سەرۆککۆماری عێراق: رێژەی بەفیڕۆدانی ئاو لە وڵاتەکەمان گەیشتووەتە نزیکەی 60%

رووداو دیجیتاڵ

سەرۆککۆماری عێراق دەڵێت، لە رێگەی دروستکردنی بەنداوەوە هەوڵدەدەن کاریگەریی گۆڕانی کەشوهەوا کەم بکەنەوە. دەشڵێت، "رێژەی بەفیڕۆدانی ئاو لە عێراق گەیشتووەتە نزیکەی 60%."

رۆژی یەکشەممە 12-05-2024 د. لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق لە کۆنفرانسی وشکەساڵی و کاریگەریی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر سیاسەت، ئابووری و دیمۆگرافیای عێراق، کە لە هەولێر بەڕێوەچوو، گوتارێکی پێشکێش کرد و رایگەیاند، "لە کاتێکدا ئەم کۆنفرانسە دەگیرێت، کە خەریکە گۆڕانکارییەکی گەورەی ژینگە لە عێراقدا روودەدات."

د. لەتیف رەشید گوتی، "ئێستا کاریگەریی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر ژیانی ئابووری، کەرتی کشتوکاڵی و سامانی ئاویی وڵاتەکەماندا دەرکەوتووە."

بە گوتەی سەرۆککۆماری عێراق، زیادبوونی ژمارەی دانیشتووان یەکێک لە هۆکارەکانی تێکدانی ژینگەیە، "ئاسایشی خۆراکیش بەهۆی گۆڕانی کەشوهەواوە، مەترسیی لەسەرە."

لە ساڵانی رابردوودا ناوچەکانی خواروو و نێوەڕاستی عێراق تووشی کەمئاوی و وشکەساڵی بوونەوە، سەرۆککۆمار ئاماژەی بەوەدا، "وڵاتانی دراوسێمان بەپێی پێویست بڕی ئاویان بۆ عێراق و هەرێمی کوردستان بەرنەداوەتەوە، ئەمەش هۆکارە بۆ قووڵبوونەوەی گرفتەکان."

سیستمی ئاودێری لە زۆربەی ناوچەکانی عێراق و هەرێمی کوردستان سەردەمیانە نییە و بەهۆی بەکارهێنانی شێوەی کۆنی ئاودێری، ئاوێکی زۆر بەفیڕۆدەچێت، لەوبارەوە د. لەتیف رەشید گوتی، "خراپیی بەڕێوەبردنی سەرچاوەکانی ئاو، بەفیڕۆدانی سامانی ئاو و بەکارهێنانی شێوەی کۆن بۆ ئاودێری و کشتوکاڵ، کاریگەریی زۆری لەسەر تێکدانی ژینگە هەبووە."

 

سەرۆککۆماری عێراق بەرزبوونەوەی پلەی گەرمای گۆی زەوی و زۆر بەکارهێنانی پەینی کشتوکاڵییش وەکو دوو هۆکاری بەبیابانبوونی زەوییەکان و پیسبوونی سەرچاوەکانی ئاو دەزانێت، "ئەمانەش کاریگەرییان لەسەر ئەوە دەبێت کە لە داهاتوودا نەوەی نوێ کێشەی قووڵیان بۆ دروست بێت."

هەروەها لە گوتارەکەیدا جەختی لەوەش کردەوە، "عێراق هەوڵدەدات خراپیی گۆڕانی کەشوهەوا لە رێگەی دروستکردنی چەندین بەنداو و پڕۆژەی گلدانەوەی ئاو، بەتایبەتی لە کوردستان، کەم بکاتەوە."

"رژێمی سەدام کاریگەریی لەسەر تێکدانی ژینگە هەبوو"

بە گوتەی سەرۆککۆماری عێراق، بەهۆی پەیڕەوکردنی "سیاسەتی دیکتاتۆری" لەلایەن رژێمی پێشووەوە، زیانی ژینگەیی بە وڵاتەکە گەیشتووە، "بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لە هەڵەبجە، تاوەکو ئێستا کاریگەرییەکانی لەسەر ژینگە و خەڵک ماوە."

یەکێک لە هۆکارەکانی پیسبوونی کەشوهەوا دووکەڵی موەلیدە و کارگەکانە. د. لەتیف رەشید بە پێویستی دەزانێت بۆ بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا، چارەسەری ئەم دووکەڵە زۆرەی عێراق و هەرێمی کوردستان بکرێت. دەشڵێت، "دەبێت پشتێنەی سەوزایی بۆ شارەکان دروست بکەین و وڵاتەکەمان لە خۆڵ و خاشاک پاک بکەینەوە، پڕۆژەی ریسایکلین بخەینەگەڕ."

لە بەشێکی دیکەی گوتارەکەیدا سەرۆککۆمار ئاماژەی بەوە کرد، دەبێت لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ بۆ بەردانەوەی ئاو رێککەوتن بکرێت و هەوڵی رێکخستنەوەی بەکارهێنانی ئاو بدرێت. گوتیشی، "ئێمە رێژەی بەفیڕۆدانی ئاومان لە عێراق گەیشتووەتە 50% بۆ 60% کە دەبێت چارەسەر بکرێت."

 

ئەمڕۆ رۆژی دووەمی کۆنفرانسی وشکەساڵی و کاریگەریی گۆڕانی کەشوهەوا لەسەر سیاسەت، ئابووری و دیمۆگرافیای عێراقە، کە لە زانکۆی کوردستان و هۆتێل رۆتانا بەڕێوەدەچێت و رووداو سپۆنسەری میدیایی دەکات.

لە کۆنفرانسەکەدا، جگە لە نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و لەتیف رەشید، سەرۆککۆماری عێراق، چەندین بەرپرس و پسپۆڕی بواری ژینگە و سەرچاوەکانی ئاو گوتاریان دەبێت.