۆیی لەبەرچاو بگرین. لەڕاستیدا، شەرع گوشاری راستەقینەی لەسەرە لە هەموو رێککەوتنێکی سووری – سووریدا. با وا تێنەگەین ئەو بە ئاسانی شتەکان هەڵدەبژێرێت و سازان دەکات لەگەڵ سووریاییەکانی دیکەدا. زۆر گرووپ هەن سازانی نێوان سووریاییەکانیان ناوێت، بۆیە بۆ نموونە رەنگە ئەمە کێشە بێت. بەڵام هەر دەبێت رۆڵێکی لە سوپا یان لە دەوڵەتی سووریادا هەبێت. رەنگە کەسایەتیی دیکە هەبن، لە ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات یان لە هەسەدە یان لە رێڤەبەریی خۆسەر بۆ دەوڵەتی سووریا چ لە سەرۆکایەتی بێت یان لە حکومەتدا. بەڵام ئێمە خوازیاری پۆست و پلە نیین ئەوەندەی خوازیاری ئەوەی کە یەکەم سووریاییبوونمان بەدی دەهێنێت، هاووڵاتیبوونی سووریایی بەدی دەهێنێت، دادوەریی بەدی دەهێنێت، یەکسانی بەدی دەهێنێت، سەقامگیری لە سووریا بەدی دەهێنێت و سووریای دیموکرات بنیاد دەنێت. ئەمە بە لای ئێمەوە گرنگە، جا لە هەر شوێنێک بێت یان کێ لە چ پۆستێکی بەرپرسیاری بێت یان دەبێت. گرنگ ئەوەیە یاسا هەبێت یاسا خۆی ببێت بە زامنکار، نەک کەسەکە. سەرەتا کەسەکان رۆڵیان هەیە...
 
رووداو: بەڕێز عەلی، ئەگەر لە سەرۆکایەتی نەبێت، ئەو پێگەیە چییە کە ئێوە بۆ بەڕێز مەزڵووم عەبدی پێشبینیی دەکەن، لە حکومەت، یان لە دەوڵەتی سووریادا؟
 
عەلی رەحموون: تۆ دەتەوێت باسی ئاواتەکانت بۆ بکەم یان من بڕیار بدەم...
 
رووداو: نا، بەپێی هاوسەنگی و ئەوەی کە هەیە و دەیبینن؟
 
عەلی رەحموون: ئەگەر بە من بێت و لە جێی دەوڵەتی سووریا بڕیار بدەم، من دەیکەمە سەرۆککۆمار...
 
رووداو: بەڵێ.
 
عەلی رەحموون: لە راستیدا، بە هیچ شێوەیەک ناتوانم هیچ پێشبینییەک بکەم لەم بابەتەدا، بە تایبەتیش کە تا ئەمڕۆ شەرع لەگەڵ هیچ سیاسییەکی سووریا دانەنیشتووە و دانوستاندنی لەگەڵ هیچ سیاسییەکی سووریا نەکردووە. بۆیە سەختە من پێشبینیی ئەوە بکەم شەرع و تیمەکەی کە گفتوگویان لەگەڵ جەنەراڵ کردووە، بیر لە چ دەکەنەوە. ئەوەی ئەمڕۆ لە گۆڕێیە ئەوەیە سەربازەکان گفتوگۆ لەگەڵ یەکتر دەکەن نەک سیاسییەکان و سڤیلەکان.
 
رووداو: زۆر سوپاس بۆ تۆ بەڕێز عەلی رەحموون جێگری سەرۆکایەتیی هاوبەشی ئەنجومەنی سووریای دیموکرات و بەرپرسی نوێنەرایەتیی ئەنجوومەنی سووریای دیموکرات لە دیمەشق، کە لە دیمەشقەوە میوانمان بوویت. سوپاس بۆ ئەم دەرفەتە. بەخێر بێن سەر چاو. زۆر سوپاس.
 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە