پارێزگاری هەڵەبجە: 30 هەزار دینار لە قاسەی پارێزگادا نییە

 

ئازاد تۆفیق، پارێزگاری هەڵەبجە لە هەڤپەیڤینێکی تایبەتدا لەگەڵ تۆڕی میدیایی رووداو کە رەنج سەنگاوی رۆژی 10-03-2022 پێشکێشی کرد لە بەشێکی قسەکانیدا رایگەیاند، "لە سۆماڵەوە تاوەکو سوید پارێزگاری کرێچی نییە، هەم خۆم کرێچیم و هەمیش بینای پارێزگای هەڵەبجە هی پیاوێکی هەژارە بەناوی حاجی یاسین پێشکێشی هەڵەبجەی کردووە بۆ پەککەوتەکان، کە ئێرە دەبێتە پارێزگا دایدەمەزرێنێت و دەمانداتێ بە کورسی و گڵۆپەکانیشەوە."

 

دەقی هەڤپەیڤینەکە:

 

 

ئازاد تۆفیق: من پێش ئەوەی لەکاری ئیدارییدا کاربکەم مامۆستا بووم، یاریدەدەری بەڕێوەبەر و دواتر بەڕیوەبەری قوتابخانە بووم، ئێستاش پارێزگارم، بەڵام من پرسەکانی قەڵەم و ئەدەب و دونیای هونەر و دونیای ئیستاتیکا و دونیای جوانی و رۆحی سپیم زۆر لا گرنگرترە، بۆیە کە من دێمە ئێرە بەخەونێکەوە دێم، کە دێمە ئێرە بەهیوایەکەوە دێم، کۆمەڵێک دۆخ هەیە ناهێڵێت ئەو خەون و هیوایانە جێبەجێ ببن، راستە من مانگی 10ی ساڵی 2018 هاتمە ئێرە، واتە دوو مانگ بەر لەساڵی 2019 کە ئەو ساڵە دۆخەکە بەتەواوەتی باش بوو.

 

2020 کۆرۆنا بەرۆکی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی بە هەرێمی کوردستانیشەوە گرت، 2021 لەپاڵ کۆرۆنا قەیرانی وشکەساڵیش روومان تێدەکات، من پێموایە وشکەساڵیش بەقەد کۆرۆنا کاریگەریی نەرێنی لەسەر واقیعی سیاسی، کۆمەڵایەتی، کلتووری، ئابووریی هەرێمی کوردستان هەبووە، ماقوڵە من داری گوێزم تەمەنی 80 ساڵ بێت لەتەوێڵە ووشک بێت؟، داری گوێزم 70 ساڵ تەمەنییەتی لە ئاوێسەر ووشک بێت، ئاوێسەر و تەوێڵە ناوچەی شاخاویین، خاکەکەیان تەڕە، شێدارە، ئەوەندە ئاو نەبێت ئەو دارگوێزە 70 ساڵە بمێنێ، ووشک بووە، ئەمە چەند خەمێکی گەورەیە.

 

بەڕاستی واقیعەکە نەیهێشت خەونەکانمان بێتەدی، ئینجا هەڵەبجە کە ساڵی 2014 دەبێتە پارێزگا، یەکسەر پاش مانگی سێی 2014، لەمانگی شەشی 2014 داعش مووسڵ دەگرێت، بوودجە نایەت، مووچە نایەت، قەیران درووستدەبێت، من پێموایە حکومەتی هەرێمی کوردستان هەڵەبجەی کردووەتە پارێزگا، حکومەت لای لە هەڵەبجە کردووەتەوە، بەڵام لای پێویست نا، لای 100 دەر 100 نا، لەبەرچی؟ لەبەر ئەوەی قەیرانی نەوت هەبووە، قەیرانی بودجە و مووچە هەبووە، دەوڵەتی عێراقی هیچی نەناردووە، بیرمان نەچێت لەپاڵ حکومەتی هەرێمی کوردستاندا، حکومەتێکی عێراقی فیدڕاڵ هەیە، حکومەتی عێراق دەبێت قەرەبووی زیانلێکەتووانی هەڵەبجە بکاتەوە، دەبێت باڵەخانەیەک بکاتەوە، دەبێت چرای ماڵێکم بۆ پڕ نەوت بکات.

