سەرۆکی فراکسیۆنی سۆسیال دیموکراتەکان-ئەڵمانیا بۆ کوردەکان: دەنگ بە ئەڵمانیایەکی باش بدەن

20-01-2025
ئاڵا شاڵی
ئاڵا شاڵی
نیشانەکردن هەڵبژاردن لە ئەڵمانیا
A+ A-
 
رووداو دیجیتاڵ 

لە چاوپێکەوتنێکی تایبەتدا لەگەڵ رووداو، د. رۆلف مویتسنیش، سەرۆکی فراکسیۆنی پارتی سۆسیال دیموکراتەکان لە پەرلەمانی ئەڵمانیا، نیگەرانیی خۆی سەبارەت بە گەڕانەوەی ترەمپ بۆ دەسەڵات دەربڕی و رایگەیاند کە ئەگەری رووبەڕووبوونەوەی ئابووری و بازرگانی لەگەڵ ئەمریکا هەیە.
 
رۆلف مویتسنیش، سەرۆکی فراکسیۆنی پارتی سۆسیال دیموکراتەکان لە پەرلەمانی ئەڵمانیا کەسایەتییەکی گرنگی پارتی سۆسیال دیموکراتەکانە، لە هەموو دانوستاندنەکاندا ئەم سەرۆکایەتی کردووە و دەکات.
 
سەبارەت بە دۆخی ناوخۆی ئەڵمانیا، مویتسنیش باسی لە گرنگیی بەرەنگاربوونەوەی راستڕۆ تووندڕەوەکان کرد و رەخنەی لە پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا AFD گرت کە "تێڕوانینێکی نامرۆڤانە"یان هەیە. هەروەها جەختی لەسەر پێویستیی بەهێزکردنی ئاسایشی ناوخۆ و رێکخستنی کۆچ کردەوە.
 
سەرۆکی فراکسیۆنی پارتی سۆسیال دیموکراتەکان داوا لە دەنگدەرانی کورد دەکات کە بەشداری لە هەڵبژاردن بکەن و دەنگ بە "ئەڵمانیایەکی باش" بدەن، و ئاماژەی بەوە کرد کە پارتەکەی خەباتی بەردەوام بۆ پاراستنی دیموکراسی دەکات.
 
هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ دکتۆر رۆلف مویتسنیش، سەرۆکی فراکسیۆنی پارتی سۆسیال دیموکراتەکان لە پەرلەمانی ئەڵمانیا
 
ئاڵا شاڵی: بەرێز دکتۆر مویتسنیش، سوپاس بۆ ئەم چاوپێکەوتنە. پرسیاری یەکەمم ئەوەیە کە ئێستا ترەمپ دووبارە گەڕایەوە بۆ دەسەڵات، ئەڵمانیا و ئەورووپا چاوەڕێی چ گۆرانکارییەک لە ئەمریکا دەکەن و لە چی دەترسن؟ 
 
رۆلف مویتسنیش: ئێمە هەموو شتێک نازانین، بەڵام پێمان وایە دڵنیاین کە رووبەڕووبوونەوەیەک لەسەر ئابووری و بازرگانی دروست دەبێت، ئەگەر ئەو پێناسە بسەپێنێت، ئەمە دەکرێت ببێتە هۆی لەدەستدانی کار لە ئەڵمانیا. ئێمە ئەمەمان ناوێت. ئێمە بازرگانیی ئازادمان دەوێت، بە تایبەتی کە ئەم بازرگانییە بە نرخی دامپینگ نەبێت، چونکە ئەمەش دەکرێت ببێتە ئەنجامێکی سیاسەتەکانی ترەمپ. ترەمپ ئێستا تاوانبارێکی سزادراوە، یەکەمین کەسە لە کۆشکی سپی. ئەوەی کە ئەمە چی دەگەیێنێت بۆ بەها و پەیوەندییە هاوبەشەکانمان، ئێستا ناتوانین بە تەواوی هەڵیبسەنگێنین.
 
ئاڵا شاڵی: لەو باوەڕەدان کە ئەو بتوانێت کۆتایی بە شەری رووسیا و ئۆکراینا بهێنێت؟
 
رۆلف مویتسنیش: لانیکەم ئەو بانگەشەی ئەوە دەکات کە دەتوانێت ئەمە لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا جێبەجێ بکات. لە لایەکی دیکەوە، ئەو پێشتر لە سەردەمی سەرۆکایەتی یەکەمیدا بانگەشەی ئەوەی کردبوو کە ئاشتی دەهێنێتە نیمچە دوورگەی کۆریا. وەک دەزانن، ئەو لەو کاتەدا لە هێڵی جیاکردنەوە بوو، هەروەها لە ئاسیاش چەند جارێک لەگەڵ رژێمی کۆریای باکوور کۆبووەوە، بەڵام سەرکەوتوو نەبوو. من ئاواتەخوازم کە هەموو لایەک بەشداری بکەن لە کۆتایی هێنان بە شەڕی ئۆکرانیا زۆر بە خێرایی و ئاشتییەکی متمانەپێکراو بەدەست بهێنین، بەڵام نەک بە سەر ئۆکراینادا.
 
