لە رووداوێکی هاتووچۆدا لە سنووری قەزای شرگات لە پارێزگای سەلاحەدین سێ کەس گیانیان لەدەستدا، کە دووانیان خەڵکی قەزای شێخانن لە پارێزگای دهۆک

تەحسین محەممەد، بازرگانی پەتاتەیە و دەڵێت: "پەتاتەی ئێرانی بە قاچاخ داخڵ دەبێت و گومرکی لەسەرە، بۆیە کیلۆی بە 700 بۆ 750 دینارە، بەڵام هی خۆماڵی بە 400 بۆ 450 دینارە."

قوتابییانی قوتابخانەی ئامادەیی بەنێنان لە بەردەڕەش قوتابخانەکەیانیان پڕکردووە لە گوڵ. هەموو قوتابییەکان گوڵێک یان زیاتر دەبەنە قوتابخانەکەیان، دوای ئەوەیشی گوڵ دەبەنە قوتابخانەکە، چاودێریی گوڵەکانیش دەکەن

لە قەزای ئاکرێ سەر بە پارێزگای دهۆک کەسێک بە تۆمەتی "بازرگانیکردن بە مرۆڤ"ـەوە دەستگیر دەکرێت.

درەنگیی شەوی رابردوو لە یەکێک لە پڕۆژەکانی نیشتەجێبوون لە دهۆک تەرمی پزیشکێکی بە رەگەز عەرەب لە شوقەکەی دۆزرایەوە.

گەشتیارێکی ئەڵمانی بە ناوی ئەلێکساندەر ستێفانوتۆ هەفتەیەکە بە بایسکل بە تورکیا دا هاتووەتە هەرێمی کوردستان. چوار رۆژە لە یەکێک لە خواردنگەکانی سنووری قەزای شێخان دەمێنێتەوە. خواردن و خواردنەوەی بێبەرامبەر پێشکێشی دەکرێت.

دانیشتووانی گوندێکی ئاکرێ بەدەست بێئاوییەوە دەناڵێنن. سێ کیلۆمەتر بەنێو رێگەی پڕ ئاستەنگی دا دەبڕن بۆ ئەوەی ئاوی خواردنەوەیان دەستبکەوێ. بەرپرسانی ئاکرێش دەڵێن گوندەکەیان بە نەوت دەوڵەمەندە و ئاوی کەمە، بۆیە ناتوانن بیری ئیرتیوازییان بۆ لێبدەن.

لە دهۆک شەش بەربژێری کریستیان پێشبڕکێ بۆ بەدەستهێنانی تاکە کورسیی کۆتای کریستیان دەکەن

لەو پێشانگەیە دا بە بەهای 500 دۆلار تا سێ هەزار دۆلار ئۆتۆمبێل دەستدەکەوێت. بەهۆی هەرزانییەوە، بازاڕەکەی گەرم و قەرەباڵخە. کڕیار لە سەرانسەری عێراق بەلای خۆیدا رادەکێشێت. هەر کەسێک رووی تێبکات، رەمەزان نایەڵێت بە دەست بەتاڵی بگەڕێتەوە. 10 ئۆتۆمبێل ریزکراون، بەهاکەیان لە ژێر 10 هەزار دۆلاردایە.

ئەمڕۆ ئاگرێکی بێ ئامان دارستانی زاویتەی لە سنووری دهۆک سووتاند، زیاتر لە پێنج کاژێر ئاگرەکە بەردەوام بوو. بە تەواوی دیار نییە هۆکاری ئاگرەکە چییە، بەڵام هەندێ شایەتحاڵ دەڵێن، بەهۆی شۆرتی کارەباوە بووە.

سەرچاوەیەکی تایبەت بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، دوای ئەنجامدانی پشکنین بۆ دوو ئافرەت و پیاوێک بە گومانی توشبوون بە تای خوێنبەربوون، ئەنجامەکانیان پۆزەتیف دەرچوو، واتە هەڵگری نەخۆشییەکەن.

دوای ئەوەی گەنجێکی کورد لە دوبەی دەگەڕێتەوە، دەیەوێت لە ئیستەنبووڵ پشوو بدات، بەڵام چەند کەسێک بە چەقۆ هێرشی دەکەنە سەری و دەیکوژن. کەسوکارەکەی دەڵێن، بەهۆی ئەوەی بە زمانی کوردی قسەی کردووە، هێرشی کراوەتە سەر.

دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ هەینی، هەمەرێکی ئیتاڵی لە نزیک کۆمەڵگای چڕەی سەر بە ناحیەی قەسرۆک لە سنووری قەزای شێخان وەرگەڕا و بەپێی زانیارییەکان، تەنیا زیانی مادی هەبووە.