 

 

ئازاد تۆفیق: دوو شەڕی گەورە هەیە، شەڕێک لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستانە کە حکومەتی  لۆکاڵییە، ئازایەتیی نییە هەرچی بۆ هەڵەبجە بکات، چونکە هەڵەبجە ناسنامەی مەزڵومییەت و تراژیدیای کارەساتێکە کە پێی دەگوترێت 16-3-1988، یەکێتییە، پارتییە، گۆڕانە، کۆمەڵە، یەکگرتووە لەم سەرمایەیان خواردووە. بەم سەرمایەش باڵایان بەرزبووەتەوە، بۆیە دەبێت قەرەبووی بکەنەوە، بەڕاستی بیکەنە پارێزگا و بودجەی بۆ دابینبکەن.

 

شەڕی دووەمیان حکومەتی عێراقە و شەڕێ سێیەمیان کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییە، ئێمە یاداشتێکمان بە پەرلەمانتارەکانی عیراق داوە گوتوومانە ئێوە بە زەرد، سەوز، شین، مۆر و سپییەوە بۆ کەیسی هەڵەبجە یەک دەنگبوون کە جێگەی سوپاسە، دەبێت کە نوێنەرایەتی کەیسی کورد دەکەن کەیسی هەڵەبجە لەنێو کەیسی کورددا جومگەیەکی زیندووبێت، خوا هەڵناگرێت گوتوویانە بەسەرچاو، ئەمان لە پەرلەمانی عێراق توانیویانە، بەتایبەت پار لە 16ی ئادار رۆژێک دانرا لە هەرێمی کوردستان بۆ دۆسیەی هەڵەبجە، لەهەمان رۆژدا لە پەرلەمانی عێراقیش دوو کاژێر دانرا بۆ کەیسی هەڵەبجە، بە کۆی دەنگ، پەرلەمانی عێراق، ئەنجوومەنی نیشتمانی عێراق دەنگیان بە بەپارێزگابوونی هەڵەبجە دا، لە عێراق، بەڵام ئەمە لەبواری جێبەجکردن (تەنفیز) لای بەڕێز سەرۆکوەزیران، لای بەڕێز جەنابی سەرۆککۆمار، لای بەڕێز ئەنجوومەنی وەزیرانی دەوڵەتی عێراقی فیدراڵە، کە تاوەکو ئێستا 50% کەمتریشی جێبەجێ نەبووە.

 

کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی. من ساڵی 2018 چوومەلایان و گوتم ئێوە لە ساڵی 1988 کاتێک هەڵەبجە کیمیاباران دەکرێت، لەبەر هاوسەنگیی هێز نەتانتوانیوە ئیدانەی سەدام حوسێن بکەن، ئێستا دۆخێکی دیکە هەیە، تکایە سەردانمان بکەن بۆ ئەوەی لە نزیکەوە بمانیبینن، 16-3-2019، ئەوەندە باڵیۆز، ئەوەندە کۆنسوڵ، ئەوەندە نوێنەری کورد و عەرەب، فەرەنسی، ئیسپانی، ئەمریکی، بەریتانی و هۆڵەندی، باڵیۆزی هۆڵەندا بەپێوە وەستابوو بیهێنە پێشچاوی خۆت، ئێستا دەوڵەتی عێراق بۆ قەرزاری هەڵەبجەیە؟

 

لە ئەنجوومەنی ئاسایش دەگوترێت سەدام حوسێن چەکی کۆکوژی هەیە و ئەم چەکی کۆکوژە مایەی هەڕەشەیە لەناوچەکە و دەبێت نەمێنێت، بەمە پڕۆسەی ئازادیی دەستپێدەکات، ئێ تاوەکو ئەمڕۆ جگە لە هەڵەبجە هیچ چەکێکی کۆکوژ لە عێراقدا نەدۆزراوەتەوە، واتا بەڕێز عەبادی، بەڕێز کازمی، بەڕێز مالیکی و بەڕێز جەعفەری کە دێنەسەر دەسەڵات قەرزاری کەیسی هەڵەبجەن، دەی ئەم دەوڵەتی عێراقی فیدراڵە، خوێندگەیەک، تەختەیەکی دانیشتن، قوتابخانەیەک، شەقامێک، چرای ماڵێکی پڕ نەکردووە لە نەوت.

