نێچیرڤان بارزانی: پڕۆژەی گەشەپێدان هەنگاوێکی مێژووییە بۆ بنیادنانی عێراقێکی سەقامگیر

22-02-2025
رووداو دیجیتاڵ @Rudawkurdish
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان
A+ A-
رووداو دیجیتاڵ

سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەشداریکرد لە کۆنفرانسی گفتوگۆی نێودەوڵەتیی بەغدا و گوتارێکی پێشکێش کرد و رایگەیاند: "پڕۆژەی گەشەپێدان هەنگاوێکی مێژووییە بۆ بنیادنانی عێراقێکی سەقامگیر."
 
رۆژی شەممە، 22ـی شوبات، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە سەردانێکی فەرمی گەیشتە بەغدا بۆ بەشداری لە کۆنفرانسی گفتوگۆی نێودەوڵەتیی بەغدا کە لە هۆڵی بابل بەڕێوەدەچێت و ماوەی دوو رۆژ دەخایێنێت.
 
هەریەک لە محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق و محەممەد ئەلحەسان، نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق لە کۆنفرانسەکە ئامادەبوون و گوتاریان پێشکێش کرد.
 
نێچیرڤان بارزانی لە سەرەتای گوتارەکەیدا گوتی: "عێراق و ناوچەکە بە قۆناغێکی گۆڕانکاريی ستراتیژيی قووڵدا تێدەپەڕن کە پێویستی بە هاوکاری و هاوبه‌شييه‌، نه‌ك ململانێ و ئاڵۆزیی زیاتر."
 
"پڕۆژەی رێگەی گەشەپێدان وەک ده‌ستپێشخه‌رى و هەنگاوێکی مێژوویی دێت بۆ بنیاتنانی عێراقێکی سەقامگیرتر و گەشاوەتر، لەسەر بنەمای ئابووريی هه‌مه‌جۆر، کرانەوەی هەرێمی و یەکترته‌واوكردن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا." نێچیرڤان بارزانی وای گوت. 
 
سەرۆکی هەرێمی کوردستان پێی وایە، سەقامگیريی سیاسی و ئابووريی هەموو عێراق، "بەرژەوەندييه‌كی نيشتمانيى هاوبەشە" و گەشەپێدانی راستەقینە بەدی نايه‌ت ئه‌گه‌ر له‌نێوان بەغدا و هەولێر، له‌نێوان عێراق و دەوروبەريدا له‌ وڵاتانى ناوچه‌كه‌ و جيهان، يه‌كترته‌واوكردن نه‌بێت.
 
نێچیرڤان بارزانی گوتیشی: "پشتگیريی تەواوی خۆمان بۆ ئەم پڕۆژە گەورەیە دووپات دەکەینەوە و په‌رۆشين كه‌ له‌ زاخۆ‌وه‌ تا فاو ببێتە نموونەیەک بۆ هاوکارييه‌كی بنیاتنەرانه‌ى نێوان هه‌موو ناوچه‌ و پێكهاته‌كانى وڵات، هه‌روه‌ها عێراق و هاوبەشە هەرێمی و نێودەوڵەتییەکانى."
 
ئەمڕۆ چالاکییەکانی حەوتەمین کۆنفرانسی (گفتوگۆی نێودەوڵەتیی بەغدا) دەستیپێکرد، ناونیشانی کۆنفرانسەکە (پەیوەندی بۆ گەشەپێدان و سەقامگیریی هەرێمی)ـیە و ماوەی دوو رۆژ بەردەوام دەبێت.
 
لە بەشێکی دیکەی گوتارەکەیدا ئاماژەی بەوەشکرد: "عێراق بە پێگه‌ى جوگرافيی ستراتیژی و سامانى ده‌وڵه‌مه‌ندى‌ سروشتی و مرۆیی، دەرفەتێكی گەورەی هەیە ببێتە ناوەندێکی ئابووريی چالاک و گه‌وره‌ لە ناوچەکەدا."
 
