هەڤاڵ ئەبوبەکر: ململانێکانی نێو یەکێتی کاریگەریی لەسەر ناو شاری سلێمانی هەبووە

14-11-2021
گۆڤەند مستەفا
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی
A+ A-
 
رووداو دیجیتاڵ

پارێزگاری سلێمانی پێیوایە ململانێکانی نێو یەکێتی کاریگەریی لەسەر ناو شاری سلێمانی هەبووە، "دەستوەردانەکانیش لە بارودۆخی یەکێتی زۆرن، هەڵبژاردنەکان و ئاکامی هەڵبژاردنەکانیش پێمان دەڵێن کە چ هێزی نێوخۆیی و چ هێزی عێراقی و چ هێزی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی، نایانەوێت سەقامگیریی تەواو لە سلێمانی دروست ببێت".
 
رۆژی یەکشەممە 14-11-2021 د. هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی لە 237ـەمین ساڵیادی بنیادنانی شاری سلێمانی، بەشداریی بوولتەنی هەواڵەکانی کاژێر 17:00ی تۆڕی میدیایی رووداوی کرد، کە شەهیان تەحسین پێشکێشی دەکات. د. هەڤاڵ ئەبوبەکر ئاماژەی بەوە دا، ئەولەویەتی ئەوان "بۆ ئەو پرۆژە ستراتیژیانەیە کە دەرفەتی کار بۆ ژمارەیەکی زۆر لە خەڵک دروستدەکەن".
 
بە گوتەی پارێزگاری سلێمانی، کارکردن لە پرۆژەی شەقامی 100 مەتریی سلێمانی "قۆناخی زۆر باشی بڕیوە، ئومێد دەکەم حکومەتی هەرێمی کوردستان بودجەی پێویست بۆ گرووپی کۆمپانیاکانی قەیوان دابین بکات".
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر ئاماژەی بەوەش دا، کە "بڕین و رێکخستن و ئامادەکردنی رێگەکە زیاتر لە 90%ی تەواو بووە، دروستکردنی قەنتەرە و پرد و ئەو شوێنانەی کە پێویستن زیاتر لە 45%ی تەواو بووە، ئامادەکردن بۆ قیرتاوکردن زیاتر 40%ی ئامادەیە، بەڵام بەهۆی هاتنی وەرزی باران پێشنیازی ئەوە کراوە کە لە سەرەتای ساڵی ئاییندە لە باران بڕاندا دەست بە قیرتاوکردن بکرێت".
 
پارێزگاری سلێمانی پێیوایە هۆکاری کۆچکردن "هەژاری و بێکاری" نییە و دەشڵێت، "کۆچکردنی خەڵک بۆ بێئومێدبوونی ئەو خەڵکە لە ژیان دەگەڕێتەوە، کە ئومێد نەما هیچ شتێک نامێنێت. ئومێد دەکەم بە هیمەتی هەموو لایەکمان بتوانین ئومێد بگەڕێنینەوە و هۆکارە سەرەکییەکان چارەسەر بکەین".
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر دەڵێت، "هەر هۆکارێک کە رووبدات کاردانەوەی کۆمەڵایەتیی دەبێت و لێکەوتەکەی کار لەسەر بازاڕ، دەرفەتی کار، سەرمایەگوزاری، وەبەرهێنان و هەموو سێکتەرەکانی ژیان و دەوامکردنیش دەکات، ململانێکانی ناو یەکێتیش کاریگەریی هەیە، بەتایبەتی بۆ ناو شاری سلێمانی، بەڵام هۆکارەکانی دیکەش زۆرن، دەستوەردانەکانیش لە بارودۆخی یەکێتی زۆرن، کە بەڕاستی بە هەڵبژاردنەکان و ئاکامی هەڵبژاردنەکانیش پێمان دەڵێن کە چ هێزی نێوخۆیی و چ هێزی عێراقی و چ هێزی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی نایانەوێت سەقامگیری تەواو لە سلێمانی دروست ببێت".
 
