مستەفا چاوڕەش: دوو پێشنیازمان لەبارەی پۆستی وەزیری پێشمەرگە داوەتە حکومەت، بەڵام جێبەجێ نەکراون

 

مستەفا چاوڕەش لەو هەڤپەیڤینەدا لەگەڵ پێشەوا بەختیار، پەیامنێری رووداو لە سلێمانی، کە لە بەرنامەی نووڕۆژی ئەمڕۆی رووداو (15-10-2023) پەخشکرا، ئاشکرایکرد لەماوەی رابردوودا هەندێ کار لە وەزارەتی پێشمەرگە کران، بەدڵی ئەوان نەبوون.

 

لەبارەی گلەیی هاوپەیمانان لە خاویی پرۆسەی یەکگرتنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە، فەرماندەی یەکەی حەفتا بە رووداوی گوت، هاوپەیمانان هیچ گلەییان لەوان نەکردووە، بەڵام هەندێ گلەییان لە وەزارەتی پێشمەرگە کردووە، ئەوەش مافی خۆیانە، چونکە تائێستاش هەموو هاوکارییەک پێشکێش بە هێزەکانی پێشمەرگە دەکەن. 

مستەفا چاوڕەش: زۆر بەخێربێن، لێرەوە سڵاو بۆ هەموو هێزی پێشمەرگە و کەسوکاری شەهیدان دەنێرم، کە لەپێناو کوردستان و خەڵکی کوردستاندا گیانی خۆیان بەختکرد. پێش ئەوەی بچمە ناو باسەکەوە، سوپاسی هاوپەیمانان دەکەین، کە ماوەی چەند ساڵێکە لەگەڵمانن و هاوکارمانن، لە رێنمایی و کۆبوونەوەکاندا رۆڵی خۆیان هەبووە، بەتایبەت ئەمریکا، ئیتاڵیا، ئەڵمانیا، فەرەنسا و بەریتانیا، هەموو ئەوانەی دیکە. تائێستا ئێمە هەنگاو بە هەنگاو لەگەڵی رۆیشتووین، ئێمە زۆربەی هێزەکانی خۆمان خستووەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە، بۆ مێژووش کە باسی یەکگرتنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە دەکەم، دوای رووخانی رژێمی سەدام و دوای ساڵانی 2006، 2007 و 2008 وەکو فەرماندەی هێزەکانی پێشمەرگە دادەنیشتین. ئێمە، وەکو یەكێتی لەگەڵ فەریق شێروان، زەعیم عەلی و زۆر ناوی دیکە کە لەگەڵ ئێمەدا دادەنیشتن، ساڵی جارێک یان ساڵ و نیو جارێک هەندێجار لای جەنابی مام جەلال و هەندێجار لای جەنای کاک مەسعود دادەنیشتین، بۆ پێکهێنانی وەزارەتی پێشمەرگە کە ئەو کات نەبوو، وەکو یەک گیان قسەمان بە یەکەوە دەکرد، لێکتێگەیشتنێکی باش هەبوو، توانیمان ئەو 12 لیوایەی لە وەزارەتی پێشمەرگە هەن، ئەو کاتە دروستیان بکەین و بووە وەزارەتی پێشمەرگە. من، بەرپرسم لەم قسەیەی خۆم، ئێستاش کە وەزارەتی پێشمەرگە هەیە، ئێمە زۆربەی هێزەکانمان خستووەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە.

 

 