سەرۆکی هەرێمی کوردستان جەخت لە سەقامگیریی عێراق دەکاتەوە و دەڵێت: "رابردووى عێراق فێری کردووین کە گەشەسه‌ندن و پێشكه‌وتن لە ژینگەیەکی سەقامگیردا بەدی دێت. سەقامگیريی عێراق لە سەقامگیريی ناوچەکە جیا ناکرێتەوە، بۆیە دەبێت مامه‌ڵه‌ و روانگه‌مان بۆ گۆڕانکارییە جیۆسياسييه‌كان، لەسەر بنەمای هاوسەنگی، میانڕەوی، هاوکاری و به‌رژه‌وه‌نديى هاوبه‌ش بێت."
 
نێچیرڤان بارزانی پەسنی هەوڵەکانی محەممەد شیاع سوودانی دەکات بۆ سەقامگیریی عێراق و باس لەوەش دەکات: [هەوڵەکانی محەممەد شیاع سوودانی] سەلماندی كه‌ عێراق دەتوانێت پردێک بێت بۆ گفتوگۆ، نەک گۆڕەپانێک بێت بۆ ململانێ."

 

 
دەقی گوتارەکەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان: 
 
جه‌نابى سه‌رۆكوه‌زیران محه‌مه‌د شياع سوودانى
 
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز
 
سڵاوى خواتان لێ بێت..
 
خۆشحاڵم به‌شداريى کۆنفرانسی حەوتەمی گفتوگۆى نێودەوڵەتيی بەغدا ده‌كه‌م. ئەم كۆنفرانسه‌ دیدگەی عێراق بۆ کرانەوە و يه‌كترته‌واوكردنى هه‌رێمى، هه‌روه‌ها پابەنديى عێراق بە کاری هاوبەش بۆ سەقامگیری و گەشەپێدانی بەردەوام، ده‌رده‌خات.
 
بەڕێزان
 
عێراق و ناوچەکە بە قۆناغێکی گۆڕانکاريی ستراتیژيی قووڵدا تێدەپەڕن کە پێویستی بە هاوکاری و هاوبه‌شييه‌، نه‌ك ململانێ و ئاڵۆزیی زیاتر. لەم روانگه‌يه‌وه‌، پڕۆژەی رێگەی گەشەپێدان وەک ده‌ستپێشخه‌رى و هەنگاوێکی مێژوویی دێت بۆ بنیاتنانی عێراقێکی سەقامگیرتر و گەشاوەتر، لەسەر بنەمای ئابووريی هه‌مه‌جۆر، کرانەوەی هەرێمی و یەکترته‌واوكردن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا.
 
ئێمه‌ لە هەرێمی کوردستان، هەمیشە باوەڕمان وابووە کە سەقامگیريی سیاسی و ئابووريی هەموو عێراق، بەرژەوەندييه‌كی نيشتمانيى هاوبەشە و گەشەپێدانی راستەقینە بەدی نايه‌ت ئه‌گه‌ر له‌نێوان بەغدا و هەولێر، هه‌روه‌ها له‌نێوان عێراق و دەوروبەريدا له‌ وڵاتانى ناوچه‌كه‌ و جيهان، يه‌كترته‌واوكردن نه‌بێت.
 
له‌م روانگه‌يه‌وه‌، پشتگیريی تەواوی خۆمان بۆ ئەم پڕۆژە گەورەیە دووپات دەکەینەوە و په‌رۆشين كه‌ له‌ زاخۆ ‌وه‌ تا فاو ببێتە نموونەیەک بۆ هاوکارييه‌كی بنیاتنەرانه‌ى نێوان هه‌موو ناوچه‌ و پێكهاته‌كانى وڵات، هه‌روه‌ها عێراق و هاوبەشە هەرێمی و نێودەوڵەتییەکانى.
 