بڕیاری قەدەخەی هەناردەی بەرهەمی ناوخۆی هەرێمی کوردستان بۆ پارێزگاکانی نێوەڕاست و باشووی عێراق زیانی زۆری بە خاوەن کارگەکان گەیاندووە. بەشێکی کارگەکان لەکار وەستاون و بەشێکیشیان ناچار بوون بەرهەم و کرێکارەکانیان بۆ نیوە کەمبکەنەوە.

ئاگرەکە کۆنترۆڵکرا

دوای ئەوەی بەیانی ئەمڕۆ لە رووداوێکی ئاگرکەوتنەوەدا لە گەرەکی ماڵتای دهۆک دوو منداڵ برینداربوون، ئەم ئێوارە یەکێکیان بەهۆی سەختیی برینەکەیەوە گیانی لەدەستدا.

شارەکە زۆر لە شاری گەشتیاریی بەنێوبانگی ئیتاڵی ڤێنس دەچێت، بۆیە بە ڤێنسەکەی چین ناوی دەبرێت و ساڵانە سەدان هەزار گەشتیاری نێوخۆیی و بیانی سەردانی دەکەن.

شێخ میرزا خەتاری، خزمەتکار و مجێوری پەرستگای لالش کە یەکێکە لە بەتەمەنترین خزمەتکارەکانی پارستگاکە، پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ کۆچی دواییکرد. بە گوتەی کوڕەکەی، شێخ میرزا هەموو تەمەنی بۆ خزمەتی پەرستگاکە و ئایینی ئێزدی تەرخان کردبوو

بەڕێوەبەرایەتیی ڤێتێرنەریی دهۆک، هەڵمەتێکی فراوانی رشاندنی مەڕوماڵاتی دەستپێکردووە و ئامانجی رێگرییە لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشتیی تای خوێنبەربوون.

پۆلیسی ئاکرێ کەسێکیان دەستگیر کرد کە لە لایڤی تیکتۆکدا "قسەی نەشاوی" لەگەڵ کچێکدا کردووە. بەپێی بەندی ژمارە 2 لە یاسای خراپ بەکارهێنانی ئامێرەکانی پەیوەندیکردن دەستبەسەر کراوە

پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ تانکەرێک لەسەر پردی رۆڤیا گڕی گرت. پۆلیسی رۆڤیا دەڵێت، بەهۆیەوە کەسێک سووتا و گیانی لەدەستدا

فڕۆکەی تورکیا لە سێ خولەکدا پێنج جار بە چڕی بۆردوومانی زنجیرە چیای مەتینی کرد لە سنووری ئامێدی لە پارێزگای دهۆک.

کاژێر 03:30ـی بەرەبەیانیی ئەمڕۆ لەسەر رێگەی سەرەکیی دهۆک بۆ هەولێر شۆفێرێک بە ئۆتۆمبێلەکەیەوە خۆی بە دیوارێکدا کێشا، لەئەنجامدا دوو سەرنشین گیانیان لەدەستدا.

پزیشکێک لە ئاکرێ دەرمان و دەرزی و ئامێری پزیشکی لە نەخۆشخانەی گشتیی گولان (نەخۆشخانەی سەرەکیی شارەکە) و نەخۆشخانەی منداڵبوونی ئاکرێ دەدزێت و دەستگیر دەکرێت.

کەمپەینی دلۆڤانی، لەلایەن کۆمەڵێک گەنجی ئاکرێوە راگەیێنراوە، تێیدا جلوبەرگی جەژن بۆ منداڵانی هەژار، بێ باوک، بێ دایک و خێزانی شەهیدان دەکڕن. گەنجەکان لە 10 رۆژی کۆتایی مانگی رەمەزان منداڵەکان لەگەڵ خۆیاندا دەبەنە بازاڕ و جلوبەرگ و پێداویستیی جەژنیان بۆ دابین دەکەن.

.

بەڕێوەبەری قوتابخانەی میرزەندی بنەڕەتی لە ئاکرێ، مووچەی مامۆستایانی وانەبێژی قوتابخانەی دابین کرد.

گرووپی پێشمەرگە، لە پێنج خۆبەخش پێکهاتووە و ساڵانە بە ئامادەکردنی مەشخەڵ، بەشداری لە کەرنەڤاڵی نەورۆزی ئاکرێ دەکەن. ئەمساڵ 2724 مەشخەڵ ئامادەکراون و بڕیارە ببرێنە سەر چیا، 150ـیان لەلایەن ئەندامانی گرووپی پێشمەرگەوە ئامادەکراون.

سەعید موبارەکی 39 ساڵ و ئازاد فەرەجی 29 ساڵی ئامۆزای لە سنووری شێلادزێ بەهۆی بۆردوومانی تورکیاوە گیانیان لەدەستدا. منداڵێکی سەعید لەکاتی بەخاکسپاردنی باوکی بەکوڵ دەگری و دەڵێت، "لەگەڵ باوکم بمنێژن."

لە گوندی غلبیشێ، سەر بە ناحیەی بامەڕنێی ئامێدی لە پارێزگەی دهۆک، تراکتۆرێک وەرگەڕا و شۆفێرەکەی گیانی لەدەستدا.

حەبیب ئیدریس، کوڕی قوربانییەکە بە رووداوی گوت "گوللـە بە سەری باوکم کەوت و کەوتە سەر زەوی... ئەوان بەشەڕهاتن و باوکم چوو ناوبژیوانی بکات، ئەو کەسەش کە بینی باوکم ناوبژیوانی دەکات دەستی بە تەقەکرد، کە تەقەی هەر دەکرد با گوللەی بۆ سەرەوە تەقاندبا، بەڵام بە ئاسۆیی تەقەی کرد، تاوەکو باوکم کەوتە سەر زەوی."

یونس زاهیر، نوێنەری قەرەجەکانی هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ (شەممە، 2-3-2024) بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، شەڕەکە لەنێوان چەند کەسێک کە ئامۆزای یەکدی بوون، روویداوە و تەقە کراوە، بەهۆیەوە کەسێک کوژراوە.

شەوی رابردوو هێزێکی سەر بە پاسەوانی سنووری عێراق گەیشتە شیلادزێ و بڕیارە لەوێ جێگیر بکرێت.

کۆمپانیایەکی بواری نەوت کە زیاتر لە 11 ساڵ بوو لە سنووری ئاکرێ بەدوای نەوتدا دەگەڕا، نزیکەی ساڵێکە کارەکانی وەستاندووە، شەش مانگە ژمارەیەک پاسەوانی کۆمپانیاکە، بە بێ مووچە، ئاو و کارەبا پاسەوانی لێ دەکەن.

دوای نۆ ساڵ، چارەنووسی سێ برا کە کەوتبوونە دەستی داعش، ئاشکرا بوو و دەرکەوت داعش زیندەبەچاڵی کردوون، رووفاتی هەرسێ براکە دوای پشکنین لە بەغدا گەیێندرانەوە دەست کەسوکاریان.

ئێوارەی رۆژی سێشەممە، پۆلیسی ئاکرێ لە گوندی نیاوک سەر بە ناحیەی گردەسێن بەتۆمەتی "جنێودان لە تیکتۆک" کەسێکی دەستگیرکرد.

لە ویلایەتی پێنسلڤانیا لە ئەمریکا، شەوی رابردوو لە رووداوێکی هاتووچۆدا پێنج ژن کە هاونیشتیمانیی خەڵکی پارێزگای دهۆکن. گیانیان لەدەستدا.

.

لە سنووری قەزای شێخان ئاگر لە کەمپی مام رەشان کەوتەوە، کە کوردانی ئێزدی تێیدا نیشتەجێن. بەڕێوەبەری ئۆفیسی هاوئاهەنگی و وەڵامدانەوەی قەیرانەکان لە دهۆک دەڵێت، پێنج کەرەڤانەی نیشتەجێبوون سووتاون، بەڵام زیانی گیانی نەبووە.

بڕیارە سبەی شەممە، تەرمی ئەو گەنجە دهۆکییەی لە لوبنان کوژرا، بگەڕێندرێتەوە هەرێمی کوردستان و لە شارەکەی خۆی بەخاک بسپێردرێت.

دایکی ئازاد، ئەو گەنجەی دهۆک کە لە 29ـی ئەم مانگە تەرمەکەی لە لوبنان دۆزرایەوە لەڕێگەی رووداوەوە باسی کوژرانی کوڕەکەی دەکات و دەڵێ هۆکاری کوشتنەکەی، کێشەیەکی کۆنی کۆمەڵایەتییە لەنێوان ئەوان و هەندێک خزمیان. برایەکیشی دەڵێ "بەگوتەی پارێزەرەکەمان، ئازاد ژەهرخوارد کراوە."

دارستانی سنەوبەر لە ناحیەی زاوێتە لە دهۆک، بە دووری حەوت کیلۆمەتر دەکەوێتە باکووری رۆژهەڵاتی شاری دهۆک، یەکەم دارستانی خۆڕسکی دار سنەوبەرە لە هەرێمی کوردستان.

بەهۆی پچڕانی کارەباوە، زیاتر لە 7 هەزار مریشک لە پەلەوەرخانەیەکی دهۆک مردارەوەبوون، لەکاتێکدا تەمەنی مریشکەکان 20 رۆژ بوون، بەڵام کاتێک کارەبای نیشتمانی بڕاوە، کرێکارەکان خەوتبوون و موەلیدەیان بەکارنەخستووە.

لە گوندی تۆپزاوای خواروو سەر بە ناحیەی رۆڤیا منداڵێک سەری دەکەوێتە بەر دەرگای حەوشەی ماڵەوە و گیان لەدەستدەدات.

یەکەمین پێشاندانی بەڵگەفیلمی 'شاردنەوەی سەدام' لەسەر ئاستی عێراق، لە فێستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی دهۆک پێشاندرا.

نزیکەی ساڵێکە کارەبای بازاڕی دهۆک بووەتە پریپەید و بەشی زۆری دووکانداران لێی رازین. دووکاندارێک دەڵێت، پێشتر مانگانە 200 هەزاریان دەدایە کارەبای موەلیدە، ئێستاش نزیکەی هەمان پارە دەدەن. تاوەکو ئێستا 5٪ـی کارەبای هاوبەشان لە پارێزگای دهۆک کراوەتە پریپەید.

خوێندکارێکی ئامێدی کە لە زانکۆی ئاکرێ دەخوێنێت، هەردوو قاچی لەکارکەوتوون و رۆژانە بە عەرەبانە دەچێتە زانکۆ. ئەو رژدە لەسەر خوێندنەکەی، بەڵام لەکاتی چوونی بۆ زانکۆ چەند ئاستەنگییەک دێنە پێشی.

هاووڵاتییەکی تەمەن 54 ساڵ، ئاوارەی شنگال لە کامپی چەمشکۆ لە زاخۆ بە گوللـەیەکی وێڵ گیانی لەدەستدا و تائێستا ناسنامەی تەقەرەکە دیار نییە.

پۆلیسی زاخۆ دەڵێت، بەیانیی ئەمڕۆ ئاوارەیەک لە کەمپی چەمشکۆ لە زاخۆ، بە گولـلە گیانی لەدەستدا و دەستیان بە لێکۆڵینەوە لە رووداوە کردووە.

بەشێکی گوندەکانی قەزای باتیفا لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ بەدەست نەبوونی هێڵی موبایل و ئینتەرنێتەوە دەناڵێنن. هاووڵاتییانی ئەو گوندانە داوا دەکەن تاوەری پەیوەندییان بۆ دابنرێت بۆ ئەوەی بێبەش نەبن لەو خزمەتگوزارییانە. بەشێکی خەڵکی ناچارن بۆ ئەنجامدانی پەیوەندییەکی تەلەفۆنی چەند کیلۆمەترێک ببڕن تاوەکو لە شوێنێکی بەرزەوە تەلەفۆنەکەیان بکەن.

هەنارەکەی لە جۆری شارەبان و مەهداویە.

ئومێد سەباح، سەرۆکی دیوانی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، "بڕیارە سبەی بەشێک لە 700 ملیار دینارەکە بگات و سبەی یان شەممە لیستی مووچە رادەگەیێنرێت."

شەوانە زنجیرە چیاکانی مەتین لە قەزای ئامێدی، لە سنووری پارێزگای دهۆک لەلایەن هێلیکۆپتەر و درۆنەکانی تورکیاوە بۆردوومان دەکرێت. ئەوەش دۆخی گوندنشینانی بناری چیاکانی سەخت کردووە و داوا لە حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەن چارەیەک بۆ رەوشی ئەوان بدۆزێتەوە.

لە گوندی بانورە لە سنووری ناحیەی گردەسێنی سەر بە قەزای ئاکرێی پارێزگای دهۆک هەورە برووسکە لە گەنجێک دەدات و گیان لەدەستدەدات.

رەعد ئیسماعیل جووتیارێکی خەڵکی بەردەڕەشە، 100 دۆنم زەویی بە پیاز چاندووە و پێشبینی دەکات 1500 تۆن بەرهەمی پیازی هەبێت، بەڵام دڵی بە بەرهەمەکەی خۆش نییە و دەڵێ زەرەر دەکات.

تابلۆی هەڵکوڵاوی سەنحاریب لە خنسی سەر بە قەزای شێخان لە سنووری پارێزگای دهۆک بە گەورەترین نەخشەی هەڵکوڵاوی شوێنەواری لەسەر ئاستی عێراق دادەنرێت. شوێنەوارەکە کە مێژووەکەی بۆ بەر لە 2700 ساڵ دەگەڕێتەوە، لەلایەن تیمێکی ئیتاڵییەوە نۆژەنکراوەتەوە.

هاونیشتمانییەکی تەمەن 56 ساڵ ئێوارەی ئەمڕۆ لە گوندی نیاوۆکی سەر بە ناحیەی گردەسێن لە سنووری ئاکرێ، هەورەبرووسکە لێیدا و بەهۆیەوە راستەوخۆ گیانی لەدەستدا.

کەرەم عیمرانی تەمەن حەوت ساڵ، لە رووداوەکەی حەمدانیە لە ساڵڕۆژی لەدایکبوونیدا لەگەڵ دایکی گیانیان لەدەستدا، دایکیشی هێشتا تەرمەکەی نەناسراوەتەوە و نەنێژراوە.

