سوودانی بۆ شنگالییەکان: تایبەتمەندیمان داوەتە شنگال

 

بەگوێرەی راگەیێندراوێکی نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی عێراق، رۆژی دووشەممە (30-10-2023)، محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق، پێشوازی لە شاندێکی خەڵکی شنگال کرد کە لە پێکهاتە و لایەنە جیاوازەکان پێکهاتبوو. سوودانی بە وردی گوێی لە گوزەران و دۆخی ئابووری لە قەزای شنگال گرت، لەگەڵ پێویستیی ئاوەدانکردنەوە، ئەویش بەهۆی لاوازیی خزمەتگوزاری و بەردەوامیی ئاوارەبوونی خەڵکەکەی بەهۆی نەبوونی ئیدارەیەکی خۆجێی تایبەت بە کاروباری گشتی و جێبەجێکردنی داواکارییەکانی خەڵک ، هەروەک  شاندەکە داوایکرد قەرەبووی دارایی بۆ خەڵکەکە خەرج بکرێت.

 

سەرۆکوەزیرانی عێراق بە شنگالییەکانی گوت: "حکومەت تایبەتمەندیی داوەتە قەزای شنگال، ئەوەش بەهۆی قەبارەی ستەملکێراوی قەزاکە بەهۆی تیرۆرەوە، ئەرکی حکومەتە چاودێری بکات و دادپەروەر بێت، جدییە لە دەرکردنی بڕیارەکان کە گونجاو بێت لەگەڵ قوربانییەکان و پەیوەست بوونی خەڵکەکە بە مانەوە لەو وڵاتەدا".

 

سوودانی ئاماژەی بەوەشکرد، "عێراق و ناوچەکە بە قۆناخێکی هەستیاردا تێدەپەڕن، پێویستی بە کار و کۆششی زیاترە بۆ دەستەبەرکردنی ئاسایش و سەقامگیریی لە تەواوی عێراق و گەڕانەوەی سەرجەم ئاوارەکان بۆ زێدی خۆیان لەنێویاندا قەزای شنگال".

 

رۆژی 18-10-2023، نایف سەیدۆ، قایمقامی شنگال بە وەکالەت لە کاتی بەشداریکردن لە بەرنامەی نوورۆژ، لەبارەی دەنگۆی دەستنیشانکردنی بەربژێر و یەکلاییکردنەوەی پۆستی قایمقامی شنگال بە رووداوی گوت: "دەستنیشانکردنی قایمقام، یەکێکە لە بڕگەکانی رێککەوتنی شنگال، بەڵام تائێستا هیچ کەسێک دەستنیشان نەکراوە و ئەو بڕگەیەی رێککەوتنەکە جێبەجێ نەکراوە، لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان هەندێک ناو دەهێندرێن، بەڵام بە فەرمی هیچ ناوێک وەکو بەربژێر یەکلایی نەکراوەتەوە."

 

لەبارەی جێبەجێکردنی رێککەوتنی شنگال، نایف سەیدۆ رایگەیاند: "رێککەوتنی شنگال بەشێک لە کێشەکانی ئەو شارە چارەسەر دەکات، بەڵام چارەسەری بنەڕەتی جێبەجێکردنی مادەی 140ی دەستووری عێراقە، دەبێت خەڵکی شنگال بڕیار لە چارەنووسی خۆی بدات، 70%ی خەڵکی شنگال داوای جێبەجێکردنی رێککەوتنی شنگال دەکات، بەڵام هەندێک لایەنی نێو شنگال کە سەر بە پەکەکەن، رێگرییان لە جێبەجێکردنی ئەو رێککەوتنە کرد و دژایەتییان کرد."

 

بە گوتەی قایمقامی شنگال، دەستێوەردانی نێوخۆیی و هەرێمی و نێودەوڵەتی لەو شارە هەیە، "دۆخی شنگال تایبەتە و دەستی دەرەکی و هەرێمی و نێودەوڵەتی و نێوخۆیی هەیە، شنگال ململانێی زۆری لەسەرە و بڕیاری شنگال لەدەستی خەڵکەکەیدا نییە، بەڵکو وڵاتان کۆدەبنەوە و لەسەر شنگال رێکدەکەون بەبێ ئەوەی پرس بە خەڵکەکەی بکرێت."

 

رێککەوتنی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق بۆ ئاساییکردنەوەی دۆخی شنگال لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2020 واژۆکرا. رێککەوتنەکە لە چەند خاڵێک پێکهاتووە کە دیارترینیان دەرکردنی هەموو هێزە چەکدارەکانی حەشدی شەعبی و هێزەکانی نزیک لە پارتی کرێکارانی کوردستانە - پەکەکە لە شاری شنگال؛ لەگەڵ راسپاردنی ئەرکی پاراستنی ئاسایشی شارەکە بە پۆلیس و دەزگای ئاسایشی نیشتمانی و هەواڵگریی فیدراڵی، هەروەها دانانی قایمقامێکی نوێ بۆ شنگال و ئاوەدانکردنەوەی شارەکە و رەخساندنی زەمینە بۆ گەڕانەوەی ئاوارەکان، بەڵام تاوەکو ئێستا رێککەوتنەکە جێبەجێ نەکراوە.