عێراق بە پێگه‌ى جوگرافيی ستراتیژی و سامانى ده‌وڵه‌مه‌ندى‌ سروشتی و مرۆیی، دەرفەتێكی گەورەی هەیە ببێتە ناوەندێکی ئابووريی چالاک و گه‌وره‌ لە ناوچەکەدا، هه‌روه‌ها ببێته‌ پردێكى گرنگى به‌ستنه‌وه‌ى كه‌نداو و ئه‌ورووپا و رۆژهه‌ڵات و رۆژئاوا، بەڵام سەرکەوتن لەمەدا، پێویستی بە هه‌بوونى چه‌ند بنه‌مايه‌كى سه‌ره‌كی هه‌یه‌‌، له‌وانه‌:
 
ـ چوارچێوەیەکی تۆكمه‌ى یاسایی و ئابووريی بەردەوام کە هه‌ميشه‌ هانی وەبەرهێنانی ناوخۆیی و دەرەکی بدات و زه‌مينه‌يه‌كى هانده‌ر و سه‌رنجڕاكێش بۆ وه‌‌به‌رهێنان بڕه‌خسێنێت.
 
ـ گفتوگۆيه‌كى سیاسيی بەرپرسیارانەى لایەنە سياسييه‌كان و پێكهاته‌كانى عێراق له‌سه‌ر بنه‌ماى هاوبەشيی راسته‌قينه‌ و لێكتێگه‌يیشتن و رێککەوتن بۆ چارەسەرکردنی کێشه‌كانى وڵات به‌ گيان و ديدگەی نيشتمانييانه‌، هه‌روه‌ها به‌هێزكردنى دامه‌زراوه‌ ده‌ستوورييه‌كان و چه‌سپاندنى ته‌واوی سيستمى فيدراڵى.
 
ـ ستراتیژتێکی ئەمنيی پتەو، تاوەكو سەقامگیرييه‌كی به‌رده‌وام مسۆگه‌ر بکات كه‌ جێى دڵنيايى و متمانەى وەبەرهێنەران بێت و بتوانێت پڕۆژه‌ى گەورە له‌ بواره جياكانى ژێرخان له‌ هه‌موو كه‌رته‌كاندا‌، جێبه‌جێ بكات.
 
هەروەها زۆر گرنگ و پێويسته‌ پڕۆژه‌ى رێگه‌ى گه‌شه‌پێدان ببێته‌ پڕۆژه‌يه‌كى نيشتمانيى عێراقى كه‌ هه‌موو ناوچه‌ و شوێن و پێكهاته‌كانى عێراق پێكه‌وه‌ ببه‌ستێته‌وه‌. ببێته‌ كۆكه‌ره‌وه‌ى هه‌مووان بێ جياوازى. نموونه‌ى هاوبه‌شيى راسته‌قينه‌ى عێراقييه‌كان بێت له‌ هه‌ر نه‌ته‌وه‌ و ئايين و مه‌زهه‌بێك و له‌ هه‌ر شوێنێكى وڵات بن. ببێته‌ هۆى گه‌شه‌پێدانی ئابووريى ته‌واوى عێراق.
 
فره‌ڕه‌نگيى كۆمه‌ڵگه‌ى عێراق، هێز و ده‌وڵه‌مه‌ندييه‌. عێراق ده‌توانێت ئه‌م پڕۆژه‌يه‌ بكاته‌ ده‌رفه‌تێك بۆ تێپه‌ڕاندنى هه‌موو جياوازييه‌كى نه‌ته‌وه‌يى، ئايينى و مه‌زهه‌بى، بكاته‌ هێزێكى گه‌وره‌ بۆ هه‌موو عێراق كه‌ پێگه‌ى وڵات له‌ڕووى ئابوورى و سياسى و ستراتيژييه‌وه‌ به‌هێز بكات. هه‌روه‌ها هه‌نگاوێكى دروسته‌ به‌ره‌و بنياتنانى داهاتوويه‌كى‌ گه‌شتر بۆ هه‌موو عێراقییه‌كان.
 
بۆيه‌ پشتگیريی ئێمە له‌ هه‌رێمى كوردستان بۆ ئەم پڕۆژەیە، تەنیا لە روانگەی ئابوورییەوە نییە، بەڵکو لە روانگەی ستراتیژییەوەیە، چونکە به‌ لاى ئێمه‌وه‌ هەنگاوێکه‌ بەرەو بەهێزکردنی چەمکی (عێراق وەک دەوڵەتێکی کارا) لە ئاسایش و سەقامگیريی ناوخۆيى و ناوچەیی و هێزێکی ئابووريی کاریگەر لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا. هه‌روه‌ها ده‌كرێ له‌ داهاتوودا ببێته يه‌كێك له‌ هێزه‌ ئابوورييه‌كانى جيهان.
 
