نۆرەی پێكهێنانی حكومەتە

24-10-2024
محەممەد رەئوف محەممەد
A+ A-
 
پێش ئەوەی باسی حكومەتی ئایندە بكەین پێویستە چەند خاڵێكی راست و پشتڕاستكراوە بڵێین:  
 
یەكەم: هەموو حیزب و لایەنەكان پێش هەڵبژاردن رایانگەیاند ئەم هەڵبژاردنە گرنگ و یەكلاكەرەوەیە، قسەكانیان راست دەرچوون، ئینجا هەر لایەنێك بۆخۆی بچێتەوە بە خۆیدا بزانێت بۆ وایگوت؟ چۆن وادەرچوو؟
 
دووەم: هەموو لایەنێك رایگەیاند ئەم هەڵبژاردنە دوور دەبێت لە ساختەکاری و دیزاین، تەنانەت پارتیش وازی لە باسی دیزاین هێنا.
 
سێیەم: خەڵكی كوردستان دەنگی دا و هات بەدەم بانگەشەی لایەكانەوە، ئیدی هیچ كەس و لایەنێك بۆی نییە گلەیی و گازندە لە هاووڵاتیان و دەنگدەران بكات.
 
چوارەم: یەكەم هەڵبژاردن بوو لەو سی ساڵەدا ئۆپۆزیسیۆن چی زانی و چی توانی گوتی و كردی بە دەسەڵات و دەسەڵاتیش ئەوەی پێیكرا كردی بۆ پاراستنی پێگە و قورسایی و مانەوەی لە دەسەڵات و، رەوتی هەڵبژاردنیش زۆر ئارام و دوور لە تووندوتیژی و چاوسووركردنەوە و فڕاندنی سندووق بوو.
 
لە كۆتاییدا كەس نكۆڵی لەو چوار خاڵە ناكات، كەواتە ئیدی نۆرەی ئەوەیە هاووڵاتیان و دەنگدەران پاداشت بكرێن و هەرچی زووتر حكومەت پێكبهێنرێت.
 
پێكهێنانی حكومەت: بۆچی پێویستە زوو حكومەت پێكبهێندرێت؟
 
لەبەر كۆمەڵێك هۆكار لەوانە:
 
یەكەم: پەیمانی زۆریان بە دەنگدەر و خەڵك داوە.
 
دووەم: قەیرانی مووچە و بودجە هێشتا چارەسەر نەبووە و ناجێگیرە، ئەگەر حكومەتێكی نوێ و گەرموگوڕ دەست بەكار نەبێت زیاتر ناجێگیر دەبێت.
 
سێیەم: دۆخی ناوچەكە ناسەقامگیرە و ئەگەری رووداو و پێشهاتی قورس هەیە و ئەوەش پێویست دەكات حكومەتێكی نوێ و تۆكمە هەبێت و خۆی ئامادە بكات بۆ هەر ئەگەرێكی باش و خراپ.
 
شێوازی حكومەتی كابینەی 10 چۆن دەبێت؟
 
ئەگەر و بژاردەی یەكەم پارتی و یەكێتی كابینەكە پێكدەهێنن و توركمان و ئاشووری بەشداری دەكەن.
 
بژاردە و ئەگەری دووەم ئەوەیە پارتی و یەكێتی حكومەت پێكدەهێنن و لایەنی دیكەش قەناعەت پێدەكەن و بە ئیمتیازی گونجاوەوە حكومەتێكی ئیئتیلافی دروست دەكەن.
 
ئەگەری سێیەم پارتی و یەكێتی و هەموو لایەنە براوەكان حكومەتی بنكە فراوان پێكدەهێنن، جگە لە نەوەی نوێ، لەبەرئەوەی نەوەی نوێ دەنگەكانی بەستراوە بە ئۆپۆزیسیۆن بوونەوە و ئەگەر بەشداری بكات چارەنووسی وەك گۆڕان دەبێت.
 
مەرجەكانی حكومەتێكی تۆكمە و یەكدەست و سەركەوتوو چین؟
 
یەكەم: پێویستە پارتی بە هەندێك لە سیاسەتەكانیدا بچێتەوە، بەتایبەت چەمكی هاوبەشی وەكو خۆی بەرجەستە بكات.
 
دووەم: بابەتی داهات و نەوت و بودجە نابێت هیچ گومان و تەمومژێكی تێدا بمێنێت.
 
سێیەم: ئەگەر حكومەت بنكە فراوان بوو نابێت پارتی و یەكێتی بە پلان و هۆشمەندی فیفتی بە فیفتی حكومەت پێكبێنن.
 
چوارەم: پێویستە وەزیر و وەزارەت خاوەنی ستاف و بودجە و دەسەڵاتی تەواوبێت و، كار و ئەركەكانی لەژێر چاودێریی پەرلەمان دا بێت.
 
پێنجەم: پێویستە مانگی یانزەی هەموو ساڵێك بودجە تەخمین بكرێت و بخرێتە بەردەستی پەرلەمان.
 
شەشەم: كاركردن لەسەر كرانەوەی بازاڕ و سوككردنی بارگرانیی هاووڵاتیان و وەبەرهێنەران لەپێشینەی ستراتیجی حكومەت بێت.
 
حەوتەم: بودجەی خزمەتگوزاریی شارەكان تەواو شەفاف و دادپەروەرانە بێت.
 
هەشتەم: دابەشكردنی وەزارەتەكان بیانوو بڕ بێت بۆ هاوبەشانی حكومەت.

 

 
 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

جەلیل ئیبراهیم مەندەلاوی

عێراق لەنێوان کۆمیدیا و تراجیدیای سیاسیدا

سیاقی کێشەکە لە هەڵەیەکی سەرپێیی قووڵترە، چونکە لە کاتێکدا کە مەڵبەندە سیاسییەکان سەرقاڵی جەختکردن بوون لە پێویستیی پاراستنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان، لیژنە تایبەتمەندەکە بە شێوەیەکی کۆمیدی پاساوی بۆ ئەو هەڵەیە هێنایەوە و، لێدوانێکی دەرکرد کە وەک پێویست یەکلاکەرەوە نەبوو، لە داواکردنی لێبووردنی منداڵێکی بچووک دەچوو کاتێک شووشەیەک لە ماڵەوە دەشکێنێت، کاتێک دەڵێت دانانی ئەو قەوارانە لە لیستەکەدا تەنیا رووداوێکی لاوەکی بووە، هاوشێوەی دۆخی شەرمهێنی دەست دانان لەسەر دوگمەی ناردن بۆ هەموو لە گرووپێکی خێزانیدا کە پڕە لە خزمی فزووڵ، بۆت دەردەکەوێت لە نامەکەدا بڕگەیەکی هەڵە هەیە. پاساوی لیژنەکە بە رستەیەکی فەرمیی جدی داڕێژرا: "پێش هەڵەگری بڵاوکرایەوە و دواتر راستی دەکەینەوە". وشەکان بەم جۆرە دەرکەوتن، وەک ئەوەی بە هێزەوە نالێهاتوویی رابگەیێنن، وەک ئەوەی کەوتنە نێو چاڵێکی هەڵەی سیاسی شتێکی ئاسایی بێت لە جیهانی سیاسەت لە عێراق دا، بەڵکو وەک ئەوەی کارەکە پەیوەندیی بە هەڵەیەکی رێنووسەوە هەبێت لە جۆری نووسینی "ئەمە" لە جیاتی "ئەمە" بێت، نەک دانانی کۆمەڵە گرووپێکی ناوچەکە لە لیستەکانی تیرۆردا