چیرۆکی دوای مەرگەساتەکەی حەمدانیە تەواو نابن، ئەمڕۆ 10 تەرمی دیکەی رووداوەکە بەخاک سپێردران. ژنێک کە 12 کەسی ماڵباتەکەی لەدەستداوە، لەکاتی بەخاکسپاردنی ئازیزانی، پڕ بە قوڕگی هاواری دەکرد و دەگریا. ژنێکی بەتەمەنیش کە نەوەکەی لە رووداوەکەدا گیانی لەدەستداوە، چەند جارێک وێنەی منداڵە ساواکەی ماچ کرد و بەکوڵ بۆی دەگریا.

شەوی رابردوو کارەساتێکی خەمناک لە حەمدانیە روویدا، لەنێو ئاهەنگێکی بووکگواستەوەدا لەپڕ ئاگر کەوتەوە و دەیان کەس گیانیان لەدەستدا و بریندار بوون.

.

ئەمشەو کاژێر 8:30 خولەک ئاگر لە خێوەتێکی کەمپی بەردەڕەش کە تایبەتە بە پەنابەرانی رۆژئاوای کوردستان، کەوتەوە و بەهۆیەوە منداڵێک گیانی لەدەستدا.

دوای ئەوەی دوێنێ تیمەکانی بەرگریی شارستانیی زاخۆ تەرمی گەنجێکیان بە خنکاوی لە رووباری دیجلە دۆزییەوە، پۆلیسی زاخۆ رایگەیاند، گەنجەکە هەوڵی داوە بە مەلەکردن بچێتە تورکیا.

ماوەی هەفتەیەکە فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا شەوانە بە چڕی بۆردوومانی ناوچە سنوورییەکانی ئامێدی دەکات، بەتایبەتی سۆرێ سگێرێ. جیاواز لە جارەکانی پێشوو، بۆردوومانەکان بە رۆژیش بەردەوامن

شەش ساڵ لەدوای کۆنتڕۆڵکردنەوەی موسڵ هێشتا گەڕان بەدوای تەرمەکاندا بەردەوامە. هەفتانە تیمەکانی بەرگریی شارستانیی شارەکە حەوت تا هەشت تەرم لەژێر داروپەردووی باڵەخانە و خانووە رووخاوەکان دەردەهێنن. موسڵی کۆن لەلای راستییەوە بەتەواوەتی وێران بووە.

168 پارچە زەوی لە سنووری شارەوانیی ئیبراهیم خەلیل کەوتوونەتە بەر هێڵی شەمەندەفەر. ئەو پارچە زەوییانە پێش ساڵی 2014 بە خەڵکی دراون و بەشێکیان خانوویان لەسەر کراوە. لەدوای 2014 شارەوانیی ناحیە لەلایەن وەزارەتی شارەوانیی هەرێمی کوردستانەوە ئاگادارکراوەتەوە رێگە بە دروستکردنی خانوو و باڵەخانە لەسەر ئەو پارچە زەوییانە نەدات. خەڵکیش داوای قەرەبووکردنەوەی دەکەن.

جێبەجێکردنی پڕۆژەی سەبکردنی شەقامەکانی ناوچەی پیشەسازیی بەردەڕەش بووەتە مایەی ناڕازیبوونی کاسبکاران، بەو هۆیەوە نزیکەی 100 فیتەر دەرگای دووکانەکانیان داخستووە.

شۆفێرێکی خەڵکی دهۆک کە پێنج ساڵە کاری گواستنەوەی خەڵک دەکات بۆ باکووری کوردستان و تورکیا، پێشتر مانگانە هەشت جار دەچووە باکووری کوردستان و تورکیا، بەڵام دوای ئەوەی بیمە (سیگورتە) رادەستی کۆمپانیایەکی خۆماڵی کرا، لە مانگێکدا تەنیا دووجار دەتوانێت لە سنووری ئیبراهیم خەلیل بپەڕێتەوە. دەشڵێت، نرخی بیمە گران بووە.

پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا شەش شوێنیان لە زنجیرە چیاکانی گارە بۆردوومان کرد.

جووتیارێکی دەڤەری دینارتێ بەرهەمە خۆماڵییەکانی ئەمساڵی لە چیا کۆکردەوە و بردنییە ئاکرێ. ئەو سەروکاری لەگەڵ بەرهەمی سماقە، سماقی بەنێوبانگی دۆستەک، بۆیە بە دەست و پەنجەکانی خۆی ئامادەی کردن بۆ کڕیاران و هەموو بەرهەمی ئەمساڵی لە فێستیڤاڵی بەرهەمە خۆماڵییەکانی ئاکرێدا فرۆشت.

