وەزیری کۆچبەرانی نۆردراینڤێستفالن: بەپێی پڕۆژەیەک خەڵک دەتوانێت بە گرێبەستی کارەوە لە هەولێرەوە بفڕێت بۆ کۆڵن

 

ئەو وەزیرە کە سەر بە پارتی دیموکراتیی ئازادی ئەڵمانیایە لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ ئاڵا شاڵی لە رۆژی پێنجشەممە 16-12-2021 ئەو قسانەی کرد، هەڤپەیڤینەکە لە رۆژی 23-12 کاژێر 21:00 پەخشکرا کە تێیدا ئەوەشی گوت، "ئێستا دەتوانم بڵێم کۆمپانیا بچووک و مامناوەندییەکانی بەشی کاری دەست بەدوای هێزی دەستی کاردا دەگەڕێن و پێویستی زۆریان بە کرێکار و دەستی کاری باشە، ئەوانەی خاوەن توانان و خاوەنی بڕوانامەی بەرزن چانسی زۆرباشیان دەبێت لە بازاڕی کاری ئەڵمانیا."

 

ئاڵا شاڵی لێی پرسی کە ئایا پلانتان هەیە لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان گفتوگۆ سەبارەت هێنانی دەستی کار لە هەرێمی کوردستانەوە بۆ ئەڵمانیا بکەن؟ ئەو بەرپرسە وەڵامی دایەوە، "من بە گەشبینییەوە لێی دەڕوانم! من خۆم لە پەیوەندییەکی باشدام لەگەڵ بەرپرسانی باکووری عێراق و گفتوگۆکانمان باشن، هەروەها خۆم لە هەولێر و دهۆک بووم و، زۆر حەزم لەو ناوچەیەیە، لانەی مرۆڤایەتییە، هەروەها ناوچەیەکی دیموکراسییە و، مەبەستمانە و دەمانەوێت بەشداربین لە پشتگیریکردنی سەقامگیرییەکەی، بەڕای من کۆچی درێژخایەن Secular Migration بۆ پەیوەندیی هەردوولا باشە و هەردوولا سوودمەند دەبن. بەگشتی خوازیارم لەگەڵ باکووری عێراقی کوردی پێکەوە کار بکەین و پەیوەندییەکانمان بەهێزتر بکەین."

 

 

 

یوئاخم شتامپ: منیش زۆر خۆشحاڵم سوپاس بۆ ئێوە.

 

 

یوئاخم شتامپ: بەڵێ کێشەکە لەوەدایە دیکتاتۆری بێلاڕووس لۆکاشێنکۆ بە ئەنقەست و بە زانیاری هەڵە خەڵکی هێناوە بۆ بێلاڕووس، بۆ مینسک، بەڵێنی پێداون کە بەشێوەیەکی ئاسان دەتوانن بگەنە ئەوروپا، کە ئەمە بەهیچ شێوەیەک وانییە، چونکە سنوورەکانی ئەوروپا داخراون، ئەوەی بۆ ئێمە زۆر گرنگە ئەوەیە، ئێمە ئێستا سیاسەتێکی نوێی کۆچبەریمان دەبێت، کە رێگە دەدات لە رێگەی گرێبەستی کارەوە کێ دەیەوێت و دەتوانێت لە وڵاتانی دیکەوەبێت بۆ ئەڵمانیا. بۆ ئەو کارەش بۆرسەی کار دروستدەکەین، هەروەها دەرفەتی زۆرتر دەڕەخسێت. دەبێ ئامادەکاری بۆ هەنگاوە یاساییەکان بکرێت، کەواتە لە داهاتوودا رێگەی فەرمی دەبێت بۆ گەشتنە بازاڕی کار لە ئەڵمانیا. بۆ من گرنگە لێرەوە بە بینەران بڵێم گەیشتنە ئەوروپا لە رێگەی بێلاڕووس و لوکاشێنکۆوە بێهوودەیە و سوودی نییە.

