رۆڵی زانست و تەکنەلۆجیا لە سنووردارکردنی زیانەکان

 

بیر لە ئۆتۆمبێلی کارەبایی بکەرەوە. شێوازی لێخوڕینی ئۆتۆمبێلەکان نەگۆڕاوە؛ بەڵکو ژمارەی شۆفێرانی سەر رێگاکان زیادی کردووە و جیهان زیاتر ئاگاداری کاریگەرییە زیانبەخشەکانی بزوێنەری سووتانی ئاسایی بووە لەسەر ژینگە. ساڵانێکی زۆرە کۆمپانیاکانی ئۆتۆمبێل خەریکی تاقیکردنەوە و پەرەپێدانی تەکنەلۆجیای نوێن بۆ بەدەستهێنانی بزوێنەرێکی متمانەپێکراو و تەواو کارەبایی. بەهۆی چەندین ساڵ لێکۆڵینەوە و پەرەپێدان، ئۆتۆمبێلی کارەبایی ئێستا دیمەنێکی باوی سەر رێگاکانە. ئێمە زیاتر کاردەکەین بۆ داهێنانی رێگەی نوێ بۆ بەڕێوەبردنی ژیانمان کە کەمتر زیانیان بۆ ژینگە هەیە لە چاو شێوازە نەریتییەکانی بەرهەمهێنانی وزە.

 

لێخوڕینی ئۆتۆمبێل شتێکە کە ناتوانین وازی لێبهێنین، بەڵام ناچار بووین شێوازێکی بەردەوامتر بۆ ئەنجامدانی ئەو کارە پەرەپێبدەین. گڵۆپی پاشەکەوتکەری وزە بە بەکارهێنانی قوقوشم پەرەی پێدراوە، و زیاتر وزە بەکاردەهێنن لە گڵۆپی فیلامێنتی نەریتیی، بەکارهێنانی رووناکی کارەبایی دەپارێزێت، بەڵام کاریگەرییەکی کەمتری لەسەر ژینگە هەیە.

 

ئەمە نموونەی ئەوەیە کە بە "کەمکردنەوەی زیان" ناسراوە. چەمکی "کەمکردنەوەی زیان" لەبری ئەوەی واز لە تەکنەلۆژیا بهێنێت بەهۆی ئەو زیانانەی کە دەیگەیەنێت، جەخت لەسەر پێویستی پێداچوونەوە و باشترکردنی داهێنان دەکاتەوە. زۆر رێگە و ئامراز هەیە بۆ گەیشتن بە هەمان ئامانجەکان لە هەمان کاتدا کاریگەرییە نەرێنییە نەخوازراوەکان کەم بکرێتەوە.

 

چەمکی "کەمکردنەوەی زیانەکان" تووتنیش دەگرێتەوە. بەڕوونی باشترین چارەسەر ئەوەیە کە هەمووان خۆیان لە جگەرەکێشان بەدوور بگرن. لەگەڵ ئەوەشدا ژمارەیەکی زۆر لە خەڵک هێشتا بە جگەرەکێشانەوە پەیوەستن. زانست و تەکنەلۆجیا جێگرەوەیەکی باشتریان بۆ جگەرەکێشان دابین کردووە، لەڕێگەی جێگرەوەکانی وەک جگەرەی ئەلیکترۆنی و سیستمی گەرمکەرەوەی تووتن کە دیزاین کراوە بۆ گەیاندنی نیکۆتین بەبێ ئەو پرۆسەی سووتانەی کە لە جگەرەدا رووبدات.

 

ئەو دووکەڵە بەهۆی سووتانەوە بەرهەم دێت کە رێژەیەکی بەرزی مادە کیمیاییە زیانبەخشەکانی تێدایە کە پەیوەندییان بە نەخۆشییەکانی پەیوەست بە جگەرەکێشانەوە هەیە. بە نەهێشتنی فاکتەری سووتاندن بە جێگرەوە زانستییەکان دەتوانن بە شێوەیەکی بەرچاو ئاستی تێکڕای مادە کیمیاییە زیانبەخشەکان کەم بکەنەوە بە بەراورد بە جگەرەی ئاسایی. ئەمەش وایان لێناکات کە بێ مەترسی بن- هێشتا نیکۆتینی ئالوودەبوو دەگەیێنن- بەڵام جێگرەوەیەکی باشتر پێشکەش بەو پێگەیشتووانە دەکات کە دەیانەوێت بەردەوام بن لە جگەرەکێشان.

 

تەکنەلۆجیاکانی "کەمکردنەوەی زیان" بە شێوازی بێشومار لە دەوروبەرمانن و پاڵنەرەکانی باشترکردن و گەشەپێدان لە رابردوودا خزمەتێکی باشی کردووین. هیچ هۆکارێک نییە کە نەتوانین بەردەوام بین لە دۆزینەوەی جێگرەوەیەکی باشتر و ئەو تەکنەلۆژیایانە سوود لێببینین کە زیانەکان کەم دەکەنەوە.

 

بە پاڵپشتیی کۆمپانیای فیلیپ مۆریس بۆ خزمەتگوزاری کارگێڕی (رۆژهەڵاتی ناوەڕاست) سنووردار.