بەڕێوەبەرایەتیی پۆلیسی دهۆک راگەیێندراوێکی بڵاوکردەوە و دەڵێت، بە بڕیاری وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دۆمبەڵە لە هەموو شوێنێکی دهۆک قەدەخە دەکرێت

بەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 24ی ئاب، گەنجێک لە گوندی گربیش سەر بە ناحیەی دینارتە لەکاتێکدا خۆی هەڵداوەتە نێو گۆمێکی ئاو، سەری بەر بەردێک کەوتووە و گیانی لەدەستداوە

بەرەبەیانی ئەمڕ تەرمی دوو کچ لە رووباری خازر لە نزیک گوندی خەلیلکان سەر بە ناحیەی گردەسێن دۆزرانەوە

هەر دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ گەشتیارێکی عەرەب لە گەلی زنتا لە ئاکرێ خنکا؛ بە گوتەی نێچیرڤان هەرکی، بەڕێوەبەری راگەیاندنی تەندروستیی ئاکرێ، جەنازەکەی لە داد پزیشکی ئاکرێیە و چاوەڕێی کەس و کاری دەکەن تاوەکو بێن و جەنازەکەی رادەست بکەن.

سرووشتە دڵڕفێن و باڵکێشی گوندەکە و کەمیی رووبەری ئاوەدانی هۆکاری سەرەکیی گرانبوونی زەویی ناوچەکەن. تاوەکو ئێستا گرانترین پارچە زەوی لە هروور فرۆشرابێت، زەوییەکی 600 مەتر دووجا بووە و بە بەهای 130 هەزار دۆلار فرۆشراوە. هەرزانترین پارچە زەویش، زەوییەکی 90 مەتر دووجا بووە و بە بەهای 10 هەزار دۆلار فرۆشراوە. نرخی زەوییەکان بەگوێرەی بەرزی و نزمی، دووری و نزیکیی لە شەقام و ئاو دەگۆڕێت. ئەنجوومەنی گوندەکە رێگە نادەن زەوی بە کەسانی دەرەوەی گوندەکە بفرۆشرێت و بۆ ئەوە، ژمارەیەک مەرجیان داناوە.

بۆردوومانەکانی تورکیا بوونەتە هۆی کەوتنەوەی ئاگر لە ناوچەی بەرێ گارەی لە ئامێدی کە بە سەتان دۆنەم دارستانی ناوچەکەی سووتاندووە. تاوەکو دێتیش ئاگرەکە زیاتر تەشەنە دەکات.

پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆ گەنجێکی تەمەن 30 ساڵ لە رووباری خازر لە سنووری بەردەڕەش خنکا. لە سەرەتای ئەمساڵەوە لە سنووری پارێزگای دهۆک، 18 کەس لە ئاودا خنکاون.

وارڤان رووباد ئۆتیزمی هەیە، تەمەنی 13 ساڵە و دایکی نەیتوانیوە بەدرێژایی تەمەنی لێی دووربکەوێتەوە. خواردن گرنگترین بەشی ژیانی ئەو منداڵە ئۆتیزمەیە و هەرشتێک دایک و باوکی بیدەنێ، سەرەتا لەسەر زەوی دیڕێژێت دواتر دەیخوات.

لەنێو چاکسازییەکەدا، 50 نەوجەوان هەن. بەگوێرەی خولیاکەیان بەسەر چەند گرووپێکدا دابەشکراون؛ گرووپێک تابڵۆ دەنەخشێنێت، یەكێکی دیکە سەرتراشی دەکات. لەلایەکی دیکە، کۆمپیوتەر و تەکنەلۆژیای سەردەم هەن و بۆ خانمانیش دروار، کاری دەستی هەن. بەرهەمەکانیشیان لەڕێگەی پێشانگاوە دەفرۆشرێت.

بەپێی ئامارە فەرمییەکان لەسەرەتای ئەمساڵەوە تاوەکو ئێستا 15 کەس لە سنووری پارێزگای دهۆک و ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ لە ئاودا خنکاون.

ئێستا گەیشت

درەنگی شەو ئاگر لە کەمپی داودیەی ئاوارەکانی شنگال لە سنووری ئامێدی کەوتەوە. ئاگرکەوتنەوەکە نزیک کاژێر دووی شەو بوو و بەهۆیەوە 17 کەرەڤان سووتان. ئاوارەیەک، کە سێ کەرەڤانی بە تەواوی کەلوپەلەوە سووتاوە دەڵێت، تەنیا توانی منداڵەکانی رزگار بکات.

لە ساڵی 2014ەوە دوای هێرشی داعش بۆ سەر شنگال نزیکەی 360 کەس لە شنگال ئاوارە بوون و تاوەکو ئێستا زۆربەیان لە هەرێمی کوردستان بە تایبەت لە پارێزگای دهۆک لەنێو کەمپ و ناو شارەکان نیشتەجێن.

دوو هاوژینی نیڤشکان (خاوەن پێداویستیی تایبەت) دوای 30 ساڵ لە ژیان لەنێو خانوویەکی بێسەروبەر، بوونە خاوەنی خانوویەک. ئەو دوو هاوژینە نیڤشکانە، کە بەیەکەوە پێنج منداڵیان هەن، دانیشتووی کۆمەڵگەی سیریێن لە ناحیەی شیلادزێ و لەلایەن رێکخراوێکی خێرخوازییەوە خانوویەکیان پێشکێش کرا.