رووداو: پەیامتان لە 237ـەمین ساڵیادی بنیادنانی شاری سلێمانی چییە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: بەناوی خەڵک و پارێزگای سلێمانییەوە، پیرۆزبایی لە هەموو خەڵکی پارێزگای سلێمانی و شاری سلێمانی و کوردستان و رەوەندی کوردی و مرۆڤایەتی دەکەین.
 
سلێمانی رۆڵێکی گەورە و گرنگی لە هەموو گۆڕانکارییەکاندا هەبووە، رۆحێکی زیندووە، هێز و ئیرادە و ورە و بەردەوامی و گەشەپێدان لەخۆی وەردەگرێت. ئومێد دەکەم ئەو رۆح و مۆدێلە بتوانێت پەرەپێدانی زیاتر، یەکترقبووڵکردنی زیاتر، سەقامگیریی زیاتر، متمانەی زیاتر، یەکڕیزیی زیاتر و بووژانەوەی زیاتر بێنێتەکایەوە، بۆئەوەی وەکو هەمیشە رۆڵێکی گرنگی لە گەشەکردنی وڵاتەکەمان و نیشتمانەکەماندا هەبێت.
 
رووداو: سەرنجی زۆری ئێوە و هەروەها جێگری سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان لەسەر مەسەلەی خزمەتگوزاری بوو لە شاری سلێمانی. هەست بەوە دەکرێت لەو ساڵانەی دواییدا جووڵەیەکی زیاتر هەیە بۆ پرۆژەی گەورە و ئاوەدانی. ئەو پرۆژە نوێیانەی بۆ سلێمانی لە پلانتاندایە بیکەن، ئەولەویەت بۆ چ پرۆژەیەکە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: پرۆژەکان دابەش دەبن بەسەر چەند جۆرێک، بەشێکیان ئەوانەن کە لە رێگەی پەرەپێدانی پارێزگاکانەوە دەکرێن و ئەوانە لە ساڵی 2009 بۆ 2013 بەردەوامبوون و بەهۆی ئەو قەیرانانەی لە ساڵی 2014 هاتوونەتە کایەوە وەستاون، بەو هەوڵانەی وەکو پارێزگای سلێمانی داومانە بە سوپاسەوە لەگەڵ ئەنجوومەنی وەزیران و وەزارەتە پەیوەندیدارەکان، ئێستا دەستمان کردووەتەوە بە جێبەجێکردنی بەشێکی زۆریان.
 
دووەمیان ئەوانەن کە لە رێگەی وەزارەتەکانەوە جێبەجێ دەکرێن، دیسان بە سوپاسەوە بەشێک لەمانەش ئێستا دەستکراوەتەوە بە تەواوکردنیان. بەشی سێیەمیان ئەوانەن کە دەچنە چوارچێوەی پرۆژەکانی وەبەرهێنانەوە، سلێمانی لە ساڵی 2021دا توانیویەتی زۆرترین ژمارەی پرۆژەکانی وەبەرهێنان لە ئاستی هەرێمی کوردستان لە سلێمانی بێت و بتوانێت لە سلێمانی جێبەجێ بکرێن، ئەولەویەتی ئێمەش بۆ ئەو پرۆژە ستراتیژیانەیە کە دەرفەتی کار بۆ ژمارەیەکی زۆر لە خەڵک دروستدەکەن، وەکو دروستکردنی ئۆتۆبانی بابان، کردنەوەی کارگە گەورەکان، هەمەڕەنگکردنی سەرچاوەی پیشەسازی و بازرگانی و وەبەرهێنان، کە ئەمە لە رابردوودا وێنەی نەبووە، وەکو ئەوەی لەو چوار ساڵەی رابردوودا کردومانن، وەکو گەشەکردن لە بواری یەکەکانی نیشتەجێبوون، خزمەتگوزارییە گشتییەکانی وەکو ئاو، کارەبا، دابینکردنی تۆڕی غاز و گەیاندنی بە ماڵان، کە ئێستا پرۆژەیەکی وامان لەبەردەستدایە. دانانی گواستنەوەی گشتی، پرۆژەیەکی وامان لەبەردەستدایە، ئومێدەوارین وەزارەتی گواستنەوە بە خێرایی بێتە سەر خەت. پەرەپێدانی دەروازە نێودەوڵەتییەکانمان کە عێراق لەگەڵ ئێراندا 12 دەروازەی هەیە، شەشیان جگە لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی کە لە سلێمانین، ئێستا خەریکی مەرزی تیلۆکۆشین بۆئەوەی بیکەینەوە، ئەمە جووڵەی بازرگانی بەهێز دەکات.
 