مستەفا چاوڕەش: ئێمە 5500 پێشمەرگەی هێزی پشتیوانیمان خستووەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە، لیواکانی 17 و 18 ساڵێک پێش ئێستا خراونەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە، لیوای 16 کە ئەو کات ئامیر لیوا بوو، ئێستا بووەتە قائید فیرقە (کاک رێبوار)، ئەوەشمان خستووەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە. سێ لیوای دیکە پێش مانگێک خراونەتە سەر وەزارەتی پێشمەرگە، ئەوە ماوەیەکی کەمە، هەندێکیشیان خەریکی مەشقکردنن. دەبێت کوردستان یەک وەزارەت و یەک هێزی پێشمەرگەی هەبێت، واز لە ململانێ و کێشە و گرفت بهێنین. لە هەمان کاتدا کەموکورتیشمان هەیە، دوای رێککەوتنی واشنتن کە لەسەر دەستی مام جەلال و کاک مەسعود کرا، وەزارەت بەیەکەوە بەڕێوەدەبرێت، مانگی پێشوو کۆمەڵێک ئیجرائات کران بەدڵ نەبوون، ناچمە وردەکارییەکەوە کە چی بووە و چی نەبووە، بەڵام بەدڵمان نەبووە، قسەیان لەگەڵ دەکەین و دەبێت ئەوەش چارەسەر بکەین، بۆ ئەوەی هێزەکانمان و وەزارەتی پێشمەرگە هی هەموو خەڵکی کوردستان بێت و هێزی حیزبی نەبێت، راستە خۆی لە هێزەکانی پارتی و یەكێتی پێکهاتووە، بەڵام دەبێت وای لێبکەین دادپەروەرییەکی تێدا بێت، ئەو دادپەروەرییە بە هەموو لایەکمان دەکرێت و چەپڵە بە یەک دەست لێنادرێت. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: وا نییە، تەنیا بە جیا کۆنابینەوە، کۆبوونەوەی هاوبەشمان هەیە، هەندێجار ئێمە هەردوو لایەن لەگەڵیان کۆدەبینەوە. ئێمە، هەر کێشەیەکمان هەبێت، دەبێت چارەسەری بکەین، هەندێ بابەت هەن لە وەزارەت لەگەڵ برایانی پارتی دادەنیشین و گفتوگۆیان لەسەر دەکەین، بۆ نموونە دوو فیرقەمان دروستکردووە، ئێستا دەچێتە بواری کردارییەوە، فیرقەیەک لای هەولێرە و فیرقەی دیکەش لای تەکیەیە، ئەم فیرقانەمان بە رێککەوتن کردووە، لە خۆیەوە ناکرێت.

 

 