زنجیرە چیای مەتین لە سنووری ئامێدی لە پارێزگای دهۆک لەژێر بۆردوومانێکی چڕدایە، قورسایی ئۆپەراسیۆنی چنگ قوفڵ کەوتووتەوە دەڤەری نهێلێ و ئاگری شەڕی تورکیا و پەکەکە لە دەڤەرەکە فراوانتر بووە.

رووپێویی ئابووری لە هەرێمی کوردستان دەستیپێکرد. لە دهۆک تیمەکانی بەڕێوەبەرایەتیی ئامار بڵاوبوونەتەوە بەنێو گەڕەکەکاندا و داتا و زانیاری کۆدەکەنەوە. هەر خێزانێک کە تیمەکان سەردانی دەکەن، زانیاریی تەواویان لێوەردەگرن. ئەو فۆڕمەی خەڵک پڕیدەکەنەوە، زانیاری لەبارەی 24 لایەنی ژیانیان لەخۆدەگرێت

لەماوەی 18 رۆژی مانگی تەممووزی 2023، جگە لە نۆی مانگ، تورکیا هەموو رۆژێک بۆردوومانی چیای مەتینا، کورەژار و گارەی لە قەزای ئامێدی کردووە، لەئەنجامدا سێ روودانی ئاگرکەوتنەوە دروست بوون و سەتان دۆنم دارستان و پاوەنیش سووتاون.

حاجی عەبدۆخان، جووتیارێکی دەشتی سلێڤانەییە لە قەزای سێمێل، ئەمساڵ هەزار تۆن بەرهەمی گەنمی هەبووە و دەڵێت، تەنیا 200 تۆنی لێ وەرگیراوە لە سایلۆ، ئەوانی دیکە بەشێکی فرۆشتووەتە بازرگان و دەشڵێت، 170 تۆنی ماوە و نازانێت چی لێبکات.

ماوەی نزیکەی مانگێكە تورکیا بۆردوومانەکانی لە سنووری قەزای ئامێدی و ئاکرێ چڕترکردووەتەوە و رۆژانە زنجیرە چیای مەتین و گارە لە ئامێدی و دەڤەری زێبار لە ناحیەی دینارتەی سەر بە قەزا ئاکرێ بۆردووماندەکات.

پرسی خراپیی کوالێتیی گازی موەلیدە لە دهۆک تازە نییە و لە ساڵی 2014ـەوە سەریهەڵداوە، دوای ئەوەی ئەو گازەی وەک هاوکاری بەسەر خاوەن مووەلیدەکان دابەش دەکرا، راگیرا. ئەوکاتە هەر لیترێکی بە 415 دینار بوو، ئێستا هەر لیترێکی بە 650 هەتاوەکو 1000 دینارە.

ئەمشەو لە دوو رووداوی هاتووچۆدا لە سنووری زاخۆ، چوار کەس بریندار بوون. تەندروستیی زاخۆ دەڵێت، برینی هەرچواریان سووکە و چارەسەری پێویستیان بۆ کراوە.

بەگوێرەی ئامارە فەرمییەکان، لە سەرەتای وەرزی گەرمای ئەمساڵەوە تاوەکو ئێستا، 13 کەس لە پارێزگای دهۆک و ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ لە ئاودا خنکاون.

ئێوارەی ئەمڕۆ لە نزیک گوندی چەم سیرمۆ لە زاخۆ لەکاتی مەلەکردندا گەنجێک لە ئاوی رووباری خابوور خنکا.

لە رۆژانی جەژندا لە مەیدانی ئاژەڵانی دهۆک قەرەباڵخییەکی زۆر دروستبوو، بەشێک لە هاونیشتمانییان هەر لەوێ ئاژەڵەکانیان دەکڕی و لەنێو دووکانە کاتییەکانی مەیدانەکەدا سەریان دەبڕی و دەیانکردە قوربانی. ئەمە لەکاتێکدایە کە لە سەربڕخانەکاندا تەنیا 8 گوێرەکە و 10 مەڕ کرانە قوربانی.

لە گوندی هرووری دەڤەری بەرواری باڵا، وەکو نەریتی باب و باپیرانیان ئەم جەژنەش گوندنشینان لە ماڵێکی گوندەکە کۆبوونەوە و بەیەکەوە ژەمی بەیانییان خوارد.

بەرزبوونەوەی نرخی مەڕوماڵات لە دهۆک بازاڕی کڕین و فرۆشتنی بۆ جەژنی قوربان لاواز کردووە. لە مەیدانی ئاژەڵانی سێمێل کڕیار کەم و تاک و تەران. کڕیارێک بە 600 هەزار دینار دوو سەر مەڕی کڕیوە، لەکاتێکدا ساڵی رابردوو بەو پارەیە دەیتوانی سێ سەر بکڕێت

پەیامنێری رووداو رایگەیاند، نیوەڕۆی ئەمڕۆ شەممە، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا بۆ ماوەی کاژێرێک زنجیرە چیاکانی مەتین و دەڤەری نهێلێ یان لە سنووری ئامێدی بۆردوومان کرد.