لەڕووی کشتوکاڵییەوە گەشەپێدانی زۆر هاتووەتە کایەوە، لەڕووی گەشتیارییەوە، لەڕووی بازرگانی و پیشەسازییەوە، سێکتەرەکانی تەندروستی و پەروەردە، لەڕووی شار و شارەوانی و ژینگە و وزە نوێیەکان و پەیوەندیمان لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان، کە ئەمانە هەموویان بەیەکەوە کاریان کردووە، بەڵام لەبەرئەوەی لە ساڵی 2014 بارودۆخەکان لە عێراق و هەرێمی کوردستان و بەتایبەتی لە سلێمانیش زۆر تایبەت بوون، لەوانەیە هێشتا خەڵک رەنگ و بۆکەی بەو شێوەیەی کە پێویستە نەدیتبێت، بەڵام ئەمانە بە دڵنیاییەوە کاری زۆر گەورەیان تێدا کراوە.
 
ئەگەر بەو شێوە بەرفراوانییە لەم ساڵانەی رابردوودا نەکرابووایە، ئەوە نەک تەنیا خزمەتگوزارییە گشتییەکان دەوەستان، بەڵکو ژیانی گشتیش دەوەستا.
 
رووداو: پرۆژەی شەقامی 100 مەتریی سلێمانی لە چ قۆناخێکدایە و بە کوێ گەیشتووە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: قۆناخی زۆر باشی بڕیوە، هەموو کارەکان بەردەوامن، ئومێد دەکەم حکومەتی هەرێمی کوردستان بودجەی پێویست بۆ گرووپی کۆمپانیاکانی قەیوان دابین بکات بەپێی ئەو گرێبەستەی لە نێوانیادا هەیە. ئەوان کارەکانی خۆیانیان رانەگرتووە، لە ئاستێکی زۆر باشدا کار دەکەن، ئەگەر پۆلێنی بکەین بۆ چەند لایەنێک؛ بڕین و رێکخستن و ئامادەکردنی رێگەکە زیاتر لە 90%ی تەواو بووە، دروستکردنی قەنتەرە و پرد و ئەو شوێنانەی کە پێویستن زیاتر لە 45%ی تەواو بووە، ئامادەکردن بۆ قیرتاوکردن زیاتر 40%ی ئامادەیە بۆ قیرتاوکردن، بەڵام بەهۆی هاتنی وەرزی باران پێشنیازی ئەوە کراوە کە لە سەرەتای ساڵی ئاییندە لە باران بڕاندا دەست بە قیرتاوکردن بکرێت.
 
کارەکان بە شێوەی رێکخستن و دانان و لابردنی ئاستەنگەکانی بەردەمی و زیادەڕۆییەکان، هەموویان بە شێوەیەکی زۆر باش بەڕێوەدەچن. جێی خۆیەتی سوپاسی حکومەتی هەرێمی کوردستان، سەرۆکایەتیی شارەوانیی سلێمانی، پارێزگای سلێمانی و لایەنە پەیوەندیدارەکان و گرووپی کۆمپانیاکانی قەیوانیش بکەین، کە زۆر مکوڕانە کار لەسەر ئەم رێگە ستراتیژییە دەکەن.
 