 

 

یوئاخم شتامپ: چونکە ئەوانە کۆچبەر نین، ئەوانە ئاوارەن و بەدوای ژیانێکی باشتردا بگەڕێن، ئەگەر بەدوای شوێنێکدا دەگەڕێن کە ژیانیان پارێزراوبێت، ئەوا دەبێت لە بێلاڕووس بمێننەوە و پارێزاو دەبن، بەڵام راستییەکە ئەوەیە لوکاشێنکۆ ئەو مرۆڤانە بە قسەی بریقەدار و ناڕاست هەڵخەڵەتاندوون، گوایە لەو رێگەیەوە بە ئاسانی دەتوانن بگەنە وڵاتانی ئەوروپا، بەڵام ئاوا نابێت، ئەوەی دەبێت کە باسم لێوەکرد بە فەرمی لە رێگەی یاساییەوە رێگەیان بۆ ئاسان بکەین بۆ بازاڕی هەلی کاری ئەڵمانیا. تاکە چارەسەر رێگەی یاساییە، تکایە گوێ لە لوکاشێنکۆ مەگرن، ئەو دیکتاتۆر و تاوانکارە، ئێمە نامانەوێت لەگەڵ ئەو کار بکەین . 

 

 

یوئاخم شتامپ: ئێمە دەبێت ئەوە بزانین ئەم کۆچبەرانەی ئێستا کۆچبەری کلاسیکی نین، بەڵکو ئەوانە ئاوارەن کە دەیانەوێت ژیانێکی دیکە بۆ خۆیان دروستبکەن و دەیانەوێت بێن لە ئەڵمانیا و وڵاتانی دیکەی ئەوروپا کار بکەن، ئەمانە هەموویان ئەو خەڵکانەن کە گەشتەکەیان لە رێگەی نووسینگەی گەشتیارییەوە بۆ بێلاڕووس و بۆ مینسک کڕیوە و توانای ئەو خەرجیانەیان هەبووە، کەواتە ئەوانە کەسیان کێشەی سیاسیان نەبووە و ژیانیان لە مەترسیدا نەبووە، خۆ ئەگەر وابێت کەواتە ژیانیان لە بێلاڕووس پارێزراوە و کەس بەدوایاندا ناگەڕێت، کەواتە پێویست نییە ئەوروپا و ئەڵمانیا وەریانبگرن. ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە ئەوەیە جیاوازی بکەین لەنێوان ئەوانەی بەڕاستی ژیانیان لە مەترسیدایە، لەگەڵ ئەوانەی بە دوای کاردا دەگەڕێن. ئەوانەی بە داوی کاردا دەگەڕێن دەمانەوێت ئۆفەری باشیان بۆ دابین بکەین. 

 

 

یوئاخم شتامپ: ئێمە لەسەر گۆڕانکارییەکان رێککەوتووین، بەڵام دەبێت ئاماژە بەوە بدەم تاوەکو دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە لەڕووی یاساییەوە کاتی پێویستە، بەڵام رێفۆرمی مەرجەکانی داواکردنی مافی وڵاتینامەمان کردووە، واتە هەڵگرتنی دوو وڵاتینامە ئاسان دەکرێت و رێگەی پێدەدرێت، ئێستا زۆر هاووڵاتی تورک و کوردمان هەن، ئەوانەی کە لە ساڵانی شەست و حەفتاکانەوە و هەندێکیان لە پەنجاکانەوە هاتوون بۆ ئەڵمانیا و لێرە هاوکارمان بوون بۆ بووژاندنەوە و پێشکەوتنی ئەڵمانیا، وەک رێزلێنانێک لەو کەسانە دەمانەوێت کار ئاسانیان بۆ بکەین و چاوپۆشیان لێبکەین لەوەی بە باشی فێری زمانی ئەڵمانی نەبوون، هەندێکیان بەهۆی ئەوەی کاریان دەکرد لە فۆڕد یاخود لە کانە خەڵوزەکان دەرفەتی فێربوونی زمانیان نەبوو، بۆیە ئەگەر خۆیان بیانەوێت دەتوانن ببنە خاوەنی وڵاتینامەی ئەڵمانی بەبێ ئەوەی زۆر بە باشی زمانی ئەڵمانی بزانن. هەروەها ئێمە دەمانەوێت چانسی هێنانی دەستی کار فراوانتر بکەین و کارئاسانیان بۆ بکەین کە بێنە ئەڵمانیا، هەروەها دەرفەتی باشتر دەدەینە ئەو کەسانەی کە تاوەکو ئێستا مافی پەنابەریان نییە و بەشێوەیەکی باش خۆیان لە ئەڵمانیا گونجاندووە و کار دەکەن، چانسی وەرگرتنی مافی پەنابەری دەدەینە ئەمانە، بەڵام لە هەمانکاتدا دەمانەوێت بە تووندی بەرامبەر بەو کەسانە بووەستینەوە کە رێز لە یاساکانمان ناگرن. واتە کارئاسانی دەکەین بۆ دێپۆرتکردنەوەیان و هەروەها پرۆسەی وەرگرتنی مافی پەنابەریش کورت دەکەینەوە. 