 

 

ئازاد تۆفیق: با دوو نموونەت بۆ بهێننمەوە کە بزانیت ئێمە بەهانە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان ناهێنینەوە، بەتایبەتی خۆم، چونکە من ئیشێک بەڕێوەدەبەم لەگەڵ خەڵکدا رۆژانە پەیوەندیم هەیە، ئەو خەڵەکە رووبەڕووی من دەبێتەوە و من بە بەرپرسی ئیداریی دەزانێت، دەروازەی پشتە داهاتی هەیە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان، پەنجا ملیار داهاتی دەروازەی پشتە هەبوو ساڵی 2021.

 

 

ئازاد تۆفیق: هیچ نییە، دینارێک نییە، راستە ئەو 50 ملیار داهاتە دەچێتە نێو داهاتی گشتیی حکومەتی هەرێمی کوردستان و پێداویستی و مووچەی پێ دابیندەکرێت، لەم پەنجا ملیارە بە پێنج ملیۆن ئێمە شەقامی پشتە - دەربەندیخان تەواو دەکەین، لەم 50 ملیارە حکومەتی هەرێمی کوردستان پێنج ملیۆنی پێ دابین ناکرێت. دەروازەی تەوێڵەمان داهاتی هەیە و بودجەی ئێمە هەر هیچە، من بە حکومەتی هەرێمی کوردستان دەڵێم ئافەرین و دەستیان خۆش کە ئەو 50 ملیارە دەچێتەوە نێو داهاتی گشتی، لەم 50 ملیارە بە پێنج ملیار شەقامی بەمۆ – دەربەندیخان تەواودەکرێت، بەوەش ترانزێت باشتر دەبێت و پارەکە بۆ ساڵی داهاتوو دەبێتە 60 و 70 ملیار.

 

دەروازەی سازانمان هەیە، بازاڕچەی سازان و تووەقوت ئەمە یەکێکە لەو پڕۆژە ستراتیژییانەی لە تەنیشت پڕۆژەی 100 مەتریی سلێمانی و 120 مەتری هەولێر کە دەستیان خۆش بۆ هەولێر و سلێمانی کردوویانە، دەبێت بۆ هەڵەبجەشی بکەن، لە 14-11ـەوە تەواو بووە، نزیک دەبێتەوە لە 5 مانگ، پێنج مانگە ئەمە لەدەستی وەزارەتی ئاوەدانکردنەوە وەکو پێویست ناجوڵێت، ئەم بازاڕچە بکرێتەوە هەلی پێچەوانە درووستدەبێت، کە پارەی بۆ دانراوە بۆ نایەن بیکەنەوە، دەبێت بەنیوەچڵی کارەکان جێنەهێڵدرێت، تەندرەکە من نەمداوە و وەزارەتی ئاوەدانکردنەوە داویەتی، من روو دەکەمە جەنابی وەزیری ئاوەدانکردنەوە، وەزیر بەتەنگ ئاوەدانکردنەوەی هەڵەبجەوەیە، ئەمە دەبێت بە نیوەچڵی جێنەهێڵێت، لە 14-11ـەوە تەندەرین، پارە و بودجەی هەڵەبجە تەواو بووبێت بۆ پردی سازان، بۆ شەقامی سازان، بۆ پردی تووەقوت، بۆ چوونە خوار دەربەندیخان بۆ سەر میرەدێ، خێرە بەیانی دووبەیانی 14ی سێیە و پێنج مانگە پاچی لێنادرێت، ئەم کەیسە لای وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەیە و ئەگەر لەمانگی سێدا بەدەم کەیسەکەوە نەچێت، ئێمە قسەی دیکە و رێگەی دیکەمان دەبێت.