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز..
 
ڕابردووى عێراق فێری کردووین کە گەشەسه‌ندن و پێشكه‌وتن لە ژینگەیەکی سەقامگیردا بەدی دێت. سەقامگیريی عێراق لە سەقامگیريی ناوچەکە جیا ناکرێتەوە، بۆیە دەبێت مامه‌ڵه‌ و روانگه‌مان بۆ گۆڕانکارییە جیۆسياسييه‌كان، لەسەر بنەمای هاوسەنگی، میانڕەوی، هاوکاری و به‌رژه‌وه‌نديى هاوبه‌ش بێت.
 
بۆيه‌ جەخت لەسەر گرنگيی بەردەواميی رێبازی دیپلۆماسيی کارا دەکەینەوە کە حکومەتی عێراق بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییه‌كانى، په‌يڕه‌وى ده‌كات. هه‌ر لێره‌وه‌ به‌ پێويستى ده‌زانم دووباره‌ ده‌ستخۆشى له‌ جه‌نابى سه‌رۆكوه‌زيران سوودانى بكه‌م بۆ هه‌وڵ و هه‌نگاوه‌كانى له‌م پێناوه‌دا. ئه‌مه‌ سەلماندی كه‌ عێراق دەتوانێت پردێک بێت بۆ گفتوگۆ، نەک گۆڕەپانێک بێت بۆ ململانێ.
 
راسته،‌ ئاڵنگارى هه‌ن، بەڵام له‌ هه‌مان كاتدا عێراق به‌ ده‌وڵه‌مه‌نديى سامانى مرۆيى و سروشتيى خۆى، پڕە لە دەرفەتيش. سەرکەوتنمان پەیوەستە بە توانامان لە بەڕێوەبردنی فره‌يى، جياوازیی ناوخۆمان، بەهێزکردنی گيانى هاوبەشی، دانانی بنەماکانی حوکمڕانيی باش و چەسپاندنی سەقامگیريی سیاسی و ئابووری بۆ عێراق. پێویستمان بە پلانی بەردەوام، ئیرادەی سیاسيی جدی و هاوبەشيی ستراتیژيی ژیرانە هەیە، ئەم کۆنفرانسەش هەنگاوێکی گرنگە بەو ئاراستەیەدا.
 
زۆر سوپاسی پەیمانگەی عێراقی ده‌كه‌م بۆ رێکخستنی ئەم کۆنفرانسە و سەرکەوتن ده‌خوازم بۆ کارەکانیان. هيوادارم راسپارده‌ى بەرهەمدارى لێ بكه‌وێته‌وه‌‌ کە یارمەتیدەر بن لە دانانی نەخشەڕێگەیەکی روون بۆ داهاتوویەکی گەشاوەتر بۆ عێراق.
 
زۆر سوپاستان ده‌كه‌م.
 
هيواى رۆژێكى خۆش بۆ هه‌مووتان ده‌خوازم..
 

 

 


کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە
 

دوایین هەواڵەکان

شاهۆ عوسمان، جێگری پارێزگاری سلێمانی

جێگری پارێزگاری سلێمانی: هاوئاهەنگییەکەی تۆڕی میدیایی رووداو کارەکانی باشتر کرد

جێگری پارێزگاری سلێمانی ستایشی رۆڵی تۆڕی میدیایی رووداو دەکات لە بەهاناوەچوونی زیانلێکەوتووانی لافاوەکەی سنووری چەمچەماڵ و دەڵێ، ئەو هاوئاهەنگییەی رووداو دروستی کرد، کارەکانی گەورەتر و باشتر کرد؛ ئاماژە بەوەش دەکات، قەرەبووەکە ماڵ، کاسبکار، ئۆتۆمبێل و فەرمانگە حکومییەکانیش دەگرێتەوە.