ئاڵا شاڵی: بەرێز دکتۆر مویتسنیش، دەگەرێمەوە بۆ ناوخۆی ئەڵمانیا کە ئێستا لە گەرمەی هەڵبژاردندایە و بەپێی راپرسییەکان بێت سۆسیال دیموکراتەکان زۆر دەنگ لە دەست دەدەن، ئێوە دەتانەوێت چۆن متمانەی دەنگدەرانتان دووبارە بە دەست بێهننەوە تاوەکو ببنە دووەم هێز لە ئەڵمانیا؟
 
رۆلف مویتسنیش: بێگومان ئەنجامدانی هەڵمەتی هەڵبژاردن لە زستاندا وەک ئەوەی ئێمە بە ئاسایی دەیزانین، لەگەڵ چالاکی شەقام و کۆبوونەوەی دەرەوە، کارێکی قورسە. بۆیە ئێستا لەم شوێنە داخراوانەدا کۆدەبینەوە. ئێمە تەنیا نیگەرانییەکان ناگۆڕینەوە، کە خەڵک نیگەرانی زۆریان هەیە، بەڵکو بەرنامەکەشمان روون دەکەینەوە. هەروەها دەڵێین کە بەربژێرەکانمان، راوێژکاری فیدڕاڵ، لەگەڵ بەرنامەکەدا دەگونجێت. من بڕوام وایە کە دەتوانین بەشدارییەکی باش بکەین، بەتایبەتی بۆ کرێکاران، لە دابینکردنی کاری پیشەسازی، بەڵام ئێمە بۆ پەروەردەی باش و پێداویستییە سەرەتاییەکانی منداڵان و گەنجانیش باشین، چونکە ئەمانە بنەمای داهاتووی وڵاتەکەمانن.
 
ئاڵا شاڵی: باشە بۆچی تا دێت دەنگی راستڕەوە تووندڕەوەکان لە ئەڵمانیا زیاتر و بەهێزتر دەبێت؟ باشە پارتەکەتان چۆن دەیەوێت رووبەڕووی ئەمە بێتەوە، وەکو بۆ بەرێزتانم باسکرد زۆر دەنگدەر لە بانگەشەی هەڵبژاردنی پارتی جێگرەوە دەترسن و دەڵێن بەڵێنەکانی سەرۆکی پارتە کە ترسێنەرە و کەس ناپرسێت ئەو بەڵێنانەی چۆن جێبەجێ کات؟
 
رۆلف مویتسنیش: بەڵام تەنیا باسی دارایی نییە، بەڵکو تێڕوانینی AFD بۆ مرۆڤایەتییە. ئەمەش تەنیا تێڕوانینیان نییە بەرامبەر ئەوانەی هاتوونەتە ئەڵمانیا. لە نەخۆشخانەی ماگدێبۆرگ، دوای هێرشەکە، هیچ کەسێک نەدەمایەوە ئەگەر پەرستار و پزیشکە بیانییەکان یارمەتی نەدابێ. AFD ئەمە لەبیر دەکات، بەڵام من کەسیی لەبیری ناکەم. ئەوەی دەمەوێت بیڵێم ئەوەیە کە AFD نایەوێت منداڵانی خاوەن پێداویستیی تایبەت لە سیستەمی خوێندن بن. پێویستە ئەمە بۆ خەڵک روون بکەینەوە چونکە ئەمە جیاکارییە دژی ئەوانەی پێویستیان بە پشتگیری ئێمەیە. ئەگەر خەڵک وەک ناڕەزایی دەنگ بەو پارتانە بدەن، دەبینن کە هیچ شتێکی باش ناکەن. پێویستە ئەمە بۆ هەموو کەسێک لە ئەڵمانیا روون بکەینەوە لەو هەفتانەی کە ماون.
 
ئاڵا شاڵی: باشە. یەکێک لە گرنگترین پرسەکان کە دەنگدەران لە ئەڵمانیا زۆر بەلایانەوە گرنگە، پرسی ئاسایشی ناوخۆیە، پرسی کۆچبەرانە. دەتوانن بە وردی پرۆگرامی پارتەکەتان بخەنە روو. هەروەها زۆر کەس دەیەوێت بزانێت ئەو کەسانەی کە خەڵکی سووریان تەنیا خاوەنی مافی مانەوەی کاتین دێپۆرتی سوریا دەکرێنەوە؟
 
رۆلف مویتسنیش: ئێمە دەمانەوێت ئاسایشی ناوخۆ بەهێزتر بكرێت. لەم كۆبوونەوەیەدا، منیش روونم كردەوە كە دەمەوێت هەمان ئەو ئامرازانەم هەبێت كە هەندێك دەوڵەت بۆ دژە تیرۆر هەیانە، بەڵام دەشمەوێت باسی تاوانی رێكخراو، تاوانی مافیایی و سپیكردنەوەی پارە بكەم كە لە وڵاتەكەماندا بەردەوامە. ئەمە هەمووی بەشێكە لە بەرنامەی ئاسایشی ناوخۆ، لە لایەكی دیکەوە، دەمەوێت زۆر بە روونی بڵێم كە ئەم حكومەتە، هەرچی بیری لێ بكرێتەوە، گۆڕانكارییەكی بنەڕەتی لە سیاسەتی كۆچدا بەدەست هێناوە. لە لایەكەوە، كرێكاری شارەزامان هێناوەتە وڵاتەكەمان. ئێمە دەمانەوێت كرێكاری شارەزای زیاتریش بێن، چونكە ئەگەر نا، ناتوانین ئابورییەكەمان بەڕێوە ببەین. یاسایەكی نوێی هاوڵاتیبوونمان دروستكردووە كە خەڵك دەتوانن لە سەرەتاوە هاوڵاتیبوونی دووانەیی بەدەست بهێنن، بەڵام لە لایەكی دیکەوە، سیاسەتێكی كۆچیش كە ئەو كەسانەی داوای پاراستن دەكەن دەتوانن پاراستن وەربگرن. بەڵام ئەگەر ئەم پاراستنە چی دیکە پێویست نەبێت و ئەم كەسانە نە مۆڵەتی كاركردنیان هەبێت و نە مۆڵەتی مانەوە، ئەوا دەبێت وڵاتەكەمان بەجێ بهێڵن، ئەمەش بە هەمان شێوە بەشێكە لێی. ئێستا نازانین دۆخی سووریا چۆن پەرە دەستێنێت. كەس نازانێت ئایا رژێم مافی كەمینەكان لە سووریا قبووڵ دەكات، ئایا لەوانەیە هێشتا ململانێیەك هەبێت، وڵاتێكیش كە لە شەڕی ناوخۆوە دەردەچێت ناتوانێت بە شەوێك ئارام بێت. بۆیە، زۆر بە وریاییەوە خەڵك ناگەڕێنینەوە كە لەو وڵاتەدا ئاسایشیان نابێت، بەڵام ئەوانەی دەتوانن بگەڕێنەوە دەبێت بگەڕێنەوە.
 
 
ئاڵا شاڵی: زۆر کەس لە ئەڵمانیا دەڵێن دیموکراسی ئەڵمانیا لە ژێر هەرەشەیەکی تووند دایە، بەررێزتانش هەمان بۆچوونتان هەیە؟ دەترسن دیموکرسی لە دەست بدەن؟ باشە چیتان هەیە بۆ دەنگدەرانی کورد لە ئەڵمانیا کە ژمارەیان بە هەزارانە و دەچنە سەر سندوقی دەنگادان؟
 
رۆلف مویتسنیش: من نیگەرانی دیموکراسیم. دیموکراسی شێوازێکی حوکمڕانی نییە کە تاهەتایە بمێنێتەوە، بەڵکو دەبێت بەردەوام خەباتی بۆ بکرێت. دەتوانن ببینن کە چەند خێرا دیموکراسییەکان دەڕووخێن. تەنیا ئێستا سەیری نەمسا بکەن، چۆن پارتێکی پارێزگار دەیەوێت رێگە بە پارتێکی بیانی بدات سەرکردایەتی بکات. بۆ ئەو دەنگدەرانەی کە لە کوردستانەوە هاتوون بۆ لامان، دەمەوێت بڵێم، ئەگەر لە وڵاتەکەمان ماڵی خۆتان دۆزیوەتەوە -من زۆر کەس دەناسم کە وایان کردووە- تکایە دەنگ بۆ ئەڵمانیایەکی باش بدەن. من پێموایە، وەک دەزانن، پارتی سۆسیال دیموکرات ئەڵمانیایەکی باشی دەوێت.

 

 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

کۆبوونەوەی نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ شێخ ئه‌حمه‌د ئه‌لعه‌بدوڵڵا ئه‌لئه‌حمه‌د ئه‌لسه‌باح، سه‌رۆكوه‌زيرانى كوێت

نێچیرڤان بارزانی و سەرۆکوەزیرانی کوێت جەخت لە فراوانکردنی هاریکاریی هاوبەش دەکەنەوە

سەرۆکی هەرێمی کوردستان و سەرۆکوەزیرانی کوێت لە میونشن کۆبوونەوە، لە کۆبوونەوەکەدا جەختیان لە فراوانکردنی هاریکاریی هاوبەشی نێوانیان و پاراستنی مافی تەواوی پێکهاتەکانی سووریا کردووەتەوە