بەغدا ناردنی مووچەی بە جێبەجێکردنی مەرجەکانەوە بەستووەتەوە

21-08-2025
ئەحمەد حەمید
ئەحمەد حەمید
A+ A-
 
رووداو دیجیتاڵ 

دوای دوو رۆژ لە گفتوگۆی چڕ لە بەغدا، شاندی دانوستاندنکاری حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبێ گەیشتن بەهیچ رێککەوتنێک لەگەڵ وەزارەتی دارایی عێراق، گەڕایەوە هەولێر. هۆکاری سەرەکیی رێکنەکەوتنەکەش سووربوونی هەردوولایە لەسەر هەڵوێستەکانیان، بەتایبەتی لەسەر پرسی داهاتی نانەوتی.
 
سەرچاوەیەکی ئاگادار بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، کۆبوونەوەکانی شاندی هەرێمی کوردستان و تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق، گەیشتوونەتە بنبەست و هیچ پێشکەوتنێکیان بەخۆوە نەبینیوە. بڕیارە شاندەکە رۆژی یەکشەممەی داهاتوو جارێکی دیکە بگەڕێتەوە بەغدا بۆ دەستپێکردنەوەی خولێکی نوێی گفتوگۆ.
 
خاڵی سەرەکیی ناکۆکییەکان لەسەر پێناسە و میکانیزمی رادەستکردنی داهاتە نانەوتییەکانە. شاندی هەرێمی کوردستان داوای کردووە پشت بە هەندێک یاسا و بڕیاری سەردەمی حوکمی زاتی و یاساکانی پەرلەمانی کوردستان ببەسترێت کە بەگوێرەی ئەوان 100%ـی داهاتی باج و رەسمە نێوخۆییەکان بۆ هەرێمی کوردستان و 50%ـی داهاتی گومرگەکان و دەروازە سنوورییەکان بۆ بەغدا بێت.
 
لە بەرامبەردا، تەیف سامی بە شاندەکەی گوتووە: "ئێمە لە عێراقێکی فیدراڵیی نوێداین و کار بە یاسای بودجە و یاسای ئیدارەی دارایی دەکەین، نەک یاساکانی پێش ساڵی 2003." وەزیری دارایی عێراق جەختی لەوە کردووەتەوە، تاوەکو بڕیارەکانی ئەنجوومەنی وەزیران وەکو خۆی جێبەجێ نەکرێن، مووچەی مانگی حوزەیران رەوانەی هەرێمی کوردستان ناکرێت.
 
سەبارەت بە پرسی نەوت، حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی لەسەر بنەما گشتییەکان رێککەوتوون. حەیان عەبدولغەنی، وەزیری نەوتی عێراق، لە کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیران رایگەیاندووە لەگەڵ هەرێمی کوردستان رێککەوتوون، بەڵام کێشەکە لەلای کۆمپانیا نەوتییەکانە.
 
کۆمپانیاکان داوای واژۆکردنی رێککەوتنێکی سێقۆڵی دەکەن لەنێوان (حکومەتی هەرێمی کوردستان، حکومەتی عێراق، کۆمپانیاکان) بۆ دەستپێکردنەوەی هەنار دەکردن، بەڵام بەغدا ئەوە رەتدەکاتەوە و نایەوێت پابەندییە یاسایی و داراییەکانی گرێبەستەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆمپانیاکان بگرێتە ئەستۆ و بە کێشەیەکی نێوان هەولێر و کۆمپانیاکانی دەزانێت.
 
بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی دەست رووداو کەوتوون، هەوڵێکی دیپلۆماسی هەیە بۆ گۆڕینی وشەیەک لە بڕیارەکەی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقدا، کە رەنگە ببێتە کلیلی کردنەوەی گرێکوێرەکە.
 
لە بڕیارەکەدا هاتووە، مووچەی مانگی حوزەیران "دوای" (بعد) جێبەجێکردنی چەند خاڵێک خەرج دەکرێت. ئێستا هەوڵ هەیە وشەی "دوای" (بعد) بگۆڕدرێت بە وشەی "لەگەڵ" (مع). ئەگەر ئەو گۆڕانکارییە بکرێت، واتای ئەوەیە مووچەی مانگی حوزەیران هاوکات لەگەڵ دەستکردن بە جێبەجێکردنی خاڵەکان (رادەستکردنی داهاتی نانەوتی و کارکردن بۆ هەناردەکردنەوەی نەوت) خەرج دەکرێت.
 
بەڵام گۆڕینی ئەم وشەیە ئاسان نییە و پێویستی بە بڕیارێکی نوێی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقە، کە هەوڵەکان بۆ ئەو مەبەستە بەردەوامن.
 

 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە