هەڵەیەک روویدا! دووبارە هەوڵبدە
رووداو دیجیتاڵ
بەڕێوەبەری ناوەندی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراق زەنگێکی مەترسیدار لێدەدات و دەڵێ، یەدەگی ئاوی عێراق گەیشتووەتە نزمترین ئاستی لە 80 ساڵی رابردوودا و ساڵانەش 10٪ی زەوییە کشتوکاڵییەکان لەنێودەچن؛ ئاماژە بەوەش دەکات، گۆڕانی کەشوهەوا بووەتەهۆی ئاوارەبوونی نزیکەی 180 هەزار کەس لە عێراق و هەرێمی کوردستان.
هاری ئیستیڤانیان، بەڕێوەبەری ناوەندی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراق، لە کاتی بەشداریکردنی لە بەرنامەی (رۆژی هیوا جەمال) لە تۆڕی میدیایی رووداو، رەخنەی لە سیاسەتی ژینگەی عێراق گرت و گوتی، "عێراق ساڵانە نزیکەی 240 ملیۆن تۆن دووەم ئۆکسیدی کاربۆن (CO2) دەردەدات و هیچ هەنگاوێکی نەناوە بۆ جێبەجێکردنی رێککەوتنی پاریس کە داوای کەمکردنەوەی دەردانی گازەکان بە رێژەی 2٪ دەکات، بەڵکو حکومەت تەنیا سەرنجی لەسەر زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوتە."
زستان نامێنێت و هاوین درێژ دەبێتەوە
بەگوێرەی راپۆرتێکی روانگەی عێراقی سەوز، زستانی ئەم ساڵ کورتترین دەبێت بەراورد بە دەیان ساڵی رابردوو. لە راپۆرتەکەدا هاتووە: "سەرەڕای چوونە نێو وەرزی پاییز، هێشتا پلەی گەرما لە نیوەڕۆدا بەرزن و هاووڵاتییان هەستیان بە سەرمای راستەقینە نەکردووە. مەترسی ئەوە هەیە لە ساڵانی داهاتوودا بە تەواوی وەرزی زستان لە عێراق نەمێنێت و وەرزی هاوین لە مانگی نیسانەوە تاوەکو تشرینی یەکەم درێژ ببێتەوە."
لەوبارەیەوە هاری ئیستیڤانیان، بەڕێوەبەری ناوەندی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراق گوتی، گۆڕانی کەشوهەوا هۆکاری سەرەکیی تێکچوونی سیستمی وەرزەکانە و رایگەیاند، "ئێمە وشکەساڵیمان بینی لە کاتێکدا دەبوو وەرزەکە باراناوی بێت بۆ عێراق، بەڵام بەداخەوە رووی نەدا."
هەوای پیس؛ بکوژێکی شاراوە
رێکخراوی تەندروستیی جیهانی (WHO) لە نوێترین راپۆرتیدا ئاشکرای کردووە کە 23٪ی ئەوانەی لە عێراق و هەرێمی کوردستان بەهۆی جەڵتە و کێشەی دڵەوە دەمرن، هۆکارەکەی "هەوای پیسە."
هاری ئیستیڤانیان پشتڕاستی مەترسییەکان دەکاتەوە و بە رووداوی راگەیاند، عێراق ساڵانە نزیکەی 240 ملیۆن تۆن دووەم ئۆکسیدی کاربۆن (CO2) دەردەدات.
ئیستیڤانیان رەخنەی لە حکومەت گرت بەوەی لایەنی ژینگەیی فەرامۆش کردووە و گوتی، "بەپێی رێککەوتنی پاریس، دەبوو ساڵانە 2٪ دەردانی گاز کەمبکرێتەوە، بەڵام ئەوەمان نەبینیوە و سەرنج تەنیا لەسەر زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوتە."
ئاو نزمترین ئاست لە 80 ساڵی رابردوودا
سەبارەت بە دۆخی ئاو، ئیستیڤانیان گوتی، یەدەگی ئاوی عێراق لە نزمترین ئاستدایە لە 80 ساڵی رابردوودا و ساڵانە عێراق 5% بۆ 10%ی زەوییە کشتوکاڵییەکانی بەهۆی بەبیابانبوون و کەمئاوییەوە لەدەست دەدات، ئەمەش وایکردووە چاندنی بەروبوومە ستراتیژییەکانی وەک برنج و گەنم کەمبکرێتەوە.
لەم چوارچێوەیەدا روانگەی عێراقی سەوز رەخنە لە وەزارەتی سەرچاوەکانی ئاو دەگرێ کە "پلانی روونی نییە" بۆ سوودوەرگرتن لەو شەپۆلە بارانبارینەی رووی لە ناوچەکە کردووە و داوا دەکات ئاوی باران بۆ سێ مەبەستی سەرەکی بەکاربهێنرێت:
1. چارەسەرکردنی سوێریی ئاو لە بەسرە.
2. پڕکردنەوەی بەنداو و کۆگاکانی ئاو کە ئاستیان بۆ خوار 4% دابەزیوە.
3. بووژاندنەوەی زۆنگاوەکان کە لە هاویندا دۆخێکی کارەساتباریان تێپەڕاند.
کۆچی ژینگەیی؛ هەزاران کەس ماڵیان جێهێشتووە
ئەنجامی ئەم گۆڕانکارییانە تەنیا لەسەر سرووشت نەماوەتەوە، بەڵکو بووەتە هۆی ئاوارەبوونی دانیشتووان. هاری ئیستیڤانیان بۆ رووداو ئاماژەی بەوە دا کە بەپێی ئامارەکانی رێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی (IOM)، نزیکەی 170 بۆ 180 هەزار کەس لە ناوچە جیاوازەکانی عێراق بەهۆی گۆڕانی کەشوهەواوە ماڵ و حاڵی خۆیان جێهێشتووە و روویان لە شارەکان کردووە، ئەمەش مەترسییەکی گەورەیە لەسەر ئاسایشی خۆراک و ئابووریی ناوچە گوندنشینەکان.
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و ههموو خزمەتگوزارییەکان بهكاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