رووداو دیجیتاڵ
ئیلۆن مەسک، ملیاردێری بەناوبانگ و هاوپەیمانی پێشووی دۆناڵد ترەمپ، رۆژی شەممە رایگەیاند کە پارتێکی سیاسیی نوێی لە ئەمریکا دامەزراندووە بۆ رووبەڕووبوونەوەی "سیستمی یەک پارتی"ـی وڵاتەکەی. ئەمەش دوای هەفتەیەک لە شەڕە قسەی تووند لەگەڵ سەرۆکی ئەمریکا دێت.
مەسک، دوای جیابوونەوەیەکی تاڵ لە ترەمپ و سەرپەرشتیکردنی هەوڵەکانی ئیدارەکەی بۆ کەمکردنەوەی خەرجییەکان، لە پۆستێکدا لە ئێکس نووسی: "کاتێک باس دێتە سەر مایەپووچکردنی وڵاتەکەمان بە بەفیڕۆدان و گەندەڵی، ئێمە لە سیستمێکی یەک پارتیدا دەژین، نەک دیموکراسی. ئەمڕۆ، پارتی ئەمریکا دامەزرا بۆ ئەوەی ئازادییەکانتان بۆ بگەڕێنێتەوە."
راگەیاندنی پارتە نوێیەکە دوای رۆژێک دێت کە مەسک راپرسییەکی لەسەر ئێکس کرد و پرسیاری لە فۆڵۆوەرەکانی کرد کە ئایا پێویستە پارتێکی نوێ دابمەزرێنرێت. لە ئەنجامدا، 65.4%ـی بەشداربووان بە "بەڵێ" دەنگیان دا. مەسک لە پۆستێکدا نووسی: "بە رێژەی 2 بەرامبەر 1، ئێوە پارتێکی سیاسیی نوێتان دەوێت و پێتان دەدرێت."
بەڵام ئەم هەنگاوە لەناکاوە چۆن روویدا؟
جیابوونەوەی ئاشکرا و تووندی نێوان دەوڵەمەندترین پیاوی جیهان و بەهێزترین سەرکردەی جیهان، لە ماوەی کەمتر لە دوو هەفتەدا لە هاوپەیمانییەکی گەرموگوڕەوە گۆڕا بۆ دووژمنایەتییەکی سەخت، کە مەترسیی سیاسی و ئابووریی گەورەی لێکەوتووەتەوە.
ناکۆکییەکان کاتێک تەقینەوە کە مەسک، دوای وازهێنانی لە پۆستە 130 رۆژییەکەی وەک سەرپەرشتیاری "وەزارەتی کارامەیی حکومەت" (DOGE) کە ئامانجی کەمکردنەوەی خەرجییەکان بوو، رەخنەی تووندی لە پرۆژەیاسای خەرجییەکانی ترەمپ گرت کە بە "پرۆژەیاسا گەورە و جوانەکە" ناسراوە و بە "کارەسات" ناویبرد.
وەڵامی ترەمپ خێرا و تووند بوو. سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند کە ئیلۆن مەسک "عەقڵی لەدەستداوە" و هەڕەشەی ئەوەی کرد کە رەنگە ناچار بێت فەرمانگەی DOGE بخاتە سەر مەسک بۆ لێکۆڵینەوە لە کارە بازرگانییەکانی.
ترەمپ تەنانەت گەیشتە ئەو رادەیەی ئاماژە بەوە بکات کە رەنگە مەسک ناچار بێت بگەڕێتەوە بۆ "نیشتمانەکەی لە ئەفریقای باشوور" و تۆمەتباری کرد بەوەی بەبێ یارمەتییە داراییەکانی حکومەت ناتوانێت بژی.
ململانێکە زیاتر پەرەی سەند کاتێک مەسک بەبێ بەڵگە ترەمپی بەوە تۆمەتبار کرد کە ناوی لە دۆسیەی تاوانبارە سێکسییەکەی جێفری ئێپستین، هاتووە. هەرچەندە دواتر ئەو پۆستەی سڕییەوە و گوتی، "زیادەڕۆ"یـی کردووە.
ئەم شەڕە قسەیە کاریگەریی راستەوخۆی لەسەر بازاڕ هەبوو. پشکەکانی کۆمپانیای تێسلا زیاتر لە 14% دابەزین و نزیکەی 100 ملیار دۆلاری لە بەهای بازاڕی کۆمپانیاکە لەدەستدا، هەرچەندە رۆژی دواتر بەشێکی قەرەبوو کردەوە.
مەترسییە سیاسییەکان
مەسک، کە لە هەڵبژاردنی رابردوودا بە نزیکەی 300 ملیۆن دۆلار گەورەترین بەخشەری هەڵمەتی ترەمپ بوو، ئێستا دەتوانێت ئەو هێزە داراییە دژی کۆمارییەکان بەکاربهێنێت. ترەمپ هۆشداریی داوەتە مەسک کە ئەگەر لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا پشتیوانی لە دیموکراتەکان بکات، رووبەڕووی "لێکەوتەی زۆر گەورە" دەبێتەوە.
بەرپرسانی کۆشکی سپی دەڵێن، ترەمپ ئامادە نییە لەگەڵ مەسک قسە بکاتەوە و تەنانەت بیری لە فرۆشتنی ئەو ئۆتۆمبێلە تێسلا سوورە کردووەتەوە کە لە لووتکەی پەیوەندییەکانیاندا کڕیبووی.
لەلایەکی دیکەوە، دیموکراتەکان تاڕادەیەک بێدەنگییان هەڵبژاردووە و چاودێریی دۆخەکە دەکەن، لە کاتێکدا رەنگە بیر لە بنەمای "دووژمنی دووژمنەکەم، دۆستمە" بکەنەوە.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و ههموو خزمەتگوزارییەکان بهكاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