رووداو: ئەو 10%ی ماوە پێشبینی دەکەن کەی تەواو ببێت؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: بەپێی گرێبەستەکە ماوەی سێ ساڵیان لەبەردەمدایە بۆ تەواوکردنی، بەڵام بە دڵنیاییەوە پێش سێ ساڵ تەواو دەبێت. هەر بەمەشەوە نەوەستاوین، لەسەر پێشنیاری پارێزگاری سلێمانی، پارێزگای سلێمانی بە هاوئاهەنگی لەگەڵ کۆمپانیاکە و وەزارەتی شارەوانی و ئەنجوومەنی وەزیران، ئەمەمان کردووە بە پرۆژەیەکی ستراتیژی، لەوەی ئەو رێگەیە تەنیا رێگەیەک نەبێت عەربەت ببەستێتەوە بە تاسڵوجەوە، ئەو بار و بازرگانییە لە دەروازەکان هەیە بە سلێمانی تێپەڕببێت، بەڵکو وامانکردووە کە لۆد و قەرەباڵخی و گرفتی هاتووچۆ لەناو شاری سلێمانییش چارەسەر بکات، بەوەی لە پێنج شوێنەوە ببەسترێتەوە بە شەقامە سەرەکییەکانی سلێمانی، بۆئەوەی هاووڵاتییانیش بتوانن بۆ گەیشتن بە ماڵ و شوێنی کارەکانیان سوودی لێ ببینن، بۆ کەمکردنەوەی لۆد لەسەر شەقامەکان و کەمکردنەوەی رووداوی هاتووچۆ سوودی لێ ببینن. ئێستا ئەمە رەزامەندیی لەسەر دراوە، ئومێد دەکەم لەگەڵ ئەویشدا لە چەند شوێنێکەوە دەستکراوە بەوەی ئەو رێگا سەرەکییە بە رێگاکانی دیکەی سلێمانی ببەسترێتەوە، بەتایبەتی شەقامی سالم.
 
رووداو: لە چەند رۆژی رابردوودا بەڕێوەبەرایەتیی تەندروستیی سلێمانی هۆشداریی لەبارەی کەمبوونەوەی خزمەتگوزاریی تەندروستی لە پارێزگاکە دا، سەرچاوەی ئەو کێشەیە بۆچی دەگەڕێتەوە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: ئەو کێشانە لەڕاستیدا بوون بە کێشەی درێژخایەن نەک هەر بۆ کەرتی تەندروستی، بەڵکو بۆ شارەوانی، پەروەردە و هەموو سێکتەرە خزمەتگوزارییەکان، چونکە ئەمانە بودجەکانیان نە لەسەر بودجەی پەرەپێدانی پارێزگاکانە تاوەکو ئێمە راستەوخۆ خەرجی بکەین، نە لەسەر بودجەی ئاساییە کە راستەوخۆ فەرمانگەکان بێ گەڕانەوە بۆ لایەنە پەیوەندیدارەکان خزمەتەکە پێشکێش بکەن و بتوانن جێبەجێی بکەن.
 
ئەمانە ساڵانە تەندەریان بۆ تازە دەکرێتەوە، بەپێی ئەو رۆتینەی لە پرۆسەی تەندەرین لە هەرێمی کوردستاندا هەیە، هەر تەندەرێک لەو رۆژەی رەزامەندیی ئەنجوومەنی وەزیران و وەزارەتی دارایی و وەزارەتی پەیوەندیداری لەسەر دەدرێت، بە لایەنی کەمەوە 61 رۆژی دەوێت بۆئەوەی تۆ ئەو پرۆژەیە بخەیتە بواری ئیحالەکردن و دیاریکردنی ئەو کۆمپانیایەی کارەکە دەکات.
 
