زانکۆیەکی ئەمریکی بەڵگەنامەی تایبەت بە جینۆسایدی کورد ئەرشیف دەکات

24-04-2025
سینان تونجدەمیر
وێنەیەکی کۆنفرانسەکە
وێنەیەکی کۆنفرانسەکە
A+ A-
رووداو - نیویۆرک

لە زانکۆی یەیڵ لە ئەمریکا کە یەکێکە لە زانکۆ بەنێوبانگەکانی جیهان، بڕیارێکی "مێژوویی" درا کە ئیدی بەڵگەنامەکانی تایبەت بەو جینۆسایدانەی بەرامبەر کورد کراون، لە زانکۆکە ئەرشیف بکرێن.
 
لە ویلایەتی کۆنێکتیکەت لە زانکۆی یەیڵ، کۆنفرانسێکی "گرنگ" بە ناوی (مێژوو و میراتی جینۆسایدی کورد) بەڕێوەچوو و لە کۆنفرانسەدا بڕیار درا کە ئیدی ئەرشیفی جینۆسایدەکانی دژ بە کورد بۆ لێکۆڵینەوەی خوێندکاران و توێژەران بۆ داهاتوو هەڵدەگیرێت و پارێزراو دەبێت.
 
کۆنفرانسەکە بە ساتێک وەستان بۆ رێزگرتن لە قوربانییان و بە نیشاندانی پەیامێکی ڤیدیۆیی مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان دەستیپێکرد.
 
مەسرور بارزانی لە پەیامەکەیدا رایگەیاند: "قسەی کۆتاییم بۆ ئەو خوێندکار و زانایانەیە کە لێرە کۆبوونەتەوە ئەوەیە، کارەکەتان گرنگە. ئێوە تەنیا مێژوو ناخوێنن و نایپارێزن، بەڵکو هۆشیاریی نەوەکانی داهاتووش دیاری دەکەن. من سوپاسی ماندووبوونتان دەکەم. ئێمە نەک تەنها بە قسە، بەڵکو بە کردەوەش یادی شەهیدان بە ڕێزەوە دەکەینەوە. سوپاس بۆ ئێوە."
 
لە کۆنفرانسەکەدا وێنە و دیمەنی ئەو جینۆسایدانەی دژ بە کورد کرابوون، وەک پێشانگایەک پێشاندران و بەڕێوەبەران، بەشداربووان و قسەکەران گوتیان کە "ئەرشیفکردن بۆ داهاتوو زۆر گرنگە و ئەگەر ئەرشیف نەکرێت، رەنگە جینۆساید دووبارە ببێتەوە."
 
محەممەد ئیحسان، مامۆستا لە زانکۆی لەندەن: "کۆنفرانسێکە لەسەر جینۆساید، مێژووی کورد و ئەو ئەرشیفەی کۆکراوەتەوە. چۆن ئەم جینۆسایدانە دژ بە کورد کراون، بەتایبەتی لە ساڵی 1968 تاوەکو 2003. کاریگەریی چی بووە، چۆن بووە و چۆن بەڵگە کراوە (دۆکیومێنت کراوە)، ئێمە چی دەتوانین بکەین و چۆن پێشی بخەین، چۆن دەتوانین بە شێوەیەکی نێودەوڵەتی بیناسێنین."
 
دەیڤد سایمۆن، بەڕێوەبەری پرۆگرامی لێکۆڵینەوەکانی جینۆساید لە زانکۆی یەیڵ لەوبارەیەوە بە رووداوی گوت: "بە بڕوای من، شایەنی باسە کە کۆنفرانسی ئەمڕۆ بە هاوکاریی زانکۆی یەیڵ، سەنتەری ماکمیلانی یەیڵ و نووسینگەی بەڕێز سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستانی عێراق بەڕێوەدەچێت، و ئێمە بەڕاستی سوپاسگوزاریی ئەو هاوکارییەین کە یارمەتیدەر بوو بۆ بەڕێوەچوونی ئەم کۆنفرانسە، و زیاتریش بۆ ئەو دەرفەتانەی کە لە داهاتوودا ڕەنگە هاوکاریی زیاتر بکرێت."
 
عەدالەت عومەر، توێژەرێکە و دەڵێت: "زۆر بەڵگەنامە هەن. من خۆم بە تایبەتی 30 هەزار بەڵگە و دۆکیومێنتم ئەرشیف کردووە. زۆر لێکۆڵینەوەم کردووە و بڵاوم کردووەتەوە. کارێکی زۆرمان لەپێشە. بۆ نموونە، هەر بۆ دۆسیەی جینۆسایدی ئەنفال 9 هەزار بەڵگەنامە هەیە، بۆ فەیلییەکان 8 هەزار بەڵگەنامە هەیە، بۆ بارزانییەکان 4 هەزار بەڵگەنامە هەیە، بۆ هەڵەبجە 3500 بەڵگەنامە هەیە."
 
لە کۆنفرانسەکەدا زۆر وردەکاری هەبوون، بۆ نموونە چۆن ماڵ و موڵکی کورد دەستی بەسەرداگیراوە، چۆن گوندە کوردییەکان سووتێنراون و تاڵان کراون، چۆن بە هەزاران کورد کوژراون و کۆمەڵکوژ کراون و، شتێکی دیکەی گرنگیش ئەوە بوو کە ئێستا لە زانکۆی یەیڵ ئەرشیفێک هەیە و ئەو بەڵگە و دۆکیومێنتانە بۆ داهاتوو لەو ئەرشیفەدا هەڵدەگیرێن.
 
 

 

کۆمێنتەکان

وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه‌

کۆمێنتێک دابنێ

داواکراوە
داواکراوە