لە دوو هەفتەدا سێ کەس لە رووباری خازر لە سنووری قەزای بەردەڕەش خنکاون. محەممەد فەریقی 21 ساڵ دوایین کەس بووە کە خنکاوە، باوکی چووەتە شوێنی رووداوەکە و دەڵێت، "جەرگم سووتاوە."

شەوی رابردوو لە شاری دهۆک ژنێکی تەمەن 54 ساڵ لەکاتی شایی و ئاهەنگی هاوسەرگیریی کوڕەکەیدا کەوتووە و گیانی لەدەستداوە

درەنگانی شەوی رابردوو پۆلیسی ئاکرێ پێنج کەسیان بە تۆمەتی ئەنجامدانی قوماری ئەلیکترۆنی دەستگیرکرد.

وشکەساڵی و کەمی بارانباراین، وایکردووە بەشێک لە هاووڵاتییان حوشترەکانیان لە دەشتی نەینەوا ببەنە چیاکانی پارێزگای دهۆک. محەممەد عوبەید، خەڵکی کۆمەڵگەی ریسالەیە لە بەعاج و دەڵێت، ساڵێکە حوشترەکانی بردووەتە گوندی باجلۆر لە دهۆک و فێری ژیانی ئەوێ بوون.

لەگەڵ دەستپێکردنی وەرزی گەرما، دانیشتووانی گوندی بالەتە لە دهۆک دەستیان کردووە بە کڕینی ئاوی خواردنەوە بە تانکەر، چونکە سەرچاوەی ئاوی گوندەکە، کانییە، بەڵام ئاوەکە وشکی کردووە و ناچارن بە تانکەر بیکڕن. ئەمە لەکاتێکدایە کە لە 10 ساڵی رابردوودا ئاوی ژێر زەوی لە پارێزگاکە نزیکە 30 مەتر داکەوتووە.

دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ مێرمنداڵێک لە کاتی مەلەکردن لە رووباری خازر لە نزیک پردی مەندان لە سنووری قەزای بەردەڕەش، خنکا.

لە گەڕەکی 94ـی باداوەی هەولێر، کوڕێک بە چەقۆ دراوسێیەکی خۆی کوشت. کوژراوەکە ناوی حەسەن خەلیلە، تەمەنی 21 ساڵ بوو و لە کارگەیەکی ئەلەمینیۆم کاری دەکرد. هیشتا بە فەرمی نەگوتراوە؛ بکوژ بۆچی کوشتوویەتی، بەڵام قسە هەیە لەسەر کێشەیەکی کۆمەڵایەتی بووبێت. سێ کەس لەسەر ئەم رووداوە دەستگیرکراون و ماڵی "بکوژ"، کە دیواریان لەگەڵ ماڵی کوژراو یەکە، هەڵاتوون.

ژنێکی تەمەن 67 ساڵی کوردی ئێزدی کە نۆ ساڵە لە کەمپی شاریای سنووری پارێزگای دهۆک نیشتەجێیە، لەگەڵ خانەوادەکەی دەگەڕێتەوە شنگال و دەڵێت، هەموو کارەکانی تەواو کردووە بۆ گەڕانەوە، بەڵام خانووەیان وێران بووە و تاوەکو ئێستاش لە شنگال کێشەی ئاو و کارەبایان هەیە.

بەیانیی ئەمڕۆ شارەوانیی ناحیەی دینارتە لە سنووری ئاکرێ 17 مانگای دەستبەسەر کرد و دەڵێت، ببوونە هۆی بێزاری دانیشتووانی ناحیەکە.

قوتابییانی قوتابخانەی کادمس لە دهۆک خوێندنی ئەمساڵیان تەواوکرد و چوونە سەر سەکۆی شانۆ و بە توانایەکی بەرزی هونەری و متمانەبەخۆبوونەوە، بە گرووپ گۆرانییان گوت و سەمایان کرد. خوێندنی کادمس، لەسەر سیستمی سابیس دانراوە و قوتابییەکانی زۆر و باش فیردەبن.

بۆنی ژمارەیەک تانکی کە ئاوی ئاوەڕۆی تێدا گلدەدرێتەوە، بووەتە مایەی بێزاریی دوو پڕۆژەی نیشتەجێبوون لە دهۆک. دانیشتوویەکی پڕۆژەکە چوار ساڵە شوقەیەکی لەوێ کڕیوە، بەڵام بەهۆی بۆنی ناخۆشەوە هێشتا نەیتوانیوە لەگەڵ خێزانەکەی بچێتە ناو باخچەکەی هەناسەیەک هەڵمژێت

#SUMMARY#