ئەو رۆتینیاتانە ئاستەنگی گەورەیان لەبەردەمی ئەمانە دروستکردووە، لە ئاودانی سەوزاییەکان بۆمان دروستبوو، لە کۆمپانیاکانی خۆڵ و خاشاک، لە کڕینی دەرمان بۆ نەخۆشخانەی هیوا، ئێستاش بۆ نەخۆشخانەی منداڵان و چەند نەخۆشخانەیەکی دیکە بۆمان دروستبووە. ئومێد دەکەین حکومەتی هەرێمی کوردستان وەکو لە کۆبوونەوەکاندا باسمان کردووە و راپۆرتمان پێشکێش کردوون و رێکارەکانمان پیشانداون، ئەم ئاستەنگانە لەبەردەم ئەمانە لابدەن و بیانخەنە سەر بودجەی ئاسایی یان ئەو تەندەرانە بۆ ساڵانێکی درێژتر لە ساڵێک بکەن، خۆشیان چاودێریی بکەن بەپێی نرخی بازاڕ و کوالێتییەکەی بۆئەوەی ئێمە هەموو جارێک تووشی ئەو گرفتانە نەبینەوە.
 
رووداو: ئێستا گرفتی هەرە گەورە لە بواری تەندروستی، لە کەمیی دەرمان و پێداویستیی پزیشکی رووبەڕووی سلێمانی دەبێتەوە چییە؟ کێشە لە چیدایە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: ئەو بڕە دەرمانەی لە نەخۆشخانە گشتییەکان بە نەخۆش دەدرێت، بڕێکی زۆری حکومەتی هەرێمی کوردستان لەسەر بودجەی خۆی لە رێگەی وەزارەتی تەندروستی و داراییەوە بودجەکەیان دابین دەکات و دەیانکڕێت، ئێستا ئەو دەرمانانە هاتوونەتە کزی، پرۆسەی تەندەرینەکە و رەزامەندی لەسەر خەرجکردنی پارە بۆ کڕینیان هێشتا نەگەیشتووەتەوە بە بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی تەندروستی. بۆیە ئەمە گرفت دروستدەکات، کاتێک ئەو دەرمانانە نەمێنن، ئەو چارەسەرەی بۆ نەخۆشەکان دەکرێت بە تایبەتی منداڵان و ئەوانەی پەنا بۆ نەخۆشخانە گشتییەکان دەهێنن ئاستی بژێوییان وەکو پێویست نییە، مافی هەموو خەڵکێکە کە خزمەتی تەندروستی لەو قۆناخ و تەمەن و بارودۆخەدا پێشکێش بکرێت، گرفتی تێدەکەوێت. بۆیە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان قسەمان کردووە بۆئەوەی بە زوویی ئەو کێشەیە چارەسەر بکەن.
 
رووداو: بە گوتەی پەرلەمانتارێک 50%ی خزمەتگوزارییەکانی وەکو نەشتەرگەری و تاقیگەکان ئەگەر چارەسەر نەکرێت هەمووی دەوەستێت، ئەمە تاوەکو چەند راستە؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: بە دڵنیاییەوە کە بودجەی پێویست بۆ ئەو سێکتەرانەی باسکران خەرج نەکرێن و ئەوەی کە هەتە خەرجت کرد، بە دڵنیاییەوە دەگەیتە دۆخێک و کاتێک کە ناتوانی هیچ خزمەتگوزارییەک پێشکێش بکەیت. ئومێد دەکەم نەگەینە ئەو سات و کاتە، چونکە هیچ کەس و ئیرادەیەک نییە بۆئەوەی ئەو شتانە پەکبخات. پێویستیمان بە کاری بەیەکەوەییە، لێرەوە لە رۆژی سلێمانیدا تکا لە هەموو لایەنەکان دەکەم، ئێمە ئۆپۆزیسیۆنی شاخ نین، ئێمە ئەگەر لەناو دەسەڵاتدا بین یان لە دەرەوەی دەسەڵات بین، کیانێکمان هەیە کە ناوی هەرێمی کوردستانە، ئەرک و بەرپرسیارێتیی هەموومانە بە پەرلەمان و سەرۆکایەتیی هەرێم و حکومەت و وەزارەتەکان و پارێزگاکان و ئەنجوومەنی پارێزگاکان و بەڕێوەبەرایەتییە گشتییەکان و کەرتی تایبەتەوە، بە رێکخراوە نێوخۆیی و نێودەوڵەتییەکانەوە، دەبێت بە یەک تیم کار بکەین، نەک هەر کەسێک بێت لەسەر نەبوونییەکان قسە بکات، پێویستە بچین نەبوونییەکان دابین بکەین نەک تەنیا قسەیان لەسەر بکەین.
 