 

 

ئازاد تۆفیق: بەڕێوەبەرایەتییم هەیە فەرمانی بۆ دەرچووە، بەڵام بەڕێوەبەریان بۆ دانەناوە، بەڕێوەبەرایەتییم هەیە یەک بەڕێوەبەری هەیە و کەسی نییە، بەڕێوەبەرایەتییم هەیە خۆی مدیرە، خۆی ژمێریارە، بەیانیش ئەگەر بەفر دەبارێت خۆی زۆپاکە دادەگیرسێنێت و کارگوزاریشە، بە حکومەتی هەرێمی کوردستانمان گوتووە، راستە لە قەیراندایە، گوتومانە 500 کەسمان بە گرێبەست بۆ دابمەزرێنێت، واتا 500 گەنجی هەڵەبجە کە دەرچووی زانکۆ و پەیمانگاکانن، 500 تیکەنان دەچێتە ماڵیان، ئەوە 500 هەلیکارە و فەرمانگەکانی منیش دەبووژێنەوە. من بە ئاشکرا بە حکومەتی هەرێمی کوردستان دەڵێم، خەزانی ئاوی هەڵەبجە پاسەوانی نییە، لەسەر جەستەی قەزای هەڵەبجە پارێزگایەک درووستکراوە، لێی خانەنشین دەبێت و لێشی کۆچی دوایی دەکات، کەس نایەتە شوێنی، ئێ ئەمە چۆن دەبێت، تۆ قوتابخانەیەکی سەرەتایی هەبێت و بتەوێت بیکەی بە ناوەندی، دەبێت قاتێکی دیکەی لەسەر بکەیتەوە و مامۆستا و مەنهەجی دیکە بێنیت، ئەگینا سەرەتایی نابێت بەناوەندی. ئێ قەزا نابێتە پارێزگا ئەگەر هەمان جەستەبێ، هەمان بینابێت، هەمان شەقام بێت و هەمان دامەزراوە بێت. ئەم قەزایە دامەزراوەی نوێی دەوێت، گومرگ چەند گرنگە بۆ هەڵەبجە، دوو دەروازەی تێدایە و بەنیازی کردنەی بازاڕچەی سازانیشین و کەسیش رێگر نییە لە کردنەوەی، حکومەتی کۆماری ئیسلامی ئێران، ئەوەنە رەزامەندیمان هێناوەتەوە بە سەردانی ئێمە و سەردانی ئەوان، تەنیا رەزامەندی حکومەتی هەرێمی کوردستانی دەوێت بۆ بازاڕچەی سازان.

 

 

ئازاد تۆفیق: هەندیک شت هەن لای منن وەکو پارێزگار، بەڵام هەندێكیش لای وەزیرانی ئاوەدانکردنەوە، دارایی و ناوخۆن.  هەندێكیش لە ئەنجوومەنی وەزیرانن لای جەنابی کاک قوباد و جەنابی کاک مەسرور. کۆماری ئیسلامی ئێران 80 ملیۆنە، کیشوەرێکە بۆخۆی، رەزامەندنی کردنەوەی دەربڕیوە و لەسەر هەرێمی کوردستان ماوە. وەبەرهێن، بازرگان و خاوەن کۆمپانیا لە هەڵەبجە هەن، دەڵێن: حکومەتی هەرێمی کوردستان من پرد و شەقامی سازانت بۆ دەکەم تاوەکو دەربەندیخان بە قەرزی درێژخایەن، نەخێر بە مووساهەمە لەگەڵتدا، دەبێت وەزیری ئاوەدانکردنەوە، وەزیری دارایی و سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و جێگرەکەی لەسەرهێڵ بن، ئەمانە چۆن کۆدەبنەوە دەبێت بزانن، ئەمە هەڵەبجە لە چەپبوەکی دەردەکات، تەکسی، چێشتخانە و چایخانە و .. کار دەکەن، حکومەتی هەرێمی کوردستان قازانجیشی لێدەکات، چونکە بودجەی زیادەبێت، نووسینگە، گەراج و کوالییەتی دادەنێت و پسووڵە بۆ خەڵک دەکات.