مستەفا چاوڕەش: بەڵی، بەردەوام هەن، لە ساڵیادی ئەڵمانیا لە هەولێر هەموومان پێکەوەبووین، لەسەر یەک مێز دادەنیشین و قسەدەکەین، بەڵام دەبێت هەوڵبدەین، چونکە چەند هەوڵبدەین هێزی پێشمەرگە یەکگرتووبێت؛ کانی دەبێت سەرچاوەکەی پاک بێت، ناکرێت ئێمە، هێزی پێشمەرگە سەرقاڵ بین و سەرکردایەتی سیاسییش پێكەوە دانەنیشن، پێویستە هەردوو مەکتەبی سیاسیی پارتی و یەکێتی و بەتایبەت دوای کۆنگرە، کە چەندین خەڵکی تازە هاتوونەتە پێشەوە، لەگەڵ برایانی پارتی دانیشن و کێشەکان چارەسەربکەن، کێشەکە تەنیا وەزارەتی پێشمەرگە نییە، ژیانی خەڵک خراپە، مووچەی خەڵک خراپە، مامۆستا بایکۆتیان کردووە، ئەم تیرگرتنە یەکتر و قسەی بەرز و نزم دەبێت؟ یان دابنیشین و دەرفەت نەدەین خەڵکێک زەفەر بە یەکگرتوویی خەڵکی کوردستان ببات. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: بەڵێ، پێمگوتی ئەگەر کانی سەرچاوەکەی پاک بوو، ئاوەکەی بە روونی دێتە خوارەوە، سەرکردایەتی ئەم هێزەی پێشمەرگە کێ دەیکات؟ ئەی پارتی و یەکێتی نایکەن، بۆیە من لێرەوە داوا دەکەم هەردوولا بەزووترین کات و بەتایبەت دوای کۆنگرەی یەکێتی، دابنیشن و هەنگاو بە هەنگاو ئەو شتانەی گرنگن چارەسەریان بکەن، وەکو کاک بافڵ و کاک قوباد باسیان کردووە، هەروەها وەزیری ناوخۆش باسی کردووە، پێش هەموویان کاک نێچیرڤان باسی کردووە، هەموومان کە قسە دەکەین قسەی تەبایی و برایەتی دەکەین، ئەی ناکرێت ئەو قسانە بکەینە کردار، ئەوەی کراوە باشتری بکەین، چاکتری بکەین، بۆ ئەوەی خەڵک دڵخۆش بکەین، هێزی پێشمەرگە لە دڵەڕاوکێدا نەبێت، ئەو هەستیارییەی هەیە، نەمێنێت و هەر کێشەیەکیش هەبێت، قابیلی چارەسەرکردنە. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: وانییە، لیوای هاوبەشمان زۆرە، ئێمە کە هێزەکە دروست دەکەین هاوبەش و تێکەڵاوە، هەندێ لیوا لە دووز و کفری هەن کە برادەرانی پارتییان تێدایە، بەڵام دەبێت باشتر و چاکتری بکەین. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: هاوپەیمان و وڵاتانی دیکەش داوامان لێدەکەن کە پێویستە، ئێمە دوو پێشنیازمان کرد، بەڵام بەداخەوە جێبەجێ نەبوون. ئینجا ئەگەر باش بێت یان خراپ، خۆمان تەحەموولی بەرپرسیاریێتییەکە دەکەین. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: پێشنیازێک لەوانە؛ کاک قوباد لە کۆبوونەوەیەکدا بە کاک مەسروری گوتبوو، بەڵام وەکو خۆی باسیکردووە، کاک مەسرور گوتوویەتی 'دەبێت پرس بکەم.' دارا (رەشید، وەزیری پلاندانان)ـیان دانا کە خۆی وەزیرە، چونکە ئێستا حکومەتەکەمان کاربەرێکەرە، چونکە پەرلەمان هەڵوەشاوەتەوە، بەڵام تائێستا هیچ وەڵامێکیان نەبووە، ئینجا ئەگەر ئەو نەبێ یاخود ئەو دەبێت ئەنجوومەنی وەزیران بڕیاری لەسەر بدەن. دەمێکە کاک شۆڕش نەماوە. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: نازانم خۆی چووەتە ماڵەوە، بەڵام ئیدی هەرچییەک بێت ئەوە خۆی دەزانێت. من، حەزمدەکرد وانەبێت و کاری خۆی کردبا بۆ ئەوەی ئیشوکار نەوەستابان، بەڵام خۆ هەموو شتێکیش بە وەزیر ناکرێت، ئەگەر پارتی و یەكێتی بە جددی ئیش نەکەن، جیاوازی نەکەن و وەزارەتەکە وەزارەتی هەمووی بێت، رەنگە پێویستی بە زۆر کەس نەبێت، بەڵام ئەمە وایکردووە هەر کەسێک بێت، جێگەکەی دیارە. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: تائێستا کە دێن بۆ لای ئێمە قسەی وایان نەکردووە، بەڵام لەگەڵ برادەرانی ئێمە لە وەزارەت قسەیان کردووە و گلەییان هەبووە، بەڵام نەبووەتە مایەی ئەوە ئیشەکە بووەستێت، ئەوان هاوکاری خۆیان رانەگرتووە، یارمەتیی هێزەکانی 70 و 80 نادەن، یارمەتیی وەزارەت دەدەن، ئەو لیوایانەی سەر بە وەزارەتن، کەلوپەلی پێویستیان بە پێشمەرگە داوە، لە ئۆتۆمبێل و چەک و بەردەوامیشن، بەڵام ئەوانیش مافی خۆیانە کاتێک ئەو هەموو شتە بۆ ئێمە دەکەن کە تێبینییەکیان هەبوو، پێمان بڵێن، ئەگەر گلەییان کردبێت لە برادەرانی وەزارەتیان کردووە و قسەیان لەگەڵ کراوە. هیوادارم ئێمە و پارتی بتوانین ئەو گلەییانە چارەسەر بکەین، دابنیشین، چوار دەورمان دەکوڵێت، ئێمە لەگەڵ عێراق چیمان هەیە، عێراق هەمووی لە کەمین بۆ ئێمە دانیشتوون، بەو ناتەبایی ئێمە و پارتی و یەكێتی هەر رۆژێ بیانوویەکت پێدەگرن، نە مووچە ماوە، هەر شتێکیش کراوە بە سیاسەتی هەڵە کراوە و ئێستاش داوا لە عێراق دەکەین عێراق هەر جواب ناداتەوە، من لێرەوە داوا دەکەم کاتێک شاندێک دەچێت بۆ بەغدا، شاندەکەی یەکێتی و پارتی بێت، هاوبەش بێت، تێکەڵ بێت، نەک برادەرانی پارتی لە لایەک و ئێمە لەلایەکەوە بڕۆین و لەگەڵ بەغدا دابنیشین، ئەوانیش سوود لەو دابەشبوون و ناتەبایییە دەکەن، ئەوەی ئێمە بۆ عێراقمان کرد، عێراق بەخۆیەوە نەیبینیبوو، ئێمە پاسەوانی بەغدامان دەکرد، لیوایەکمان هەبوو لیوای ئەنوەر دوڵانی پاسەوانی بەغدای دەکرد، کاتێک داعش هات، ئێمە وردە وردە داعشمان تێکشکاند، ئەگەر نا ئەوان لەرزەیان گرتبوو لە بەغدا، جا بۆیە ئەوان بەرچاویان تەنگە و سوود لەو ناتەباییەی ئێمە دەبینن. من، لێرەوە داوا لە هەردوولا (پارتی و یەکێتی) دەکەم، بەزووترین کات دابنیشن و شاندێکی هاوبەش رێکبخەن و با لەسەر شتەکان یەکگرتووبین، کاتێک گلەییشمان لە یەکدی هەیە، قابیلی چارەسەرکردنە، نابێ خەڵک بیر لە شتی خراپ بکاتەوە.

 

 

مستەفا چاوڕەش: خۆی هەمووی سەر بە هێزی حەفتان، بەڵام ئێمە هەندێ هێزمان هەیە هێزی سکرتاریەتە، نەچووەتە سەر  وەزارەت، دوو لیوامان هەیە لای کاک کۆسرەتە، ئەوانیش ئەرکی خۆیان هەیە، ئەگەر حکومەت یەکگرتووبوو، دەکرێت لە داهاتوودا ئەوانیش بخرێنە سەر وەزارەتی پێشمەرگە. 

 

 

مستەفا چاوڕەش: دوو ساڵ پێش ئێستا کاتێک بڕیاردرا لیواکان دروستبکرێن، هەموو شتەکانی خۆمان بە عێراق داوە، بەڵام تائێستا عێراق بیانوو دەگرێت، رۆژێک دەڵێن 'لیست تەواو نییە.' رۆژێک دەڵێن 'ناو و ژمارە تەواو نییە.' لیوای 20 ئەوەندە ئەستەم کراوە، کە بۆ ئێمە ئەستەم نییە، ئێمە 20 لیوامان بەرامبەر داعش دامەزراند، خۆم ئیمزام کردووە، ئەوە عێراقە نایکات، ماوەیەک دەیانگوت بودجە نییە، کەچی ساڵێکە حکومەت پێکهاتووە، ئەوە عێراق رێگە نادات لیواکە پێکبێت، رەنگە بڕیارەکە لە سەرەتاوە پێیان هەڵە بێت. 

 

سەبارەت بە داعش، هەڕەشەکە ئێستا وەکو پێشوو نییە، چونکە زەوی بەدەستەوە نەماوە، ئەگەر مەفرەزییەکی بچووکیان مابێت دوو کەس لێرە و سێ کەس لەو لا، رەنگە پێویست بکات هێزەکانمان لە سەنگەرەکان هەندێ وریا بن و ئێمەش سەنگەرسازیمان کردووە و سەنگەرەکانمان بەهێزکردوون، کاتێک ئەوان هاتن، هەموو وڵاتەکەیان داگیرکرد، 1800 شەهید و 10 هەزار برینداری پێشمەرگەمان دا تاوەکو شوێنەکانمان پاراستن و رزگارکردن، زیاتر لە 60 بێسەروشوێنمان هەن و کەسوکاریان داوای ئەوان لە ئێمە دەکەن، بە هیمەتی هێزی پێشمەرگە. هێزی عێراق هەلیکۆپتەرەکانیان بەجێهێشتن کاتێک داعش هات، بۆیە داعش ئێستا ئەو چالاکی و هێزەی نەماوە، ئەگەر هەشیبێت پێشمەرگە لە سەنگەردایە و هاوئاهەنگیمان لەگەڵ هێزەکانی دیکەی عێراقی لەو ناوچانە هەیە و چەند کۆبوونەوەمان کردوون. هێزەکانمان لەگەڵ سوپای عێراق هاوئاهەنگیان هەیە.