رووداو: دەنگۆیەک هەیە دەگوترێت بۆیە کێشەی دەرمان لە سلێمانی سەرهەڵدەدات، چونکە دەرمان بە قاچاخ لە سلێمانییەوە دەبردرێت بۆ ئێران. ئێوە تاوەکو چەند بەدواداچوونتان بۆ ئەو دەنگۆیانە کردووە؟ چ رێگرییەک هەیە بۆئەوەی ئەو قاچاخچێتییە نەکرێت؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: هیچ زانیارییەکی وا نەهاتووەتە بەردەستی ئێمە، هیچ ناڕەزایەتییەکی وەها و سکاڵایەکی وەهاش نەهاتووەتە بەردەمی پارێزگا، ئەو دەنگۆیانەی ناوە ناوە لەسەر سلێمانی دەکرێت، ئەو قسەیەی شێرکۆ بێکەسم بەبیر دەهێنێتەوە کە هەموو کاتێک و هەموو ساتێک خەریکن بە شمشێرێکی کولی کارەبایی ئەو باڵا تووە جوانە دەبڕنەوە. بەڵام سلێمانی هەر هەڵدەدات و هەر گەشە دەکات و قەدی لە رابردووی بەرزتر دەبێت. هیوادارم ئەو تۆمەتانە رابگیرێت، چونکە ئەگەر بڵێی دەرمان لە ئێرانەوە دێت بۆ سلێمانی هێشتا مەنتیقیترە لەوەی بڵێی دەرمان لە سلێمانییەوە دەچێت بۆ ئێران، چونکە ئێستا بارودۆخی ئێران لەناو کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی وەکو جاران نەماوە، پەیوەندییەکانی ئەو لەگەڵ وڵاتان لە ئاستێکی گەشەکردوودایە، ئاستی تەندروستی لەو وڵاتەدا لە ئاستێکی گەشەکردوودایە. ئومێد دەکەین هەر کەس دۆکیۆمێنت و بەڵگەی لەسەر ئەو بابەتانە هەیە بە شێوەیەکی فەرمی پێشکێشی بکات، بۆئەوەی چ داواکاری گشتی و چ لایەنەکان و حکومەت لەو بابەتە ئاگاداربکەینەوە.
 
رووداو: پرسی کۆچ یەکێکە لە پرسە گەرمەکان و ئێستا کۆچبەرێکی زۆر لە هەرێمی کوردستان و عێراق روویان لە سنوورەکانی بێلاڕووس کردووە. هیچ داتا و ئامارێکتان لەبەردەستە؟ چەند کەس لە پارێزگای سلێمانییەوە کۆچیان کردووە و رۆژانە چەند کەس روو لەو سنوورانە دەکەن؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: ئێمە لە رۆژانی رابردوودا کۆبوونەوەیەکمان لەگەڵ هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان کردووە، ئەو ئامارانەی لەبەردەستی ئێمەدایە، ئەو ئامارانەن کە چەند کەس بۆ نموونە لە ماوەی شەش مانگی رابردوو یان ساڵی رابردوودا ڤیزەی بێلاڕووسیان وەرگرتووە، یان چەند کەس ڤیزەی دەرەوەی وەرگرتووە، بەڵام ئەمە بە تەنیا نامانگەیێنێت بە ئەنجام، چونکە مەرج نییە هەموو ئەوانەی رۆیشتوون بە مەبەستی نەگەڕانەوە یان کۆچکردن رۆیشتبن.
 
ئێستا هێڵی تورکیا بەرەو بێلاڕووس داخراوە، بەڵام رێگەکانی دیکە لە دەوحە، دوبەی، سووریا، ئێران و شوێنەکانی دیکە کراوەن. بۆیە بەڕاستی ئەوانەی گەشت دەکەن هیچ شوێنێک نییە خۆیانی لێ تۆماربکەن، وەکو گەشتیار خۆیان دەناسێنن، بۆیە بە ئاسانی ناتوانرێت ژمارەکانیان دیاریبکرێت، بەڵام بە شێوەی خەمڵێندراو دەکرێت، ئەو شێوە خەمڵێندراوەش پێمان دەڵێت لە عێراق لە ماوەی رابردوودا نزیکەی 40 هەزار کەس هەوڵی چوونە دەرەوەیان داوە، لە هەرێمی کوردستان و سلێمانییش ئەو دیاردەیە هەیە، دەبێت هۆکارەکانی چارەسەر بکەین، نەک ئەوەی چەند کەس چووەتە دەرەوە. گەورەترین کێشە لەسەر هەرێمی کوردستان و خەڵک و عێراق نەمانی ئومێدە، شکستهێنانی هەڵبژاردنە، ساختەکارییە، نەبوونی خزمەتگوزارییە گشتییەکانە، جیاوازییە، خەڵک هەیە بە 99وە بە دڵخوازی خۆی لە کۆلێژێک ناتوانێت وەربگیرێت، بەڵام دەبینین کوڕی بەرپرسێک لەجیاتی زانکۆیەک، سیانی هەیە. لەبری ئۆتۆمبێلێک، هەزاری هەیە. دەبێت جیاوازیی چینایەتی نەهێڵین، میراتگری لە حیزب و بنەماڵە و کۆمەڵگە و عەشائیردا هەیە و ئازادن، بەڵام نابێت میراتگری لە حکومڕانیەت و دەوڵەتداریدا هەبێت. میراتگری هاتە دەسەڵاتدارییەوە، مانایەک بۆ هاوسەنگیی کۆمەڵایەتی ناهێڵێتەوە. بۆیە ئێمە دەبێت هۆکارەکانی ئەو کۆچکردنە چارەسەر بکەین، نەک تەنیا فرمێسکی تیمساحی بۆ ئەنجامەکانی بڕێژین.
 
رووداو: جیا لەو هۆکارانەی باست لێوە کردن، هیچ ئامارێکتان هەیە کە رێژەی هەژاری لە سلێمانی چەندە؟ چەند گەنج بێکارن؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: ئێمە لێکۆڵینەوەمان کردووە، هۆکارەکان هەژاری و بێکاری نین، چونکە سلێمانی لە هەژاری و بێکاریشدا کەمترین رێژەی لەسەر ئاستی نەک هەرێم، بەڵکو هەموو عێراق هەیە، رێژەی هەژاری تاوەکو ئێستا بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی پلاندانان 4.5%ـە لە سلێمانی، رێژەی بێکاریش 7.6%ـە، ئەمە رێژەیەکی کەم نییە، بەڵام ئەگەر بەراوردی بکەی بەو رێژە ستانداردەی لە وڵاتان هەیە، لە 13-15%ـە. دۆخی سلێمانی باشە، بەڵام هۆکارەکە تەنیا ئەوە نییە، هەیە زێڕەنگەرە دەڕوات، هەیە داهاتێکی زۆری هەیە دەڕوات، بۆ؟ چونکە ئومێد لە خودی ژیانی مرۆڤ گرنگترە، ئومێد لە هەموو شتێک گرنگترە، کە ئومێد نەما هیچ شتێک نامێنێت.
 