 

 

ئازاد تۆفیق: ئەمە پەیوەندی بە ئاسایشی نەتەوەییشەوە هەیە، بەڵام ئاسایشی نەتەوەیی لەسەری هاوڕابوون، کردنەوەی بازاڕچە و بازاڕ سیادییە و دەبێت لە قازانجی ئاسایشی نەتەوەیی دەوڵەتی عێراق و ئێران بێت. کۆماری ئیسلامی ئێران لە قازانجییەتی و دەیکاتەوە، هەڵەبجە لە قازانجییەتی، ئەم یاداشتە لای حکومەتی هەرێمی کوردستان هەیە، لای بەڕێزان وەزیرانی دارایی و ناوخۆ و پەرلەمانتارەکانیش هەیە، کردنەوەی ئەم بازاڕچەیە قازانجە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان و بۆ ئێمەش، جەنابی کاک مەسرور و جەنابی کاک قوباد ئەمڕۆ دابنیشن، بۆ نموونە دیزانی شەقامەکە لای بەڕێز وەزارەتی ئاوەدانکردنەوەیە، پارەکەشی بۆ دەرچووە و هیچی نەماوە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و جێگرەکەی دابنیشن، بەیانی دەتوانرێت بازاڕچەکە پاچی لێبدرێت، پردەکە بکرێت، شەقامی سازان و شەقامیی تووەقوت بکرێت، کە 31 ملیارە و تەواویش بووە و پارەکەشی تەواوبووە.

 

 

ئازاد تۆفیق: من لێرەوە بەناوی خەڵکی هەڵەبجەوە، بەناوی پارێزگاری هەڵەبجەوە داوا لە بەڕێز سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان جەنابی کاک مەسرور، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان جەنابی کاک قوباد، داوا لە بەڕێزان وەزیری ئاوەدانکردنەوە جەنابی کاک دانا و جەنابی کاک ئاوات وەزیری دارایی دەکەین، تکایە کەیسی پارێزگای هەڵەبجە لە پردی سازان و تووەقوت تەواو بووە، ماددییە و مەعنەوەییە تەواو بووە، با دڵی کەسوکاری قوربانیان خۆشبێت و ساڵانە لایان رووزەرد نەبین.

 

 

ئازاد تۆفیق: لە سۆماڵەوە تاوەکو سوید پارێزگاری کرێچی نییە، هەم خۆم کرێچیم و هەمیش بینای پارێزگای هەڵەبجە هی پیاوێکی هەژارە بەناوی حاجی یاسین پێشکێشی هەڵەبجەی کردووە بۆ پەککەوتەکان، کە ئێرە دەبێتە پارێزگا دایدەمەزرێنێت و دەمانداتێ بە کورسی و گڵۆپەکانیشەوە.

 

 

ئازاد تۆفیق: یادکردنەوەی کیمیاباران بە پلەی یەک لای بەڕێوەبەرایەتی دەزگای شەهیدان و وەزارەتی شەهیدان و ئەنفالکراوانە، ئێمە وەکو پارێزگای هەڵەبجە سەرپەرشتی ئەم کارە دەکەین، داوای 32 ملیۆن دیناری کردووە، رەنگە رەزامەندی 25 ملیۆنمان بۆ بکرێت، تاوەکو 1ی نیسان ئیشەکان بەقەرز دەکەین، فلێکسێکە، ئاڵایەکی رەشە یان پێشەنگایەکە، تاوەکو 1ی چوار ئەو پارەیەمان بۆ بێت سوپاسی خوا دەکەین، 25 ملیۆنمان بۆ خەرجەکەن، خۆ هۆڵی تێدا نابێت تاوەکو ئەو پارەیە بدەینە هۆڵ، خۆ 100 مەتر شەقامیش خۆڵیشی تێدا نابێت. پارێزگار دەسەڵاتی ئەوەی هەیە، ئەگەر خوانەخواستە ماڵی جێگرەکەم یان قایمقامەکەم گڕبگرێت و هیچی بۆ دەرنەچێت من دەتوانم 300 هەزاری بدەمێ، ناتوانم 301 هەزاری بدەمێ، دەبێت هەموو پارێزگارەکانیش هەمان دەسەڵاتیان هەبێت، جا با بشیڵیم، ئێستا لە پارێزگای هەڵەبجەدا 300 هەزار دینار نییە. واتا ماڵیش سووتا 300 هەزار نییە بیدەمێ.

 

 

ئازاد تۆفیق: جەنابی کاک هەڤاڵ کە ئێمە بووین بە پارێزگار سەردانی کردووین و 30 ملیۆن دیناری وەکو هەدیە بۆ هێناوین، پارەکە بە خۆمەوە، بە جێگری پارێزگارەوە، بە بەڕێوەبەری کارگێڕییەوە، بە بەڕێوەبەری ژمێریاری و یاساوە دانیشتووین چایەکمان خواردووە، دواتر ئەو 30 ملیۆنە خەرجکراوە و چووینەتەوە لای کاک هەڤاڵ و گوتومانە ئاوا خەرجکراوە، پارێزگاری هەولێر یان دهۆک یاخود شوێنەکانی دیکە، ئەوانیش گرفی خۆیان هەیە، بەڵام من دەزانم سلێمانی لە ئێمە جیایە، 200 ساڵە پارێزگایە و دانیشتوانەکەی ملیۆنێک و 800 هەزار کەسە، من 130 هەزارە.

 

 

ئازاد تۆفیق: 30 هەزار دینار لای پارێزگای هەڵەبجە نییە، پارەمان نییە، لە ساڵی 2021دا دەبێت پارەی وشکەساڵی بدەن بە ئێمە، دەبێت پارەی لەناوکاومان بدەنێ، دینارێکیان نەداوە بە ئێمە. ئێمە مانگی 30 ملیۆنمان هەیە بۆ پارێزگا، بۆ 70 ئۆتۆمبێڵ، بۆ قرتاسییە، بۆ میوانداریی، بۆ گڵۆپێک بۆ کارەبایە... مانگی یەک هێندە درەنگ بۆیان خەرجکردین وابزانم 11 ملیۆنی رۆیشت، لە مانگی دوو هێشتا نیوەی خەرجکراوە.

 

 

ئازاد تۆفیت: بەڵێ نییە، من وەکو پارێزگار 10 ملیۆن دینارم هەیە، وەکو پارێزگارەکانی دیکەی هەرێمی کوردستان، لەو 10 ملیۆن دینارە من 6 ملیۆن و نیوی بە بەردەوامیی دەدەمە خەڵک، دەیدەمە فەرمانگەکان، فەرمانبەرەکان، پاسەوانەکان، میوانداری و بەنزین، دەیدەم بە چەپکە گوڵ و دەیدەمە یەکێک کە روومان تێدەکات و دەڵێت نەوت نییە لە ماڵەکەماندا، دەڵێم دوو دەبە نەوتی بۆ بکڕین.

 

 

ئازاد تۆفیق: نا... بەخێربێیت سەرچاو، با ئەم موعاناتانەمان بگات..

 

 

ئازاد تۆفیق: دواشت دەڵێم، ساڵی پار 16-3 لەسەر کەیسی هەڵەبجە لە پەرلەمانی کورستان بەڕێزەوە کۆمەڵێک لە وەزیرانی تایبەتمەن بانگکران، کە کەیسی هەڵەبجە بوو بە ئەجێندای دانیشتنەکە، ئەوە جێگەی رێزە بۆ هەڵەبجەیی، بەس ئەوەی ئەو رۆژە بەڵێنیان پێداوین نیوەیمان بۆ بکەن دەستیان ماچ دەکەین.

 

 

ئازاد تۆفیق: زۆر بەخێربێن سەرچاو...