رووداو دیجیتاڵ
ئەندامێکی لیژنەی نەوت و گازی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، هەفتەی داهاتوو شاندێکی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغدا دەکات و لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق بۆ ئامادەکردنی رەشنووسی یاسای نەوت و گاز کۆدەبنەوە، دەشڵێت: "هەرێمی کوردستان و عێراق لەسەر حەوت پرەنسیپ و بابەتی سەرەکی رێککەوتوون."
رۆژی دووشەممە، 10-7-2023، د. سەباح سوبحی، ئەندامی لیژنەی نەوت و گازی پەرلەمانی عێراق بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند: "بڕیارە هەفتەی داهاتوو شاندێکی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتی وەزیری سامانە سرووشتییەکان بە وەکالەت و ژمارەیەک بەرپرسی دیکە لە ئەنجوومەنی وەزیران و شارەزایانی هونەری و یاسایی بۆ تاوتوێکردنی رەشنووسی یاسای نەوت و گازی عێراق سەردانی بەغدا بکەن و لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق و شاندی حکومەتی عێراق کۆببنەوە."
بە گوتەی د. سەباح سوبحی لەماوەکانی رابردوو هەرێمی کوردستان و بەغدا لە رێگەی کۆبوونەوە و لیژنە هونەری و یاساییەکانەوە لەسەر ژمارەیەک خاڵ و پرەنسیپی گرنگ لە رەشنووسی یاسای نەوت و گاز رێککەوتوون.
ئەو پەرلەمانتارە گوتی: "وەزیری نەوتی عێراق بە ئێمەی گوت کە لەسەر حەوت بابەت و پرەنسیپ لەگەڵ هەرێمی کوردستان رێککەوتن لەوانە پرسەکانی دەرهێنان و فرۆشتنی نەوت."
ئەندامەکەی لیژنەی نەوت و گازی عێراق بەدووری دەزانێت رەشنووسی یاسای نەوت و گاز بەو خێراییە تەواو ببێت و لە پەرلەمان پەسەندبکرێت، "چونکە یاسای نەوت و گاز یاسایەکی گرنگ و تەواو هەستیارە، وەکو نووسینەوەی دەستوورێکە بۆ کەرتی نەوت و گاز بەسەرجەم وردەکارییەکانییەوە لە عێراق و بۆ ماوەی ساڵانێکی زۆر دەبێت."
سەبارەت بە کێشەکانی نێو رەشنووسەکە و وردەکاریی دانوستاندنەکان، د. سەباح سوبحی گوتی: "ئەوە تەنیا هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق نییە کە کێشەیان لەبواری وزەدا هەیە، بەڵکو پارێزگاکانی دیکەی بەرهەمهێنەری نەوت و گازیش کێشەیان هەیە، بە نموونە پارێزگای بەسرە کە 85٪ـی بەرهەمی نەوتیی عێراقی لێیە، بۆیە بەگشتی چاوەڕوان ناکرێت رەشنووسەکە ئاسان ئامادە بکرێت."
ئەو پەرلەمانتارە پێیوایە لەپەرلەمان مشتومڕ لەسەر رەشنووسی یاسای نەوت و گاز لە تاوتوێکردنی رەشنووسی یاسای بودجە قورستر دەبێت.
لە 2007ـەوە سێ جار پڕۆژەیاسای نەوت و گاز رەوانەی پەرلەمان کراوە، بەڵام ناکۆکیی نێوان لایەنە سیاسییەکان رێگر بووە لە تێپەڕاندنی، جگە لە رەشنووسی 2007، ساڵانى 2008 و 2011 دوو پڕۆژەیاسای نەوت و گاز لەلایەن ئەنجوومەنى وەزیرانى عێراقەوە ئامادەکران، بەڵام بەهۆى ناکۆکیى نێوان حکومەتى فیدراڵى و حکومەتى هەرێمى کوردستان لەسەرى لە پەرلەمان پەسند نەکران.
عەلی جۆرانی، ئەندامی لیژنەی نەوت و گازی پەرلەمانی عێراق دەڵێت، هەرێمی کوردستان و عێراق لەسەر ژمارەیەک خاڵی گرنگ لە رەشنووسەکە پێکهاتوون، گوتیشی، "چاوەڕوان دەکرێت مانگی داهاتوو رەشنووسی یاساکە لەلایەن حکومەتی عێراقەوە بگاتە پەرلەمان و لەماوەی کەمتر لە یەک مانگدا پەسند بکرێت."
یەکەم کۆپیى رەشنووسى پرۆژەیاساى نەوت و گازى عێراق لە ساڵى 2007 لەلایەن حکومەتى فیدراڵیی عێراقەوە ئامادە کرا کە لە 43 مادە پێکهاتووە، بەڵام بەهۆى ناکۆکیى نێوان بەغدا و هەولێر لە پەرلەمان پەسند نەکرا.
لەسەر بنچینەی ئەو پرۆژەیاسایە، دەبووایە ئەنجوومەنى فیدراڵیى نەوت و گاز پێکبهێندرێت کە ئەرکى دیاریکردنى سیاسەتى نەوتى دەبێت لە عێراق کە هەرێمى کوردستان نوێنەرێکى بە پلەى وەزیر تێدا دەبێت.
دواتر لە ساڵى 2011 پرۆژەیاسایەکى دیکە لە پەرلەمانى عێراق گەڵاڵە کرا کە لە 49 مادە پێکهاتبوو، بێ ئەوەى ئەو پرۆژەیاسایەش تاوتوێ بکرێت.
رۆژی 15ـى شوباتى 2022، دادگەى باڵاى فیدراڵیى عێراق بڕیاری دا یاساى نەوت و گازى هەرێمى کوردستان بە "نادەستوورى" لە قەڵەم بدات، کە لە ساڵى 2007 لە پەرلەمانى کوردستان پەسندکراوە، ئەوە جگە لە ناچارکردنى هەرێمى کوردستان بە رادەستکردنى بەرهەمى نەوتى بە حکومەتى فیدراڵیی عێراق.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و ههموو خزمەتگوزارییەکان بهكاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