 

 

یوئاخم شتامپ: دەتوانم مەزەندەی ئەوە بکەم، بەڵام لە سەرەتادا دەبێت مەرجە یاساییەکان ئامادە بکەین، ئێستا دەتوانم بڵێم کۆمپانیا بچووک و مامناوەندییەکانی بەشی کاری دەست بەدوای هێزی دەستی کاردا دەگەڕێن و پێویستی زۆریان بە کرێکار و دەستی کاری باشە، ئەوانەی خاوەن توانان و خاوەنی بڕوانامەی بەرزن چانسی زۆرباشیان دەبێت لە بازاڕی کاری ئەڵمانیا. هەندێکیش هەن خزم و کەسوکاریان هەیە لە ئەڵمانیا، ئەمەش دەرفەتێکە و دەتوانن لە رێگەی خزم وکەسوکاریانەوە لێرە پەیوەندی بە کۆمپانیاکانەوە بکەن و دەتوانن گرێبەستی کاریان دەستکەوێت، بەڵام دەبێت بڵێم گرێبەستی دروست و باش نەک تەنیا گرێبەستی سەر کاخەز، پێویستە گرێبەستەکە باوەڕپێکراوبێت. هەروەها دەتوانم بڵێم گەشبینم کە دەتوانین لەگەڵ ژووری بازرگانی و پیشەسازی و دەستی کار و بۆرسەی کار لە هەولێر، دهۆک و شارەکانی دیکە پێکەوە کاربکەین بۆ ئەوەی ئەوانە بدۆزینەوە کە دەیانەوێت بێنە ئەڵمانیا و لای ئێمە کار بکەن. هەروەها ئەوانەی بە دوای دەستی کاردا دەگەڕێن بیانبینین، ئەگەر ئەوە روویدا ئەوا پێویست ناکات کەس بە فڕۆکە بچێتە مینسک و لەوێ لەلایەن بەرێز لۆکاشێنکۆوە هەڵبخەڵەتێنرێت، بەڵکو دەتوانێت زۆر بە ئاسانی لەگەڵ گرێبەستی کارەکەی لە هەولێرەوە بفڕێت بۆ کوێلن، وابزانم ئەوە باشترین رێگەیە. 

 

 

یوئاخم شتامپ: مەبەستی ئەم پڕۆژەیە گرێبەستی کارە لە ئەڵمانیا، بەپێی ئەو کارەی هەردوولا بۆی دەگەڕێن، واتە ئەوەی بۆ کار دەگەڕێت و ئەوەی پێویستی بە دەستی کارە. ئێمە دەمانەوێت لە رێگەی ئۆنلاینەوە بڵاویبکەینەوە و هەروەها لە رێگەی بۆرسەی کاریشەوە، بەڵام بە بینەران دەڵێم کەمێک کاتی پێویستە تاوەکو جێبەجێی دەکەین، چونکە ئێمە هەرسێ پارتە بەشدارەکەی حکومەت لەسەری رێککەوتووین و تەنیا ئەوە ماوە بکرێتە یاساو بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە. 

 

 

ئۆیاخم شتامپ: من بە گەشبینییەوە لێی دەڕوانم! من خۆم لە پەیوەندییەکی باشدام لەگەڵ بەرپرسانی باکووری عێراق و گفتوگۆکانمان باشن، هەروەها خۆم لە هەولێر و دهۆک بووم و، زۆر حەزم لەو ناوچەیەیە، لانەی مرۆڤایەتییە، هەروەها ناوچەیەکی دیموکراسییە و، مەبەستمانە و دەمانەوێت بەشداربین لە پشتگیریکردنی سەقامگیرییەکەی، بەڕای من کۆچی درێژخایەن\Secular Migration بۆ پەیوەندیی هەردوولا باشە و هەردوولا سوودمەند دەبن. بەگشتی خوازیارم لەگەڵ باکووری عێراقی کوردی پێکەوە کار بکەین و پەیوەندییەکانمان بەهێزتر بکەین. 

 

 

یوئاخم شتامپ: من منداڵێکی ئێزدی رزگاربووی دەستی داعشم لە خۆگرتووە، مانگانە لەڕووی داراییەوە هاوکاری دەکەم. زۆر حەزدەکەم بیبینمەوە و سەردانی بکەم، ئەوکاتە کە لەوێ ناسیم بوو، زۆر مەبەستمە زیاتر هاوکاری بکەم، بۆیە دڵم لەو ناوچەیەیە و دەمەوێت لە گەڵی بەردەوام بم. 

 

 

یوئاخم شتامپ: ئێمە گفتوگۆی زیاتر لەسەر دەکەین و دەبێت لە چوارچێوەی یاساییدا جێبەجێبکرێ؛ پرسەکانی پەیوەندیدار بە ڤیزا، دەبێ بزانین ئەم جۆرە گرێبەستانەی کارکردن چۆن دروست دەبن؛ ئەو گرێبەستانەی بۆ بازاڕ باون، بەڵام بە بڕوای من ئەوەی کراوە گرنگە. ئێمە لە زۆر بواردا؛ ئینجا پیشەکانی کاری دەست بن یان بواری خواردنگەرایی، هۆتێلگەری و هێزی کارکردن بێت لە کەرتی چاودێریکردنی تەندروستی. زۆر بواری دیکەی جیاوازمان هەن کە پێویستیمان بۆیان بە هێزی کارە. ئێمە بە دوای خاوەن بڕوانامەی بەرزدا دەگەڕێین؛ ئەمە خاڵی دووەمە کە دەکرێت سەرنجڕاکێش بێت بۆ خاوەن بڕوانامەی بەرز لە باکووری عێراقی کوردی و ئێمە سیستمی خاڵ دروست دەکەین؛ واتە پەیوەندی بە توانا و گونجاوییەوە هەیە؛ ئەوانەی کە زۆر زۆر باش بە توانان، کە دەتوانن زمانی ئەڵمانی قسە بکەن و گەنجن و ئێمە داواتنامەیان بۆ دەنێرین بۆ ئەوەی داواکانیان لە بازاڕی کاری ئەڵمانی پێشکێش بکەن.

 

 

یوئاخم شتامپ: ئێمە هیچ جیاوازی لەنێوان نەتەوەکان دا ناکەین، لەوانەیە هەمان بۆرسەی کار لە ئەفریقیا پێشنیاز بکەین، لەوانەیە هەمان شت لە بەنگلادیش بکەین، ئەوەی ئێمە مەبەستمانە ئەوەیە کە نامەنەوێت کەسانێک ژیانیان بخەنە مەترسییەوە و سواری بەلەمێک بن و بێن لێرە داوای مافی پەنابەری بکەن، کە لە راستیدا دەیانەوێت کار بکەن، هەردوولامان دەمانەوێت کۆچبەری نایاسایی راگرین و کارئاسانی بۆ  کۆچبەری یاسایی بکەین. 

 

 

یوئاخم شتامپ: نەخێر پێشتریش بیرمان لەوە کردبووەوە، ئێمەش بەرژەوەندیمان هەیە لەو پڕۆژەیەدا، بەرژەوەندیی ئێمە ئەوەیە کەسانی بەتوانا بانگهێشت بکەین بۆ بازاڕی کار لە وڵاتەکەمان بەتایبەتی ئەوانەی دەیانەوێت لێرە کار بکەن، بەڵام ئەوەی ناتوانین بیکەین ئەوەیە کە خەڵک ناچاربکەین بۆ وەرگرنتی مافی پەنابەری بنێردرێن و ببنە کارتی دەست دەوڵەتان؛ ئەمە رێگەی دروست نییە، بەڵکو رێگەی دروست ئەوەیە کە بە بازاڕی کاری یاسایی بێن، نەک بە بەکارهێنانی یاسای پەنابەرێتی. 

 

 

یوئاخم شتامپ: ئەوە مەبەستمانە!  دەمانەوێت پاشەکشە بە رێگەی نافەرمی بکەین و پشتگیری لە کۆچکردنی یاسایی بکەین. 

 

 

یوئاخم شتامپ: بەڵی ئێمە دەمانەوێت ئەو کەسانەی کە تەنیا خاوەنی مافی پاراستنی ناوەندی و مانەوەی یەک ساڵین، هاوشێوەی ئەوانەی کە خاوەنی مافی پەنابەرین لە چوارچێوەی رێککەوتنی مافی پەنابەری جنێڤ دا مامەڵەیان لەگەڵ بکەین و بتوانن خێزانەکانیان بێنن بۆ ئەڵمانیا. ئەوانە ژمارەیەکی زۆر نین، هەموومان لەو باوەڕەداین نابێت خێزان لە یەکتر جیابکرێتەوە و، گرنگیشە بۆ خۆگونجاندن و نیشتەجێبوون. 

 

 

یوئاخم شتامپ: باوەڕناکەم، لەو باوەڕەدام وادەبێت کە دەگوترێت زۆربەیان دەیانتوانی لە بێلاڕووس داوای مافی پەنابەری بکەن، بە چ مافێک لە پۆڵەندا و ئەڵمانیا مافی پەنابەری وەرگرن!

 

 

یوئاخم شتامپ: بەهیوام حکومەتی فیدراڵیی ئەڵمانیا بە زووترین کات کار لەسەر پڕۆژەکە بکات، من خۆم لە هەرێمی نۆردراینڤێستڤالن جەختی لێدەکەم و گوشار دەکەم لە فەرمانگەی پەیوەندیدار کە دەبێت بەزووترین کات دەستی پێبکەن، بەڕاستی ئێمە لەسەر کۆنسێپتێکی زۆرباش رێککەوتووین و ئێستا تەنیا پێویستە جێبەجێ بکرێت، من وەک سیاسەتڤانێکی هەرێم بەرپرسیار نیم لە جێبەجێکردنی. من دانوستاندنم لەگەڵ کردوون، بەڵام بە وردی چاودێریی پڕۆژەکە دەکەم، ئەگەر هەستم کرد پرۆسەکە بە خاوی بەڕێوەدەچێت، ئەوکات لە رای گشتیشدا قسە لەسەر دەکەم. 

 

 

یوئاخم شتامپ: بەڵی ئێمە لێرە لە هەرێمی نۆردراینڤێستڤالن پەیوەندی زۆرباشمان لەگەڵ نوێنەری ئابووری و کۆمپانیاکانمان هەیە، ئەوانیش پشتگیری لەم پڕۆژەیە دەکەن بە روون و ئاشکرا دەڵێن ئێمە پێویستیمان بە دەستی کارە کە بە یاسایی دێنە ئەڵمانیا و لێرە لەگەڵمان کار دەکەن، ئەوەی پێویستمان پێی نییە ئەوانەن کە بە قاچاخ دێنە ئێرە و لێرەش لە کەمپی پەنابەران دادەنیشن و بەبێ قازانج کاتیان بە سەردەچێت و لەوانەیە جارێک لە جاران دیپۆرت بکرێنەوە.  

 

 

یوئاخم شتامپ: زۆر بەخۆشحاڵییەوە.