بۆیە تکا دەکەم نەهێڵین ئەم ئاستی بێئومێدییە بگاتە راددەی سفر و خوار سفر، چونکە هیچ مانایەک بۆ هاووڵاتیبوون، ژیان و دەوڵەتداری نامێنێتەوە. ئومێد دەکەم حکومەتی هەرێمی کوردستان، کە موکڕانە لەم دۆسیەیە هاتووەتە سەر خەت، بە هیمەتی هەموو لایەکمان بتوانین ئومێد بگەڕێنینەوە و هۆکارە سەرەکییەکان چارەسەر بکەین.
 
رووداو: پێتانوایە کێشە نێوخۆییەکانی یەکێتی لە سلێمانی کاریگەریی لەسەر دەروونی خەڵکی ئەو سنوورە هەبێت لەڕووی ئەمنی و بێئومێدیی خەڵکەکەی؟
 
د. هەڤاڵ ئەبوبەکر: هەموو هۆکارێک کە رووبدات کاردانەوەی کۆمەڵایەتیی هەیە و لێکەوتەکەی کار لەسەر بازاڕ، دەرفەتی کار، سەرمایەگوزاری، وەبەرهێنان و هەموو سێکتەرەکانی ژیان و دەوامکردنیش دەکات، کار لەسەر سایکۆلۆژیای خەڵک دەکات. ئەوەی پێیدەگوترێت سایکۆلۆژیای گشتی زەبری بەرکەوتووە، ئارامیی دەروونی و ئاشتیی کۆمەڵایەتی زەبریان بەرکەوتووە. چ لەناو یەکێتی و چ لەناو پارتی و گۆڕان و هەر هێزێکی سیاسی، چ ئەو بارودۆخانەی لە بەغدا روودەدەن کاردانەوەیان بەسەر هەموو عێراق و ناوچەکە و رەوەندی کوردیشەوە دەبێت نەک هەر بەسەر سلێمانییەوە.
 
لە وڵاتێکدا کە ماڵی سەرۆکوەزیران بە ئامانج بگیرێت، هاووڵاتی هەست بە ئارامی ناکات، راستە ئەوە لە بەغدا روویداوە و لە سلێمانی و هەولێر رووینەداوە، بەڵام حاڵەتێکە کە خەڵک پێیوایە ئیدی چارەنووست لەگەڵ عێراقە، بەڵام چارەنووسی هەڵبژاردن لە عێراق ئەمە حاڵیەتی، رێژەی بەشداریی خەڵک لە هەڵبژاردن ئەوە حاڵیەتی، پرس و راکردن بە خەڵک ئەوە حاڵیەتی، ئاستی حیزبەکان ئەوە حاڵیانە، بارودۆخ و دەستوەردانی نێودەوڵەتی ئەوە حاڵیەتی. بۆیە دەبێت کۆی هۆکارەکان سەیر بکەین، نەک تەنیا وابزانین ململانێکانی ناو یەکێتی، بەڵێ ململانێکانی ناو یەکێتی کاریگەریی هەیە، بەتایبەتی کاریگەریی بۆسەر سلێمانی هەیە، لە سلێمانی بۆ ناو شاری سلێمانی کاریگەریی هەیە، بەڵام هۆکارەکانی دیکەش زۆرن، دەستوەردانەکانیش لە بارودۆخی یەکێتی زۆرن، کە بەڕاستی بە هەڵبژاردنەکان و ئاکامی هەڵبژاردنەکانیش پێمان دەڵێن کە چ هێزی نێوخۆیی و چ هێزی عێراقی و چ هێزی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی نایانەوێت سەقامگیری تەواو لە سلێمانی دروست ببێت.
 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە